Παρασκευή 18 Σεπτεμβρίου 2015

TIPS ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗΣ

Προστακτική Αορίστου ρημάτων σε –ώ, σε –ίζω & ρημάτων παθητικής φωνής

    ●    Η προστακτική φανερώνει προσταγή, επιθυμία ή ευχή.

    Παρατήρηση: Η προστακτική έχει μόνο δύο πρόσωπα, το δεύτερο και το τρίτο. Το
    δεύτερο έχει ξεχωριστό τύπο.   Το τρίτο πρόσωπο συμπληρώνεται από τη υποτακτική
    ( να δένει, να δένουν ) .

    ►  Τα ρήματα της  β΄ συζυγίας  ( αυτά που λήγουν σε  –ώ )  σχηματίζουν το  β΄ ενικό
          πρόσωπο της προστακτικής αορίστου σε –ησε και το β΄ πληθυντικό πρόσωπο σε
          –ήστε  .

                      π.χ.     Οριστική Ενεστώτα:   αγαπώ 
                                     Προστακτική Αορίστου:  αγάπησε    (β΄ ενικό πρόσωπο)
                                                                                 αγαπήστε   (β΄ πληθυντικό πρόσωπο)
  
    ►  Τα ρήματα της α΄ συζυγίας που λήγουν σε  –ίζω  σχηματίζουν το β΄ ενικό πρόσω-
          πο της προστακτικής αορίστου σε –ισε και το β΄ πληθυντικό πρόσωπο σε –ίστε .

                      π.χ.    Οριστική Ενεστώτα:   δροσίζω 
                                    Προστακτική Αορίστου:  δρόσισε    (β΄ ενικό πρόσωπο)
                                                                                δροσίστε   (β΄ πληθυντικό πρόσωπο)  
 
          Προσοχή:  Τα ρήματα της κατηγορίας αυτής που εξαιρούνται και δε γράφονται με ι στην παρα-
                             λήγουσα ( δανείζω, δακρύζω, αθροίζω κτλ.) διατηρούν το φωνήεν του θέματός τους 
                             και στην προστακτική του αορίστου.

                          π.χ.      Οριστική Ενεστώτα:     δανείζω 
                                       Προστακτική Αορίστου:    δάνεισε    (β΄ ενικό πρόσωπο)
                                                                                     δανείστε   (β΄ πληθυντικό πρόσωπο)

    ►  Τα ρήματα της παθητικής φωνής σχηματίζουν το  β΄ ενικό πρόσωπο της  προστα-
          κτικής αορίστου σε  –ου  και το β΄ πληθυντικό πρόσωπο σε  –είτε  .

                       π.χ.    Οριστική Ενεστώτα:   δένομαι 
                                     Προστακτική Αορίστου:  δέσου    (β΄ ενικό πρόσωπο)
                                                                                 δεθείτε   (β΄ πληθυντικό πρόσωπο)


            Προσοχή:

        Η προστακτική του ενεργητικού αορίστου των δισύλλαβων ρημάτων της α΄ συζυγίας  ( π.χ. λύνω,
        δένω, γράφω κτλ.) δεν παίρνει αύξηση, όπως η οριστική του ίδιου χρόνου.

        Το ίδιο, λοιπόν, συμβαίνει και όταν έχουμε σύνθετα ρήματα, με πρώτο συνθετικό κάποια πρόθεση
        ( π.χ. ανά, κατά, δια, μετά, παρά, από, επί, υπέρ, αντί  κ.ά. )  και δεύτερο ένα δισύλλαβο ρήμα της
        α΄ συζυγίας  ( π.χ. υπογράφω, παραγράφω, επιβλέπω, μετατρέπω, αναβάλλω  κ.ά. ) . Αυτά, λοιπόν,
        τα ρήματα,  ενώ στην οριστική του ενεργ. αορίστου παίρνουν αύξηση  ανάμεσα στην πρόθεση  και
        στο ρήμα (εσωτερική αύξηση), στην προστακτική δεν παίρνουν αύξηση.

             Π.χ.                                          Οριστική                Προστακτική

                                    Αόριστος          υπέγραψε                    υπόγραψε
                                         


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου