Προστακτική Αορίστου ρημάτων σε –ώ,
σε –ίζω & ρημάτων παθητικής φωνής
● Η προστακτική φανερώνει προσταγή,
επιθυμία ή ευχή.
Παρατήρηση:
Η προστακτική έχει μόνο δύο
πρόσωπα, το δεύτερο και το τρίτο. Το
δεύτερο έχει ξεχωριστό τύπο. Το τρίτο πρόσωπο συμπληρώνεται από τη υποτακτική
( να δένει, να
δένουν ) .
► Τα
ρήματα της β΄
συζυγίας ( αυτά
που λήγουν σε –ώ )
σχηματίζουν το β΄ ενικό
πρόσωπο της προστακτικής αορίστου σε –ησε και το
β΄ πληθυντικό πρόσωπο σε
–ήστε
.
π.χ. Οριστική
Ενεστώτα: αγαπώ
Προστακτική Αορίστου: αγάπησε
(β΄ ενικό πρόσωπο)
αγαπήστε
(β΄ πληθυντικό πρόσωπο)
► Τα ρήματα της α΄ συζυγίας που λήγουν σε –ίζω σχηματίζουν
το β΄ ενικό πρόσω-
πο της
προστακτικής αορίστου σε –ισε και το
β΄ πληθυντικό πρόσωπο σε –ίστε .
π.χ. Οριστική
Ενεστώτα: δροσίζω
Προστακτική Αορίστου: δρόσισε (β΄
ενικό πρόσωπο)
δροσίστε (β΄
πληθυντικό πρόσωπο)
Προσοχή:
Τα
ρήματα της κατηγορίας αυτής που εξαιρούνται και δε γράφονται με ι στην παρα-
λήγουσα ( δανείζω,
δακρύζω, αθροίζω κτλ.) διατηρούν το φωνήεν του θέματός τους
και στην προστακτική
του αορίστου.
π.χ. Οριστική Ενεστώτα: δανείζω
Προστακτική
Αορίστου: δάνεισε (β΄
ενικό πρόσωπο)
δανείστε (β΄
πληθυντικό πρόσωπο)
► Τα ρήματα της παθητικής φωνής σχηματίζουν το β΄ ενικό πρόσωπο της προστα-
κτικής
αορίστου σε –ου και το β΄ πληθυντικό πρόσωπο σε –είτε .
π.χ. Οριστική
Ενεστώτα: δένομαι
Προστακτική Αορίστου: δέσου (β΄
ενικό πρόσωπο)
δεθείτε (β΄
πληθυντικό πρόσωπο)
Προσοχή:
Η προστακτική του ενεργητικού αορίστου
των δισύλλαβων ρημάτων της α΄ συζυγίας (
π.χ. λύνω,
δένω, γράφω κτλ.) δεν παίρνει αύξηση, όπως η οριστική του ίδιου
χρόνου.
Το ίδιο, λοιπόν, συμβαίνει και όταν έχουμε σύνθετα ρήματα, με πρώτο συνθετικό κάποια πρόθεση
( π.χ. ανά, κατά, δια, μετά, παρά, από,
επί, υπέρ, αντί κ.ά. ) και δεύτερο ένα δισύλλαβο ρήμα της
α΄ συζυγίας ( π.χ.
υπογράφω, παραγράφω, επιβλέπω, μετατρέπω, αναβάλλω κ.ά. ) .
Αυτά, λοιπόν,
τα ρήματα, ενώ στην οριστική του ενεργ. αορίστου
παίρνουν αύξηση ανάμεσα στην πρόθεση και
στο ρήμα (εσωτερική αύξηση), στην
προστακτική δεν παίρνουν αύξηση.
Π.χ. Οριστική Προστακτική
Αόριστος υπέγραψε υπόγραψε
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου