ΔΡAΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΛΥΡΙΚΟΤΗΤΑ

ΔΡΑΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ *έντονο/φορτισμένο*

ΚΑΙ ΛΥΡΙΚΟΤΗΤΑ /ΛΥΡΙΣΜΟΣ *ηπιότερο/τρυφερότερο*

 

ΔΡΑΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

 

      Δεν έχει πάντα «αρνητική» σήμανση. Μπορεί να σημαίνει απλώς «θεατρικότητα», αν και λογικά θα σας το διευκρινίσουν.

      Να το δηλώσετε, αν η ΔΡΑΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ αποτελεί γνωστό ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ του συγγραφέα.

      Η ΔΡΑΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ/ΘΕΑΤΡΙΚΟΤΗΤΑ συνδέονται συνήθως με στοιχεία ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΥ (Π.Χ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΨΥΧΟΓΡΑΦΗΣΗΣ, ΤΟ ΥΨΗΛΟ, ΤΙΣ ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ Κ.Α,), ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΟ ΡΕΑΛΙΣΜΟ (Π.Χ. ΑΚΡΙΒΕΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΔΟΥΚΑ)

 

ΠΩΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΝΩ ΤΗ ΔΡΑΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΕΝΟΣ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΟΣ Η΄ΣΤΙΧΩΝ

 

1. ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ

 

Εντάσεις, αντιθέσεις και συγκρούσεις ιδεών, συναισθημάτων, χαρακτήρων, διπλή πραγματικότητα σε επίπεδο ΣΚΕΨΕΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΩΣ ΤΕΧΝΙΚΗ, κορυφώσεις και υφέσεις συναισθημάτων, εξωτερίκευση κρυφών σκέψεων/ αποκαλύψεις, ανατροπές, μοτίβα απελπισίας, θανάτου, απώλειας, απελπισμένης αγάπης/ και ως ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΜΟΤΙΒΑ.

 

2. ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ ΑΦΗΓΗΣΗΣ, ΤΙΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙ Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

 

      τεχνική εναλλαγής συναισθημάτων/αγωνίας,

      κλιμακώσεις,

      σχήμα επανάληψης για έμφαση,

      πολυάνθρωπες σκηνές,

      εναλλαγή κλειστών/ανοιχτών χώρων,

      δραματικός διάλογος,

      δραματικός μονόλογος,

      η αντίθεση ως σχήμα λόγου και ως δομικό,

      τραγική ειρωνεία,

      παύσεις,

      μοτίβο φωτός/σκότους, φωτισμοί, γενικά, σε δραματικό πλαίσιο,

      κίνηση στο χώρο, κινήσεις σώματος,

      η χρήση ποιητικού μέτρου σε πεζά κείμενα,

      φορτισμένες λέξεις,

      μοτίβα όπως θάνατος, απελπισία, φόβος, η φύση ως αντίμαχος- εχθρός, με ακραία καιρικά φαινόμενα κ.ά.

      εσκεμμένη λιτότητα ή πληθώρα- συσσώρευση εκφραστικών μέσων,

      δραματικός ενεστώτας,

      σημεία στίξης, όπως θαυμαστικά κ.ά.

 

 

 

 

 

 

 

ΛΥΡΙΚΟΤΗΤΑ/ ΛΥΡΙΣΜΟΣ

 

      Σημαίνει κυρίως δύο πράγματα> εξωτερίκευση συναισθημάτων/ ευαισθησία/συγκίνηση και μουσικότητα/ποιητικότητα.

      Παραπέμπει συνήθως στο ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟ/ ΒΙΖΥΗΝΟΣ, στην ΑΡΚΑΔΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ/ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ, στο ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟ/ ΝΕΟΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟ/ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ/ ΠΟΛΥΔΟΥΡΗ, μπορεί να ανιχνευθεί και σε έργα με έντονο το ΣΟΥΡΡΕΑΛΙΣΤΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΡΙΤΣΟΣ/ ΕΛΥΤΗΣ, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί και από λογοτέχνες που ΣΥΝΗΘΩΣ δεν τον χρησιμοποιούν εκτεταμένα αλλά περιορισμένα ΚΑΒΑΦΗΣ/ΔΗΜΟΥΛΑ. ΛΥΡΙΣΜΟΣ ΑΠΑΝΤΑΤΑΙ ΠΑΝΤΟΥ,ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ  ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ.

 

ΠΟΥ ΑΠΑΝΤΩΝΤΑΙ ΣΥΝΗΘΩΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΛΥΡΙΣΜΟΥ

 

      Σε περιγραφές/ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ

      Σε μονολόγους/ ΡΙΤΣΟΣ

      Σε εικόνες/ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ

 

ΠΟΥ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΩ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΛΥΡΙΣΜΟΥ

 

      Στην εξομολογητική διάθεση, στην εξωτερίκευση κρυφών/μύχιων (πόνος, αγωνία, πληγωμένη αγάπη, παράκληση κ.ά.), που γίνεται με διάθεση χαμηλόφωνη, τρυφερή, νοσταλγική ΚΑΙ ΟΧΙ ΠΟΛΥ ΦΟΡΤΙΣΜΕΝΗ, ΓΙΑΤΙ ΤΟΤΕ ΕΧΟΥΜΕ ΔΡΑΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ.

      Στον ερωτισμό (γλυκύτητα, ευγένεια, τρυφερότητα, ερωτοτροπία-φλερτ, έπαινοι κ.ά.).

      Στον παραλληλισμό ανθρώπου-φύσης/ζώων, όταν κυριαρχεί η ηπιότητα και η τρυφερότητα, η ομορφιά, η χάρη (κορίτσι-κατσικούλα)

      Στην αναπόληση, στο ονειροπόλημα του ήρωα

      Στην έκφραση ευαισθησίας ή και θηλυκότητας (η αναφορά στη μικρή ροδακινιά/φιλενάδα της ηρωίδας στο ΡΙΤΣΟ)

      Στην τρυφερή απόδοση σωματικών/ψυχικών χαρακτηριστικών ανθρώπων ή της περιβάλλουσας φύσης/ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ

      Στην παιδικότητα/αθωότητα

      Στη χρήση σχετικών ήπιων χρωμάτων-ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ/ τα μελιά χρώματα στον ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ, ΟΧΙ ΤΑ ΕΝΤΟΝΑ ΣΤΟ ΣΑΧΤΟΥΡΗ/ ΔΡΑΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

      Στο ρομαντικό φωτισμό/ το λυκόφως, ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ

      Στη μουσικότητα του λόγου> στο τριμερές ασύνδετο στον ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ, με την κλιμάκωση των επιθέτων/ρημάτων, στη χρήση σχετικών επιθέτων, ιδίως στη συσσώρευσή τους, στο σχήμα της επανάληψης, πάντα σε πλαίσιο τρυφερότητας ή ονειροπόλησης, στα υποκοριστικά, σε επιφωνήματα, γενικά σε σημεία στίξεως, πάντα σε σχετικό συναισθηματικό πλαίσιο, στον εσωτερικό ρυθμό του λόγου, σε λέξεις που αποτυπώνουν ήχους/ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ, σε σύνθετες λέξεις, οι οποίες εντάσσονται στο σχετικό ψυχοσυναισθηματικό κλίμα που επιθυμεί να δημιουργήσει ο καλλιτέχνης κ.ά.

ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΤΕ> ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΦΟΡΕΣ, ΔΡΑΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΛΥΡΙΣΜΟΣ, ΑΝ ΚΑΙ ΑΝΤΙΘΕΤΑ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ, ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΣΥΝΑΦΗ ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ, Π.Χ. ΣΗΜΕΙΑ ΣΤΙΞΗΣ, ΚΑΙ ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ, Π.Χ. ΦΩΤΙΣΜΟΥΣ. ΣΗΜΑΣΙΑ ΕΧΕΙ ΤΟ ΨΥΧΟΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΟ ΚΛΙΜΑ ΠΟΥ ΕΠΙΔΙΩΚΕΙ, ΣΕ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ, ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕΙ ΣΤΟΝ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ.   ΕΝΤΑΣΗ, ΟΔΥΝΗ, ΠΑΘΟΣ, ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ> ΚΑΤΑ ΚΥΡΙΟ ΛΟΓΟ  ΔΡΑΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ. ΤΡΥΦΕΡΟΤΗΤΑ, ΟΝΕΙΡΟ, ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ> ΚΑΤΑ ΚΥΡΙΟ ΛΟΓΟ ΛΥΡΙΣΜΟΣ.

 

ΚΚ