ΣΚΑΡΙΦΗΜΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΩΝ ΤΡΟΠΩΝ, ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ, ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ-ΤΡΟΠΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ

Αρχική παρατήρηση:Tεχνικές= γενικά, όλα τα «εκφραστικά εργαλεία», τα οποία απαντούν στα «ποιος, τι, πώς», τους συγκεκριμένους τρόπους με τους οποίους επεξεργάζεται το αφηγηματικό του υλικό ο συγγραφέας.

ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ

• Αφήγηση (διήγηση σε τρίτο πρόσωπο)
• Μίμηση (πρωτοπρόσωπη ή τριτοπρόσωπη αφήγηση με αφηγητή που μετέχει στη δράση)
• Μεικτός τρόπος (διήγηση και μίμηση)
• Περιγραφή (ορισμένοι αμφισβητούν την ένταξή της στους αφηγηματικούς τρόπους)
• Διάλογος
• Ελεύθερος πλάγιος λόγος
• Εσωτερικός μονόλογος
• Σχόλιο

ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ

·         Ό,τι αφορά στον αφηγητή (επίπεδο, εστίαση: ομοδιηγητικός, εσωτερική

      εστίαση κ.ά.)

·         Ό,τι αφορά στο χρόνο: 1) χρονική σειρά (αναχρονίες: αναδρομική αφήγηση/ αναδρομή/ ανάληψη, πρόδρομη αφήγηση/ πρόληψη- in medias res, εγκιβωτισμός, παρέκβαση, προϊδεασμός/ προσήμανση, προοικονομία) 2) χρονική διάρκεια (επιτάχυνση, παράλειψη, περίληψη, έλλειψη/ αφηγηματικό κενό, επιβράδυνση, παύση) 3) τη χρονική συχνότητα (π.χ. θαμιστική αφήγηση, μια φορά αυτό που γινόταν ν φορές)

Άλλες τεχνικές με τις οποίες ο συγγραφέας  απαντά στο «πώς» αφηγείται:

·         H περιγραφή (και οι εικόνες που την απαρτίζουν) θεωρείται από ορισμένους

      τεχνική

·         Το ίδιο ισχύει για την αντίθεση και την ειρωνεία ως δομικές αρχές- μοτίβα

      και όχι ως απλοί εκφραστικοί τρόποι/ μέσα (σχήματα λόγου)

·         Ο χώρος και οι λειτουργίες του («ανοιχτός», «κλειστός», σκηνές κ.ά.)

·         Η εναλλαγή προσώπων- πώς παρουσιάζονται τα πρόσωπα (ρόλοι,

      συγκρούσεις, στατικοί-δυναμικοί χαρακτήρες, η εξέλιξή τους)

·         Διάφορα θέματα-μοτίβα (π.χ. η αρχή της διπλής πραγματικότητας) και νόμοι πλοκής

·         Τα ευρήματα (π.χ. η ομωνυμία)

·         Τα δραματικά απρόοπτα (π.χ. σφοδρό πλατάγισμα, η εμφάνιση της ψυχής-

      πεταλούδας)

·         Θεατρικότητα- σκηνοθεσία κ.ά.

ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ/ ΤΡΟΠΟΙ

·         Στιχουργική

·         Μετρική

·         Σημεία στίξης

·         Προσδιορισμοί (ιδίως τα επίθετα)

·         Γλωσσικές ποικιλίες (η γλώσσα του απλού λαού, η λόγια γλώσσα, τα

     ιδιώματα)/ λεξιλόγιο. Ύφος.

·         Σχήματα λόγου

·         Ειδικότερα, αντίθεση και ειρωνεία

·         Χιούμορ

·         Σύνταξη

·         Εγκλίσεις

·         Πρόσωπα

·         Χρόνοι

 

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1.      Γενικά, οι εκφραστικοί τρόποι/ μέσα λογίζονται στοιχεία τεχνικής αλλά πιθανώς στις Εξετάσεις να ζητηθούν αυτόνομα (π.χ. με ποια εκφραστικά μέσα γίνεται η περιγραφή της Μοσχούλας).

2.      Ορισμένοι περιλαμβάνουν στα εκφραστικά μέσα κάποιες τεχνικές, π.χ. εικόνες, ειρωνεία και κάποιους αφηγηματικούς τρόπους, όπως ο διάλογος.

3.      Σε Επαναληπτικές Εξετάσεις ζήτησαν αφηγηματικούς τρόπους αλλά δήλωσαν ποιοι είναι οι τρόποι αυτοί.

4.      Συχνά, σε απαντήσεις «συναιρούνται» τρόποι και τεχνικές (ο διάλογος- αφηγηματικός τρόπος- στο πλαίσιο της θεατρικότητας- τεχνική)

 

ΚΚ