Πέμπτη 17 Σεπτεμβρίου 2015

ΒΑΣΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΥΠΟΥΣ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΓΛΩΣΣΑΣ Β’-Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΥΠΟΥΣ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΓΛΩΣΣΑΣ Β’-Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

  1. ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ

*      Όταν μου ζητηθούν ΣΥΝΩΝΥΜΑ Η΄ΑΝΤΩΝΥΜΑ μιας λέξης, αρχικά προσέχω η λέξη που θα δώσω να είναι ΣΤΟ ΙΔΙΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ (επίθετο-επίθετο, ρήμα-ρήμα ). Στη συνέχεια προσέχω, ανάλογα με το μέρος του λόγου που μου ζητείται, να είναι η νέα λέξη στα ίδια> αριθμό, πρόσωπο, πτώση, έγκλιση, χρόνο, αριθμό, φωνή, διάθεση, γένος.
*      Όταν μου ζητηθεί ΠΑΡΑΓΩΓΟ ΜΙΑΣ ΛΕΞΗΣ, συνήθως ρήματος, ΚΡΑΤΩ ΤΟ ΘΕΜΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑΖΩ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΗΞΗ> π.χ. παράγωγη του «κρατώ»> κρατ-ικός. Βασικές παραγωγικές καταλήξεις είναι>  ικος, ινος, τος, (ε)ιος-ια-ιο, ομενος, οτητα, ακι, ος-η-ο, ρα κ.ά.
*      Όταν μου ζητηθεί ΟΜΟΡΡΙΖΟ ΜΙΑΣ ΛΕΞΗΣ, κάνω την ίδια διαδικασία, αλλά προσέχω KAI τα ΔΙΑΦΟΡΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ. Π.χ., διαβολή> ΟΜΟΡΡΙΖΑ, διαβάλλω, διαβλητός, διάβολος (θέματα του «βάλλω»> -βαλ, -βολ, –βλ κ.ά.), ενώ ΠΑΡΑΓΩΓΟ της διαβολής το διάβολος.
*      Όταν μου ζητηθεί να συνθέσω ΠΡΟΤΑΣΗ, χρησιμοποιώ ΕΝΑ ΡΗΜΑ, ενώ
      ΠΕΡΙΟΔΟ δύο και παραπάνω (Κ+Κ, Κ+Δ. Κ+Δ+Δ).
*      Όταν μου ζητήσουν να ΕΤΥΜΟΛΟΓΗΣΩ μια λέξη, να την ΑΝΑΛΥΣΩ,
      δηλαδή, στα συνθετικά της, προσέχω> α. να καταλήξω σε ολοκληρωμένες
      υπαρκτές λέξεις της ελληνικής. Π.χ. καθορίζω> κατά+ ορίζω, όχι καθ+      
       ορίζω!!  β. να φτάσω σε ρήμα , αν είναι εφικτό. Π.χ. διαβολή> διά+ βολή από  
     το ρήμα  «βάλλω».
*      Όταν μου ζητηθεί να συνθέσω ΠΡΟΤΑΣΗ Η΄ ΠΕΡΙΟΔΟ με βάση μία λέξη του κειμένου, προσπαθώ να  αναδεικνύεται αυτή τη ΛΕΞΗ, να είναι υποκείμενο ή  αντικείμενο ή ποιητικό αίτιο και η ΠΕΡΙΟΔΟΣ/ΠΡΟΤΑΣΗ να έχει ξεκάθαρο  νόημα, δίχως ασάφειες και να προκαλεί το ενδιαφέρον του αναγνώστη (να φτιάχνω σύντομο σενάριο, να αποφεύγω> πρώτο πρόσωπο, απλοϊκή «πλοκή», αόριστες αντωνυμίες- ένας, κάποιος-, ονόματα, καθημερινές ιστορίες με συμμαθητές…κ.ά.). Να προτιμώ να κάνω λόγο για κοινωνικά θέματα και να χρησιμοποιώ για υποκείμενο λέξεις όπως πολίτης, νέος, σύγχρονη εποχή, σύγχρονη κοινωνία, κοινωνικά φαινόμενα, π.χ. μόδα, καταναλωτισμός κ.ά.


  1. ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΕΣ

Πριν χαρακτηρίσω ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΑ ένα απόσπασμα ή μία περίοδο>

*      χωρίζω τις κύριες από τις δευτερεύουσες. Με βοηθούν στην προσπάθεια αυτή ΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ, ΟΙ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ. Κάθε ρήμα αντιστοιχεί και σε μία πρόταση. Ορισμένα ρήματα εννοούνται, π.χ. είμαι.
*      Για τις κύριες προτάσεις, αν υπάρχει ΠΑΡΑΤΑΚΤΙΚΗ ΣΥΝΔΕΣΗ, δηλώνω και με ποια λέξη συνδέονται, π.χ. με τον συμπλεκτικό σύνδεσμο «και».
*      Χαρακτηρίζω τις δευτερεύουσες προτάσεις, ανάλογα με ΤΗ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΤΟΥΣ ΘΕΣΗ, σε ΟΝΟΜΑΤΙΚΕΣ + ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ+ ΩΣ ΤΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΑ (ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ, ΑΝΤΙΚΕΊΜΕΝΟ, ΕΠΕΞΉΓΗΣΗ) ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΒΑΣΙΚΟ ΟΡΟ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ, ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΕΞΑΡΤΩΝΤΑΙ, ΚΑΙ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΕΣ+ ΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΤΟΥΣ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΜΕ ΤΙ ΕΙΣΑΓΟΝΤΑΙ.

Π.χ. Συμφωνήσαμε πως αύριο θα πάμε εκδρομή. «Συμφωνήσαμε»> κύρια πρόταση. «…πως αύριο θα πάμε εκδρομή»> δευτερεύουσα ονοματική ειδική πρόταση. Εισάγεται με τον ειδικό σύνδεσμο «πως». Λειτουργεί ως αντικείμενο στο ρήμα της κύριας πρότασης.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου