Παρασκευή 16 Δεκεμβρίου 2016

H ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΜΑΡΑΘΩΝΑ, Η ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΘΕΡΜΟΠΥΛΩΝ ΚΑΙ Η ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΗΣ ΣΑΛΑΜΙΝΑΣ, ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ- ΝΤΟΚΥΜΑΝΤΕΡ HISTORY CHANEL

XMAS OR...YULE? ΑΠΟ ΠΟΥ ΚΑΤΑΓΟΝΤΑΙ ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ ΕΘΙΜΑ?

Πέμπτη 15 Δεκεμβρίου 2016

ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ, ΚΑΛΗ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ!

ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΡΙΦΗΜΗ ΣΥΛΛΟΓΗ 'NELLY'S XMAS CARDS', ΠΟΥ ΕΛΑΦΡΩΣ ΠΑΡΩΔΕΙ ΤΑΣ ΕΟΡΤΑΣ!

ΠΟΛΥ ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΓΡΑΦΗ-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ-Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

http://archeia.moec.gov.cy/sm/67/odigos_dimiourgikis_grafis.pdf

ΠΕΖΑ

1) Αλλαγή εστίασης σε ιστορία και προσώπου ρημάτων.
2) Δευτερεύουσες τροποποιήσεις σε ιστορία.
3) Μικρές αλλαγές σε παραμύθια.
4) Μεταφορά παραμυθιών στη σύγχρονη εποχή
5) Σαλάτα παραμυθιών
6) Εκτροχίαση ιστορίας, μικρή ή μεγάλη αλλαγή σε περιστατικό ή λόγια κάποιου.
7) Δημιουργία νέας ιστορίας αλλάζοντας την αρχή ή το τέλος μιας άλλης.
8) Δημιουργία ιστορίας με υποχρεωτική επιλογή ομάδας λέξεων.
9) Δημιουργία ιστορίας με ποσοτικό περιορισμό ουσιαστικών, ρημάτων ή επιθέτων.
10) Λειπογράμματα: Δημιουργία ιστορίας με περιορισμό γραμμάτων.
      Ταυτόγραμμα: Δημιουργία ιστορίας με υποχρεωτική παρουσία γραμμάτων.
11) Παραγέμιση ιστορίας, περιστοιχίζουμε και υποστυλώνουμε το κύριο συμβάν με άλλα σχετικά (σκέψεις ή ενέργειες), που προηγούνται ή έπονται.
12) Φ ι ν ά λ ε (αφηγηματική έκβαση). Ξεκινάμε την αφήγηση από το τέλος ή από την μέση της ιστορίας.
13) Γράφουμε δύο ιστοριούλες των 15─20 σειρών που η μία ν’ αρχίζει και η δεύτερη να τελειώνει με την ίδια φράση.
14) Αντιστρέφουμε την αρχή με την έκβαση σε γνωστές μικρές ή μεγάλες ιστορίες.
15) Ά ρ ν η σ η λεκτική. Γράφουμε είτε τί δεν είναι αυτό που θα αφηγηθούμε είτε αντιδρούμε σε κάτι που υποτίθεται πως έχει προηγηθεί.
16) Ε λ ε ύ θ ε ρ ο ς π λ ά γ ι ο ς λόγος. Μες στα λόγια που λέει ο ήρωας εμπλέκεται και ο αφηγητής.
17) Ε ρ ώ τ η σ η. Η ερώτηση θεμελιώνει σχέσεις αμοιβαίας εμπιστοσύνης με τον ακροατή / αναγνώστη.
18) Δ η λ ώ σ ε ι ς, α ξ ι ο λ ο γ ή σ ε ι ς. Ταιριάζουν στην πρωτοπρόσωπη  ή στην τριτοπρόσωπη αφήγηση.
19) Θ α υ μ α σ μ ός, σ χ ε τ λ ι α σ μ ός. Εύκολη και απλή τεχνική για να ξεκινήσουμε την ιστορία.
20) Π ρ ο σ φ ώ ν η σ η, χαιρετισμός. Φαίνεται παρωχημένη τεχνική.
21) Ι δ ι ό λ ε κ τ α και ιδιωματισμοί. Τα συνιστούμε στους μαθητές που θέλουν να εντυπωσιάσουν από την πρώτη κιόλας φράση της ιστορίας τους.
22) Κ ο ι ν ω ν ι ό λ ε κ τ α και φράσεις δηλωτικές επαγγελμάτων. Φτιάχνουμε φράσεις με βάση τον ιδιαίτερο τρόπο έκφρασης επαγγελματικής ομάδας.
23) Ο ν ό μ α τ α (κύρια), ονομασίες, επώνυμα. Είναι μια καλή αρχή γιατί απαντά αμέσως στην βασική ερώτηση ποιος.
24) Συντάσσουμε φανταστικό αυτοβιογραφικό σημείωμα. Γράφουμε την φανταστική αυτοβιογραφία μας  που αν περιέχει και αληθινές πληροφορίες ανάμεικτες με τις ψεύτικες δεν βλάπτει.
25) Δ ι ά λ ο γ ο ς τυπικός, με τις μεγάλες παύλες για την εναλλαγή των προσώπων· διάλογος ενσωματωμένος στην αφήγηση· διάλογος ενσωματωμένος μες στον μονόλογο.
26) Ε ν τ υ π ω σ ι α σ μ ό ς. Ένας από τους ευκολότερους τρόπους να ξεκινήσουμε ή να κορυφώσουμε την ιστορία είναι να αποσβολώσουμε τον υποθετικό αναγνώστη μας με κάτι απίθανο.
27) Ε π ι σ τ ο λ ι μ α ί α φράση, ημερολογίου, διαφημιστική. Αποσπούμε φράσεις από την καθημερινή τους χρήση (από την προσφώνηση μιας επιστολής, για παράδειγμα) και τις βάζουμε να ξεκινήσουν την ιστορία μας:
(α) Θείτσα μου αγαπημένη, σε φιλώ! (επιστολή προς θείαν)
(β) 23.30΄. Σήμερα είχα δύσκολη μέρα με τις δουλειές. (ημερολογιακή εγγραφή).
28) Μ ύ θ ο ς.  Δοκιμάζουμε μ ε τ α τ ρ ο π έ ς:
α) στους χαρακτήρες
β) στην υπόθεση
γ) στην μορφή διατύπωσης του μύθου.
29) Σ ύ μ φ υ ρ σ η μύθων. Χρησιμοποιούμε δύο μύθους με κοινό τόπο (π.χ. ένα φίδι), και κάνουμε τον ένα προέκταση του άλλου ή τους συμφύρουμε χωρίς να παραβλέπουμε το επιμύθιο.
30) Από το μύθο στην π α ρ ο ι μ ί α κι από την παροιμία, στο μύθο. Παίρνοντας ως βασικό στοιχείο του μύθου το επιμύθιό του, μπορούμε να οδηγηθούμε σε παροιμίες, κι αντίστροφα, από παροιμίες να φτιάξουμε νέους μύθους.
31) Μυθολογικές π α ρ ε κ τ ρ ο π έ ς. Η μυθολογία που σχετίζεται με θεούς και ήρωες, δίνει πλούσιο υλικό για δημιουργία νέων ιστοριών. Έτσι μπορούμε να δώσουμε διάφορους τίτλους και οι μαθητές να φτιάξουν ιστορίες κωμικού κυρίως χαρακτήρα.
32) Τ η λ ε γ ρ α φ ι κ ά. Αντί για μία μικρή πρόταση μπορούμε να γράψουμε δύο και περισσότερες μικρές κοφτές προτάσεις σε ύφος τηλεγραφήματος ή προκαταρκτικής περίληψης.
33) Μ ί μ η σ η. Διαλέγουμε την εναρκτήρια φράση από λογοτέχνημα που μας αρέσει και σχηματίζουμε παρόμοια, δηλαδή, που ν’ ακούγεται περίπου ομόηχη μα να έχει διαφορετικό νόημα.
34) Π α ρ ο ι μ ί ε ς και παροιμιώδεις φράσεις, σ τ ί χ ο ι, σ υ ν θ ή μ α τ α. Τέτοια φράση, εναρκτήρια ιδίως, χαρίζει την σιγουριά ότι πατούμε στην παράδοση.

ΠΟΙΗΜΑΤΑ
1) Η ακροστιχίδα δημιουργείται όταν το πρώτο γράμμα κάθε στίχου, αν διαβαστεί κάθετα, συνδιαμορφώνει με τα προηγούμενα και τα επόμενα μία λέξη ή μία φράση, ανάλογα με την έκταση του ποιήματος.
2) Μετατροπή ελεύθερου στίχου μοντέρνας ποίησης σε στίχο με ομοιοκαταληξία παραδοσιακής και το ανάποδο.
3) Η επανάληψη. Δημιουργία επαναλαμβανόμενου μοτίβου.
4) Το επίγραμμα θρηνεί την αμετάκλητη απώλεια και έχει ως εκ τούτου πένθιμο χαρακτήρα. Μπορούμε όμως να χρησιμοποιήσουμε το επίγραμμα χιουμοριστικά, σατιρικά, εν είδει παρωδίας.
5) Καλλιγραφήματα· Concrete poems: Το σκεπτικό είναι ότι η απεικόνιση – εμφάνιση, το πώς δηλαδή είναι μορφοποιημένο το ποίημα στο χαρτί, καθρεφτίζει και το περιεχόμενό του. Αν γράφουμε ένα αισθηματικό ποίημα τού δίνουμε το σχήμα της καρδιάς, αν γράφουμε για ένα μπαλόνι, για ένα καράβι, δίνουμε το αντίστοιχο σχήμα.
6) Conversation poems: Αφού προηγηθεί η επεξεργασία του ποιητικού κειμένου στην τάξη, ο εκπαιδευτικός ζητεί από τους μαθητές να συνομιλήσουν με τον λογοτέχνη μέσα από την δική τους ποιητική δημιουργία.
7) Δημιουργία λίμερικ.
τα βασικά χαρακτηριστικά των λίμερικ:
πεντάστιχα ποιήματα
ζευγαρωτή ομοιοκαταληξία
πέμπτος στίχος: επανάληψη του πρώτου (αα-ββ-α).
τοπωνύμιο
εικονοποιία
φαντασία, πρωτοτυπία
χιούμορ, σάτιρα
στοιχείο του παραλόγου
8) Ο δημιουργός του Clerihew Edmund Bentley όρισε το συγκεκριμένο ποιητικό είδος :
---ως τετράστιχο που αποτελείται από δύο δίστιχα με ζευγαρωτή συνήθως ομοιοκαταληξία. 
---Καθ’ όσον τα δύο δίστιχα δεν αφήνουν κενό μεταξύ τους, αυτό που τα ξεχωρίζει είναι ο αριθμός των συλλαβών, το μήκος μ’ άλλα λόγια του στίχου.
-- Οι πρώτοι δύο στίχοι είναι εμφανώς πολύ πιο μικροί απ’ ότι οι επόμενοι δύο.
9) Μαντινάδες και τσιαττιστά
Μαντινάδες
 ---παραπέμπει στην Κρήτη,
---δίστιχο, με στίχους συνήθως δεκαπεντασύλλαβους και με ομοιοκαταληξία.
--- στοιχείο της μαντινάδας είναι το κρητικό ιδίωμα,
Τσιαττιστά
 ---κομμάτι της Κυπριακής λαϊκής ποίησης.
       --- ολιγόστιχα, συνήθως δίστιχα, ομοιοκατάληκτα δημιουργήματα σε ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο.
       ---οι τελευταίες επτά συλλαβές επαναλαμβάνονται συνήθως από την ομήγυρη.
       ---  Τα δίστιχα αυτά έχουν ανταγωνιστικό χαρακτήρα,
10) Ασκήσεις μέτρου
11) Ἀσκηση με μονόστιχα, δίστιχα.
12) Ασκήσεις στην ομοιοκαταληξία.
13) Παρωδία. Οι  μαθητές οικειώνονται το ποίημα, βιώνουν τον σαρκασμό του ποιητή και μαθαίνουν να διατυπώνουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους με λεπτότητα και χιούμορ. Οι ποδοσφαιρικές ομάδες, η πολιτική κατάσταση, ακόμη περισσότερο η ίδια η σχολική ζωή προσφέρουν στοιχεία που μπορούν με την δέουσα αίσθηση κοσμιότητας ν’ αποτελέσουν αντικείμενο παρωδίας.
14) Ασκήσεις με PERSONA. Το ποιητικό υποκείμενο που αναλαμβάνει να εκφέρει το νόημα δεν είναι κατ’ ανάγκην ο ίδιος ο μαθητής. Μερικοί μαθητές έχουν την εντύπωση ότι η δημιουργία ποιήματος τους εκθέτει, καθώς αισθάνονται πως ποίημα σημαίνει βγάζω την ψυχή μου στην φόρα, φανερώνω όλα μου τα μυστικά. Αυτή η αντίληψη πρέπει οπωσδήποτε να καταρριφθεί μέσα από ασκήσεις που θα προσδιορίζουν από τον διδάσκοντα ένα διάφορο από τον εαυτό τους ποιητικό υποκείμενο· το alter ego τους.
15)  Ασκήσεις με sms. Να στείλουν ένα SMS γραμμένο με ποιητική χροιά για μια οποιαδήποτε στιγμή από την πληθώρα στιγμών και περιστάσεων που τους ενδιαφέρει.
16) Σονέτο.
---Ποίημα δεκατετράστιχο με μέτρο 11σύλλαβο, 13σύλλαβο ή 15σύλλαβο στις πιο συνηθισμένες μορφές του
---και με ομοιοκαταληξία πλεχτή ή σταυρωτή, ποτέ όμως ζευγαρωτή.
17) Μετατροπή του ποιήματος σε πεζό και το ανάποδο.
18) Χαϊκού, Τάνκα.
·  ιαπωνέζικο, 
· προσλαμβάνεται εύκολα και από μικρούς μαθητές·
· τρεις στίχοι 
· με 5, 7 και 5 συλλαβές
19) Εικονοποίηση ποιήματος με βάση τους θεματικούς άξονες.
20) Δημιουργία κόμικς με αναπαράσταση ποιητικών διαλόγων (αποσπάσματα στίχων από ποιήματα π.χ. Αναγνωστάκης με Εγγονόπουλο ή Καρυωτάκης με Πολυδούρη).
21) Διάσπαση ποιήματος (παράλειψη λέξεων ή στίχων) και εκ νέου αναδόμησή του.
22) Δημιουργία νέου ποιήματος από σύζευξη δύο ή περισσοτέρων άλλων.
23) Δημιουργία συννεφόλεξου με στίχους ποιήματος. (wordle, worditout)
24) Εικονοποίηση ποιήματος με στίχους ποιήματος μαζί με φωτογραφίες ποιητή και γενέτειράς του.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ
ΣΙΑΜΑΝΤΟΥΡΑ ΣΩΤΗΡΙΑ, ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΓΡΑΦΗ ΥΠΕΠΘ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΓΡΑΦΗ ΜΜΕ ΥΠΕΠΘ

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΓΡΑΦΗ ΜΕ ΤΙΣ ΙΔΕΟΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ

ΒΕΝΕΤΙΑ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΟΥ - Η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΣΤΑ ΝΕΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ ΤΩΝ ΤΠΕ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΓΡΑΦΗΣ

ΕΛΕΝΗ ΚΑΡΑΤΖΙΑ - ΣΤΑΥΛΙΩΤΗ, Αξιολόγηση της κριτικής και δημιουργικής σκέψης
υπό το πρίσμα του βιοπαιδαγωγισμού
https://drive.google.com/file/d/0B1A85ZrjsK3vUjR6U3ZFbG1ZeWc/edit?usp=sharing

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΓΡΑΦΗ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΥΠΡΟΥ
https://drive.google.com/file/d/0B1A85ZrjsK3vcjhMTDVSdDRGeXc/edit?usp=sharing

Δημιουργική γραφή στην πράξη - ΧΑΡΑ ΝΙΚΟΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
https://drive.google.com/file/d/0B1A85ZrjsK3vSlJES1dWNVBybE0/edit?usp=sharing

ΒΙΩΜΑΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΓΡΑΦΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ - ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΨΥΧΟΓΥΙΟΠΟΥΛΟΥ https://drive.google.com/folderview?id=0B1A85ZrjsK3vRWxTLWJUTU9aYW8&usp=sharing

ΧΑΡΑ ΝΙΚΟΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ , Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΓΡΑΦΗ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ  https://drive.google.com/file/d/0B1A85ZrjsK3vS2pKVHFjbFhlb1E/view?usp=sharing
http://gseremetakis.blogspot.gr/p/blog-page_6.html

 

Κυριακή 11 Δεκεμβρίου 2016

ΠΟΙΚΙΛΙΑ ΛΕΞΕΩΝ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΣΥΝΔΕΣΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ,ΠΕΡΙΟΔΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΡΑΦΩΝ


Τρόποι έναρξης μιας θεματικής περιόδου:

 

«Είναι γνωστό ότι...»

«Δεν υπάρχει αμφιβολία..»

«Είναι κοινά παραδεκτό..»

«Είναι γεγονός ότι...»

«Είναι ευρύτατα διαδεδομένη η άποψη....»

«Αποτελεί κοινό τόπο ότι ..»

«Είναι κοινός τόπος...»

«Κατά κοινή ομολογία...»

«Υποστηρίζεται συχνά ότι...»

«Λέγεται συχνά ότι...»

 

Συνδετικές λέξεις - φράσεις που συνδέουν τη θεματική πρόταση με τις λεπτομέρειες

 

«Ειδικότερα...»

«Πράγματι...»

«Πιο συγκεκριμένα...»

«Αναλυτικότερα...»

«Γι΄ αυτό λοιπόν...»

«Με άλλα λόγια...»

«Φυσικά...»

«Βέβαια...»

«Αναντίρρητα...»

«Έτσι..»

«Οπωσδήποτε...»

«Αρχικά...»

«Στην περίπτωση αυτή...»

«Αυτό ισχύει στο μέτρο που....»

«Είναι αλήθεια ότι...»

«Η διαπίστωση αυτή δεν αποτελεί λεκτική υπερβολή»

«Εκείνο που έχει ιδιαίτερη σημασία...»

«Με αφετηρία τη θέση αυτή...»

«Κατά συνέπεια είναι ανάγκη...»

«Σε μια τέτοια περίπτωση....»

«Στο πλαίσιο αυτό κατανοούμε...»

«Με δεδομένα τα παραπάνω δεν εκπλήσσει το γεγονός ότι...»

 

Ενδεικτικοί τρόποι έναρξης της περιόδου κατακλείδας

 

 «Αβίαστα, λοιπόν, συνάγεται το συμπέρασμα...»

 «Συνοψίζοντας μπορούμε να επισημάνουμε...»

 «Γίνεται, επομένως, εύκολα αντιληπτό...»

 «Εύκολα, λοιπόν, μπορεί ο καθένας να συμπεράνει...»

 «Από όλα τα παραπάνω γίνεται φανερό...»

«Εύκολα, λοιπόν, οδηγούμαστε στο συμπέρασμα...»

«Συμπερασματικά, έχει καταστεί σαφές...»

 

 

 

 

Μεταβατικές - διαρθρωτικές λέξεις ή φράσεις:

 

α) Λέξεις που δηλώνουν χρονική σχέση:

ταυτόχρονα, συγχρόνως, προηγουμένως, ύστερα, έπειτα, στη συνέχεια, αμέσως, τέλος, κατόπιν, εν τω μεταξύ, αργότερα, τώρα, πριν, ενώ, καθώς, αφότου ...

 

β) Λέξεις ή φράσεις που δηλώνουν πρόθεση, ομοιότητα, αναλογία, συμπλήρωση:

επιπλέον, επίσης, ακόμα, επιπροσθέτως, παράλληλα, εξάλλου, εκτός απ΄ αυτό, συμπληρωματικά, κοντά σ΄ αυτό, ας σημειωθεί ακόμη ότι, δεν πρέπει να λησμονούμε ακόμη ότι, θα αποτελούσε παράλειψη αν...

 

γ) Λέξεις ή φράσεις που δηλώνουν αντίθεση - εναντίωση:

ωστόσο, αντίθετα, εντούτοις, παρόλο που, αντίστροφα, απεναντίας, μολαταύτα, άλλωστε, ακόμα και αν, μολονότι, παρ΄ όλα αυτά, σε αντίθεση μ΄ αυτό, Δε συμβαίνει όμως το ίδιο κ.λ.π.

 

δ) Λέξεις ή φράσεις που εισάγουν επεξήγηση:

με άλλα λόγια, ειδικότερα, αυτό σημαίνει ότι, δηλαδή, συγκεκριμένα, σαφέστερα, μια διευκρίνιση στο σημείο αυτό είναι απαραίτητη, για να γίνει πιο σαφές, ακριβέστερα...

 

ε) Λέξεις ή φράσεις που δηλώνουν συμπέρασμα ή σχέση αιτίου - αποτελέσματος:

επομένως, συνεπώς, συμπερασματικά, άρα, επιλογικά, κατά συνέπεια, όπως προκύπτει, ανακεφαλαιώνοντας γι΄ αυτό το λόγο, αυτό οφείλεται σε, αυτό έχει ως αποτέλεσμα, για τους παραπάνω λόγους ....

 

στ) Λέξεις ή φράσεις που δηλώνουν τοπική σειρά ή σχέση:

εδώ, εκεί, κοντά, μακριά, στο σημείο αυτό, μέσα έξω ....

 

η) Λέξεις ή φράσεις που δηλώνουν έμφαση ή βεβαιότητα:

πράγματι, ιδιαίτερα, ξεχωριστά, αξίζει να τονιστεί, ιδιαίτερα σημαντικό θεωρείται, εκείνο που προέχει, είναι αξιοπρόσεκτο ότι, προπάντων, ειδικά, περισσότερο, το κυριότερο όμως είναι, αναντίρρητα, είναι σαφές, είναι γεγονός, οπωσδήποτε, βέβαια, φυσικά ....

 

θ) Λέξεις ή φράσεις που δηλώνουν διάζευξη:

ή - ή, είτε - είτε, ούτε – ούτε

 

ΧΡΗΣΗ ΜΙΑΣ ΣΥΝΔΕΤΙΚΗΣ ΛΕΞΗΣ Η ΦΡΑΣΗΣ:

 

1) Για πρόσθεση – συμπλήρωση – ομοιότητα :

 

Αφενός …αφετέρου…

Επίσης …

Παράλληλα…

Ακόμη …

Επιπλέον …

Επιπροσθέτως…

Εκτός απ’ αυτό

Δεν πρέπει να λησμονούμε ακόμη ότι…

Χρειάζεται επίσης να σημειωθεί…

Αξίζει , επιπλέον ν’ αναφερθούμε…

Όχι μόνο… αλλά και…

Θα αποτελούσε σοβαρή παράλειψη να μην τονίσουμε…

 

2) Για χρονική σύνδεση :

 

Ταυτόχρονα…

Συγχρόνως…

Αρχικά…

Ύστερα…

Αφότου…

Στη συνέχεια…

Ενώ …

Μετά από αυτό…

 

3) Για αντίθεση – εναντίωση :

 

Και όμως…

Εντούτοις…

Απεναντίας…

Σε αντίθεση…

Μ’ αυτό…

Ενώ…

Ωστόσο…

Μολαταύτα…

Αντίθετα…

Άλλωστε…

Από την άλλη πλευρά…

 

Συμπληρωματικά, όταν θέλουμε:

 

1) Να αποδείξουμε τις αιτίες – παράγοντες σε μια παράγραφο, μπορούμε, ενδεικτικά να χρησιμοποιήσουμε τους παρακάτω τρόπους:

 

Στη διαμόρφωση (του αρνητικού αυτού παράγοντα) σημαντικότατο ρόλο διαδραματίζει ...

Τα βαθύτερα αίτια (της κοινωνικής αυτής μάστιγας) πρέπει να αναζητηθούν...

Το φαινόμενο αυτό συνδέεται άμεσα...

Αυτό που κυρίως ευθύνεται για την έξαρση...

Το πρόβλημα αυτό ανάγεται σε πολλά και σύνθετα αίτια...

Θα άξιζε όμως ν’ αναρωτηθεί κανείς σε ποιους λόγους οφείλεται...

Δεν πρόκειται , ωστόσο, ν’ ανακαλύψουμε τα πραγματικά αίτια του νοσηρού αυτού φαινομένου, αν δεν λάβουμε υπόψη...

 

2) Να οργανώσουμε παραγράφους, για να καταδείξουμε τη θετική ή αρνητική επίδραση ενός παράγοντα, ενδεικτικά μπορούμε να ξεκινήσουμε με τους παρακάτω τρόπους :

 

Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα...

Το ίδιο (θετικά ή αρνητικά) αντανακλά η ύπαρξη του παράγοντα (αυτού) στην

ατομική και κοινωνική ζωή...

Ανυπολόγιστες, όμως, είναι οι επιπτώσεις...

Στις (θετικές ή αρνητικές) επιπτώσεις συγκαταλέγονται...

Ένα άλλο σύμπτωμα, όχι αμελητέο, είναι και τούτο...

 

3) Να προτείνουμε τρόπους αντιμετώπισης ενός θετικού ή αρνητικού παράγοντα, μπορούμε να αξιοποιήσουμε τους παρακάτω τρόπους έναρξης :

 

Το νοσηρό αυτό φαινόμενο θα αντιμετωπισθεί ριζικά, αν...

Επιτακτική προβάλλει η ανάγκη της άμεσης δραστηριοποίησης...

Αποφασιστικής σημασίας κρίνεται η συμβολή...

Σημαντικός είναι ο ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει...

Αμετάθετο χρέος έχουμε ...

Χωρίς όμως την εκδήλωση της ατομικής και συλλογικής προσπάθειας η αντιμετώπιση του προβλήματος καθίσταται δυσχερής...

 

4) Ενδεικτικές χρηστικές φράσεις που μπορούν να λειτουργήσουν ως αρχή γενικά της παραγράφου, αλλά και ως μετάβαση μεταξύ των παραγράφων (εναρκτικές – μεταβατικές φράσεις) :

 

Είναι περιττό να τονιστεί ...

Είναι απαραίτητο να επισημανθεί...

Ξεχωριστός λόγος, όμως, πρέπει να γίνει...

Είναι χρήσιμο να τονιστεί επίσης...

Είναι φανερό ότι...

Προχωρώντας διαπιστώνουμε ότι...

Ελάχιστοι θα μπορούσαν να αρνηθούν ότι...

Πολλοί θα συμφωνούσαν με την άποψη...

Επεκτείνοντας το συλλογισμό μας, θα λέγαμε...

Προβάλλει, όμως, στο σημείο αυτό μια βαρυσήμαντη αντίρρηση...

Γράφω σε πλάγιο λόγο, χρησιμοποιώντας

συχνά φράσεις ενεργητικής σύνταξης ή παθητικής σύνταξης :

ο συγγραφέας αναφέρει, υποστηρίζει, εκφράζει την άποψη, τονίζει, επισημαίνει, σχολιάζει, εκφράζει τον προβληματισμό του, θέτει το ερώτημα, υπογραμμίζει την ανάγκη να, συνεχίζει την ανάλυση του αναφερόμενος, φέρνει παραδείγματα για να υποστηρίξει την άποψη πως/ότι..., πραγματοποιεί μια ιστορική αναδρομή στο θέμα αναφερόμενος σε..., αναζητά τα αίτια του Χ φαινομένου σε..., απαριθμεί τις εκφάνσεις / τα αποτελέσματα τον Χ φαινομένου.., χρησιμοποιεί απόψεις μελετητών / αποτελέσματα ερευνών για να στηρίξει την άποψη πως... , καταλήγει στο συμπέρασμα πως/ότι... π.χ. στο κείμενο αναφέρεται... κ.λπ. ή φράσεις του τύπου: «σύμφωνα με την άποψη τον συγγραφέα..,αποφεύγοντας, βέβαια, την καταχρηστική επανάληψη των φράσεων « ο συγγραφέας» ή «στο κείμενο».

 

Η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗΣ

 

Ξεκινώ τη θεματική πρόταση της περίληψης ως εξής:

¨Το άρθρο, κείμενο κ.λπ. πραγματεύεται, ασχολείται με, έχει ως θέμα του κ.λπ. ή αντικείμενο, θέμα του άρθρου, του βιβλίου ή της ομιλίας είναι κ.ά.

Δόκιμες – Στερεότυπες ενάρξεις περιληπτικού κειμένου

Ο δημοσιογράφος στο άρθρο του καταγράφει τον προβληματισμό του αναφορικά...

Ο συγγραφέας αναφερόμενος στο ρόλο που διαδραματίζει (η τηλεόραση)

αναγνωρίζει...

Το άρθρο αυτό θίγει το πολυσυζητημένο (πολύκροτο θέμα)...

Ο δημοσιογράφος με αφορμή (την παράδοση στις αστυνομικές αρχές χρηματικού ποσού από νεαρό μετανάστη) διαπιστώνει ότι...

Ο συντάκτης του παρόντος κειμένου τονίζει...

Στο κείμενο αυτό υποστηρίζεται ότι...

Στο κειμενικό αυτό απόσπασμα εκφράζεται η άποψη ότι...

Στο δοκιμιακό αυτό κείμενο ο συγγραφέας πραγματεύεται...

Σύμφωνα με το άρθρο...

Ο επιφυλλιδογράφος εκφράζει την άποψη να προσεγγίσει...

Κατά το συγγραφέα η πρωτοφανής έξαρση...

Ο κειμενογράφος διαπιστώνοντας την κρίση που διέρχεται η σύγχρονη κοινωνία (...) επιχειρεί ...

Η θέση του συγγραφέα είναι...

Στο δημοσίευμα αυτό ο αρθρογράφος υπερασπίζεται την άποψη...

Στο συγκεκριμένο απόσπασμα ο συγγραφέας διαπιστώνει , προσεγγίζει, φωτίζει , διερευνά...

Ο δοκιμιογράφος του αποδεικτικού αυτού δοκιμίου επιχειρηματολογεί...

Το πρόβλημα που απασχολεί το συγγραφέα...

Ο συγγραφέας στο άρθρο του αναφέρεται στο επίμαχο ζήτημα...

Σε πρόσφατο δημοσίευμα του Τύπου προβάλλεται...

Ο συγγραφέας διατυπώνει την άποψη ότι...