Πέμπτη 17 Σεπτεμβρίου 2015

ΠΩΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟ ΑΠΟ ΦΡΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΙΚΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ
Μία από τις πλέον συνηθισμένες ασκήσεις για το μάθημα της έκφρασης- έκθεσης είναι η δημιουργία παραγράφου με βάση κάποια φράση ή περίοδο του δοθέντος κειμένου. Η άσκηση αυτή συνήθως βαθμολογείται από 5 ως 10 μονάδες. Για την επιτυχή αντιμετώπισή της απαιτείται η προσοχή μας σε ορισμένα σημεία. Παρακάτω θα επισημάνουμε τα κυριότερα.
ü  Αν η εκφώνηση δηλώνει ότι πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τη φράση που μας δίνουν ως θεματική περίοδο, τότε την ξαναγράφουμε στο τετράδιό μας. Σε αντίθετη περίπτωση μπορούμε να την παραφράσουμε (όχι να την αντιγράψουμε) και να την τοποθετήσουμε στην αρχή ή στο τέλος της παραγράφου.
ü  Υπάρχει περίπτωση να μας ζητηθεί η ανάπτυξη της παραγράφου με συγκεκριμένο τρόπο. Σε αυτή την περίπτωση φροντίζουμε και ως προς το περιεχόμενο και ως προς την έκφραση να είναι σαφής ο τρόπος ανάπτυξης (π.χ. αν πρόκειται για σύγκριση- αντίθεση, στην αρχή αναπτύσσουμε το ένα από τα δύο συγκρινόμενα μέρη και στη συνέχεια με μία διαρθρωτική λέξη, όπως αντίθετα, το δεύτερο). Πάντως, ενδέχεται η διατύπωση και μόνο της φράσης να περικλείει και τον τρόπο με τον οποίο θα την αναπτύξουμε.
ü  Πολύ σημαντικό είναι να καταλάβουμε ακριβώς τι απαιτεί η άσκηση. Αν πρόκειται για τεκμηρίωση, απόδειξη ή διασάφηση, καλούμαστε στην ουσία να αναπτύξουμε και να στηρίξουμε την άποψη του συγγραφέα, χωρίς να καταθέσουμε (τουλάχιστον όχι εκτενώς) την άποψή μας. Αντίθετα, αν ζητείται ο σχολιασμός μιας άποψης, την αναπτύσσουμε εν συντομία και εν συνεχεία τη σχολιάζουμε (συμφωνία ή διαφωνία. Αν συμφωνούμε μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε διαρθρωτικές λέξεις, όπως πράγματι, όντως κλπ., ενώ αν διαφωνούμε, λέξεις όπως ωστόσο, αντίθετα κλπ). Υπάρχουν θέματα που χρειάζεται να πάρουμε θέση, εκφράζοντας ταυτόχρονα τις επιφυλάξεις μας.
ü  Για να μπορέσουμε να απαντήσουμε σε αυτές τις ασκήσεις πρέπει να εντοπίζουμε τις λέξεις-κλειδιά που υπάρχουν και να  αναζητήσουμε την κύρια και τις δευτερεύουσες (αν υπάρχουν) ιδέες. Το απόσπασμα του αρχικού κειμένου που θα σας δοθεί πρέπει να αντιμετωπιστεί ως εκφώνηση έκθεσης, δηλαδή κάθε λέξη μετράει- πρέπει να αναλυθεί και στόχος σας είναι να αναδειχθεί η βασική ιδέα- κατεύθυνση του αποσπάσματος. Αν είναι μεγάλο το απόσπασμα πρέπει να το «μικράνουμε»  (αφαίρεση τυχόν διαρθρωτικών λέξεων που το συνδέουν με το υπόλοιπο κείμενο, χωρισμός αποσπάσματος σε περιόδους: ή η θεματική θα είναι μια γενική προεισαγωγή στο κεντρικό θέμα ή η πρώτη περίοδος συνήθως γίνεται θεματική, με τις απαραίτητες γλωσσικές τροποποιήσεις και οι άλλες υλικό για την ανάπτυξη της θεματικής, εμπλουτισμένο με τα δικά μας γλωσσικά στοιχεία).
         Αν πρόκειται πάλι για ένα ονοματικό σύνολο (π.χ. μαζικοποιημένη κοινωνία), εντάσσουμε σε θεματική το σύνολο αυτό και αναλύουμε σε μία παράγραφο (τι σημαίνει, μορφές-είδη- εκφράσεις, γιατί υφίσταται, πού οδηγεί, κάτι σαν ορισμός, δηλαδή).
ü  Πολύ βασικό είναι να καταλάβουμε τι ακριβώς καλούμαστε να αναπτύξουμε ή να σχολιάσουμε, καθώς ένα από τα πιο συνηθισμένα λάθη είναι ο πλατειασμός.
ü  Τηρούμε τη δομή της παραγράφου. Καλό είναι να υπάρχει και κατακλείδα-συμπέρασμα.
ü  Πολύ σημαντικό είναι το ύφος. Πρέπει οπωσδήποτε να αποφεύγουμε τη λεξιθηρία και το βερμπαλισμό, καθώς πλήττεται το νόημα αυτών που γράφουμε. Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει ότι μπορούμε να μεταχειριστούμε καθημερινό, απλοϊκό λόγο. Επιζητούμε την ακρίβεια και τη σαφήνεια στη διατύπωση και αποφεύγουμε το μακροπερίοδο λόγο.
ü  Πάντα πρέπει να κάνουμε σχεδιάγραμμα, πριν ξεκινήσουμε να γράφουμε.
ü  Πολύ σημαντική είναι η διασφάλιση της συνοχής και της συνεκτικότητας του κειμένου μας.
ü  Πρέπει να τηρούμε αυστηρά το όριο των λέξεων που μας δίνεται.


ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟ ΠΟΥ ΖΗΤΗΘΗΚΕ ΣΤΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ 2004

Σε μια παράγραφο 70-80 λέξεων να διατυπώσετε την άποψή σας για το περιεχόμενο του παρακάτω αποσπάσματος: «Σήμερα οι πηγές των πληροφοριών έχουν πολλαπλασιαστεί σε βαθμό εκπληκτικό και οι κρουνοί τους (η εφημερίδα, το περιοδικό, το ραδιόφωνο, η τηλεόραση) ρέουν μέσα στο σπίτι».

Η άσκηση ζητά να διατυπώσουμε την άποψή μας πάνω στο περιεχόμενο του αποσπάσματος. Επομένως, πρέπει να συμφωνήσουμε ή να διαφωνήσουμε με την άποψη του συγγραφέα. Η αύξηση των πληροφοριών και των πηγών τους καθώς και η εύκολη δυνατότητα πρόσβασης σε αυτές είναι αναντίρρητη, επομένως δεν τίθεται θέμα διατύπωσης επιφυλάξεων (ίσως θα μπορούσαμε να αναφερθούμε στο ότι πρόκειται για μια κατάσταση που κυρίως παρατηρείται στο δυτικό κόσμο). Η κεντρική ιδέα στην οποία πρέπει να αναφερθούμε είναι ο εκπληκτικός πολλαπλασιασμός των πηγών πληροφοριών και στη συνέχεια η συνεχής τους ροή σε κάθε σπίτι. Ωστόσο, δεν πρέπει να περιοριστούμε μόνο στην περιγραφή του φαινομένου, αλλά και να αναφερθούμε στις θετικές και αρνητικές πτυχές του.

Ενδεικτική Απάντηση

Είναι αναντίρρητη η έκρηξη της τεχνολογικής προόδου και της συνεπακόλουθης αλλαγής στον τομέα της πληροφόρησης. Τα ΜΜΕ με τη συνδρομή της τεχνολογίας, της κοινωνικής, οικονομικής ανάπτυξης και της επικράτησης της δημοκρατίας σε όλες σχεδόν τις αναπτυγμένες κοινωνίες έχουν πολλαπλασιαστεί και εδραιώσει την ισχύ τους, εισερχόμενα σε κάθε σπίτι. Μια τέτοια εισροή μπορεί να συνοδευτεί από οφέλη, όπως μαζική ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και συμμετοχικότητα αλλά και από σύγχυση, χειραγώγηση και, γενικά, ηγεμονία των ΜΜΕ επί της κοινής γνώμης. Η πλημμυρίδα αυτή λοιπόν απαιτεί κριτική σκέψη από τους πολίτες.

ΕΚΠ.ΠΗΓΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου