Δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι στον προφορικό λόγο η σημασία της κάθε έγκλισης γίνεται φανερή από τα εξωγλωσσικά στοιχεία, δηλαδή από τον τόνο της φωνής, από την έκφραση του προσώπου, από τις κινήσεις των χεριών ή από τη στάση του σώματος.
|
Παραδείγματα
|
έγκλιση
|
φανερώνει
|
1)
|
Κοιτάζει το γαλάζιο πουλί.
|
οριστική
|
πραγματικό
|
2)
|
Το νερό της θάλασσας δεν πίνεται.
|
οριστική
|
πραγματικό-βέβαιο
|
3)
|
Θα έδινα τα πάντα, για να πετύχω.
|
οριστική
|
το δυνατό
|
4)
|
Τότε να δεις τι αξίζω.
|
υποτακτική
|
το δυνατό
|
5)
|
Ο Πέτρος δεν είναι μέσα. Θα παίζει στην αυλή. (=ίσως παίζει)
|
οριστική
|
πιθανό
|
6)
|
Δε θέλει να ακολουθήσει· θα κουράστηκε
|
οριστική
|
πιθανό
|
7)
|
Και να έρθει και να μην έρθει, εγώ θα πάω.
|
υποτακτική
|
πιθανό
|
8)
|
Μακάρι να μην τον γνώριζα
|
οριστική
|
ευχή
|
9)
|
Ας πάει στο καλό.
|
υποτακτική
|
ευχή
|
10)
|
Δεν έρχεσαι αύριο μαζί μου στη δουλειά;
|
οριστική
|
παράκληση
|
11)
|
Σύρε, παιδί μου, στο καλό.
|
προστακτική
|
παράκληση
|
12)
|
Αν βρω λίγο χρόνο, θα ζωγραφίσω.
|
υποτακτική
|
το ενδεχόμενο
|
13)
|
Ας γίνω πρώτα καλά, και ύστερα βλέπουμε.
|
υποτακτική
|
το επιθυμητό
|
14)
|
Εδώ ας σταθώ κι ας ξαποστάσω.
|
υποτακτική
|
προτροπή
|
15)
|
Προσκύνα, Λιάκο, τον πασά.
|
προστακτική
|
προτροπή
|
16)
|
Ας έρθει κι αυτός, αφού το θέλει.
|
υποτακτική
|
παραχώρηση
|
17)
|
Να το πω; Να μην το πω; Τι να κάνω;
|
υποτακτική
|
απορία
|
18)
|
Να μη μου ξαναμιλήσεις.
|
υποτακτική
|
προσταγή
|
19)
|
Ανοίξτε τα παράθυρα.
|
προστακτική
|
προσταγή
|
20)
|
Μη φωνάζετε έτσι.
|
προστακτική
|
απαγόρευση
|
21)
|
Λυπήσου με, Θεέ μου.
|
προστακτική
|
παράκληση
|
22)
|
Λέγε, λέγε, πέτυχες το σκοπό σου.
|
προστακτική
|
έντονη περιέργεια
|
Τα παραδείγματα είναι παρμένα από το Συντακτικό της Νέας Ελληνικής, ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1996, κα' έκδοση
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου