Τετάρτη 30 Νοεμβρίου 2016

ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ> ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΚΑΙ ΠΤΥΧΕΣ


ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ- ΠΑΙΔΕΙΑ

 
α. Ενδεικτικοί ορισμοί:

- “Παιδεία καλείται η απόκτηση και μεταλαμπάδευση πνευμα­τικών και πολιτισμικών αξιών και επιτευγμάτων από γενιά σε γενιά. Παιδεία επίσης θεωρείται η καλλιέργεια όλων εκείνων των ικανοτήτων και των δεξιοτήτων, με τις οποίες η νέα γενιά θα αναβαθμίσει και θα οδηγήσει σε εξέλιξη τα πολιτισμικά κεκτημένα.

- Εκπαίδευση ονομάζεται η θεσμοθετημένη Παιδεία, ένα σύνολο μηχανισμών, καθορισμένων και θεσμοθετημένων από την Πολιτεία, που στοχεύει στην παροχή παιδείας στους νέους ανθρώπους. Στον καθημερινό λόγο συχνά συναιρούμε σημασιολογικά τις έννοιες «παιδεία» και «εκπαίδευση» σε μία, μιλώντας για «παιδεία»”.

 

β. Η σημασία της παιδείας γενικά:


ü  Παρέχει  τις απαραίτητες γνώσεις, για να αντεπεξέλθουμε σε όλες τις εκφράσεις της ζωής

ü  Αναδεικνύει  δημιουργικές ικανότητες, καλλιεργεί δεξιότητες

ü  Διευρύνει τους ορίζοντες, ώστε να απελευθερωθεί το πνεύμα από τα δεσμά της άγνοιας, 

      της αμάθειας, των προκαταλήψεων και του ανορθολογισμού

ü  Μετακενώνει διαχρονικές αξίες και πρότυπα κοινωνικής συμπεριφοράς (αξιακή αγωγή και

      υγιής κοινωνικοποίηση)

 

γ. Αποστολή του σχολείου ειδικά είναι:

 

- Να διευρύνει τους γνωστικούς ορίζοντες των παιδιών

- Να τα προγυμνάζει επιστημονικά και να τα προετοιμάζει επαγγελματικά

- Να καλλιεργεί τις ιδιαίτερες κλίσεις των μαθητών

- Να φωτίζει και να αναδεικνύει τις δημιουργικές τους ικανό­τητες

- Να ασκεί, μέσω των ηθικών αξιών και των υγιών προτύπων, το χαρακτήρα, ώστε να 

  διαπλαστεί ακμαίο ήθος

- Να συντελεί στην ομαλή κοινωνικοποίηση των μαθητών και στη διαμόρφωση ισχυρής

  ατομικής ταυτότητας

- Να παράσχει, πάνω στην ισχυρή αξιακή βάση της Δημοκρατίας και του ανθρωπισμού,

  ερείσματα πολιτικής και κοινωνική συνείδησης για τους νέους

- Να εισάγει στις αξίες και τις λειτουργίες της καλώς νοούμενης παγκοσμιοποίησης 

  μεριμνώντας ταυτόχρονα για την ατσάλωση της  εθνικής ταυτότητας

- Να εκσυγχρονίζεται δίχως να ισοπεδώνει, να παρέχει αναβαθμισμένες υπηρεσίες,

  εναρμονισμένες με τις ανάγκες της σύγχρονης κοινωνίας, να ανανεώνει τις διδακτικές μεθόδους

 
Βασικά προβλήματα του σύγχρονου ελληνικού σχολείου

 
- Σοβαρές ελλείψεις στην υλικοτεχνική υποδομή, (κτήρια, εγκαταστάσεις, εποπτικά μέσα,

  Η/Υ κ.α.)

- Μη επαρκές διδακτικό προσωπικό, σπανίως επιμορφούμενο, με πεπαλαιωμένες μεθόδους

  διδασκαλίας και υπαμειβόμενο

- Χρησιμοθηρικό εξετασιοκεντρικό σύστημα, εντατικοποίηση σπουδών και βαθμοθηρία

- Δε συναρμόζεται λειτουργικά η παροχή γενικής παιδείας και η επαγγελτική κατάρτιση μέσω εξειδίκευσης

- Η Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση ως προθάλαμος του Πανεπιστημίου, δίχως μορφωτική αυτοδυναμία

- Ο μύθος της «δημόσιας και δωρεάν παιδείας», οι μορφωτικές ανισότητες και αδικίες

 

Ο ρόλος του σύγχρονου σχολείου στο πολυπολιτισμικό περιβάλλον

της παγκοσμιοποιημένης  κοινωνίας


Το σύγχρονο σχολείο οφείλει να συμβάλει:

 

- Στην περιφρούρηση και διατήρηση της εθνικής ταυτότητας, απορρίπτοντας όμως εθνικιστικές και 

  ρατσιστικές αντιλήψεις, συνεπώς συντελώντας στη διαμόρφωση της υγιούς εθνικής συνείδησης.

  Έτσι θα επιτευχθεί η δημιουργία κλίματος κοινωνικής συναίνεσης, αλληλεγγύης και ανεκτικότητας

- Στη γόνιμη και δημιουργική ζύμωση ποικιλώνυμων πολιτισμικών στοιχείων, ώστε να προαχθεί η

  πολυπολιτισμικότητα

- Στην άκρως απαραίτητη, με βάση τα παραπάνω, παροχή ίσων ευκαιριών, ώστε να διευκολυνθεί η

  συμμετοχή και η ενσωμάτωση των αλλοδαπών  στις λειτουργίες της ελληνικής κοινωνίας.

 

Για τα παραπάνω χρειάζεται η δημοκρατική αγωγή των νέων μέσα από:

 
-Τη μεταλαμπάδευση διαχρονικών αξιών του ανθρωπι­σμού, όπως της ισότητας, της ελευθερίας, της 

 δικαιοσύνης κ.ά.

- Την απουσία αυταρχισμού στη διδασκαλία αλλά και στον εκπαιδευτικό σχεδιασμό

- Την επικράτηση κλίματος ισοτιμίας μεταξύ μαθητών αλλά και σε σχέση με τους διδάσκοντες

- Την εκτόνωση των κοινωνικών και ιδεολογικών παθών διαλόγου σε πνεύμα διαλόγου

- Την ενίσχυση της λειτουργίας του μαθητικού συνδικαλισμού, των μαθητικών κοινοτήτων

 
Βιβλιογραφία
Πώς οραματιζόμαστε το σχολείο του αύριο 
                                                εκσυγχρονισμός διδασκόμενων αντικειμένων
Ως προς το                              συστηματοποίηση – μεθοδική ανάλυση
περιεχόμενο, τη                       προσέγγιση στην πραγματικότητα
δομή και τη                            υποχώρηση αποστήθισης και παθητικής ακρόασης
φυσιογνωμία                           εισαγωγή MULTIMEDIA, νέων τεχνολογιών
των μαθημάτων                       δημιουργική απασχόληση, Τέχνες, αθλητισμός
στενότερη σύνδεση με την εργασία, δίχως να υπονομεύεται η ουσία της Παιδείας (ο ανθρωποκεντρικός χαρακτήρας της)
εξισορρόπηση ειδίκευσης και πολυμέρειας
πολυπολιτισμικότητα, διαθεματική προσέγγιση
ίσες ευκαιρίες, εγκόλπωση μεταναστών – μειονοτήτων, ΑΝΤΙΡΑΤΣΙΣΜΟΣ, ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ, ΠΟΛΥΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑ
 
                                   βιβλιοθήκες, εργαστήρια, Η/Υ, Διαδίκτυο
Ως προς                      σύγχρονες κτιριακές εγκαταστάσεις, ασφάλεια, αισθητική
τις υποδομές             το σχολείο ως αυτόνομη μονάδα (σίτιση, αναψυχή, τέχνες, άθληση)
                                    ενισχυτική διδασκαλία  μέσα στο σχολείο
 
Ως προς τη                              αλληλοσεβασμός, επικοινωνία, συνεργασία, αλληλόδραση
σχέση διδάσκοντος                 διαρκής επιμόρφωση διδάσκοντα
και διδασκόμενου                   αξιολόγηση διδάσκοντα
                                                 λογική πειθαρχία
 
 
Ως προς τη                  μείωση βαθμοθηρίας
λειτουργία του            αντιαυταρχικό σχολείο: ήπιες, αποτελεσματικές ποινές
σχολείου και                συνεκτίμηση συνολικής παρουσίας μαθητή
την αξιολόγηση         (ήθος, συμπεριφορά, γνώση) στην αξιολόγηση των μαθητών
των μαθητών               μείωση εξετάσεων, αύξηση εργασιών, δημιουργία projects
 
k  Η εγκατάλειψη της Μέσης Εκπαίδευσης από μεγάλο αριθμό νέων  k
Ηλικίες:      κυρίως μεταξύ 15 – 17 εγκαταλείπουν τη Μέση Εκπαίδευση πριν την επιτυχή περάτωση των σπουδών τους – λήψη απολυτηρίου.
l  Αίτια
1)  Υψηλό κόστος εκπαίδευσης (κυρίως λόγω του «αναγκαίου κακού» της παραπαιδείας)
2)  Οικογενειακά περιβάλλοντα χαμηλού μορφωτικού και οικονομικού επιπέδου, περιθωριοποιημένες οικογένειες (αγρότες, μετανάστες, πρόσφυγες, ατθίγγανοι, μειονότητες, χαμηλά στρώματα πόλεων)> το παιδί εγκαταλείπει το σχολείο, για να συνεισφέρει στα οικονομικά της οικογένειας, ορισμένες φορές στο πλαίσιο της παράδοσης (αγρότες, ατθίγγανοι, κτηνοτρόφοι).
3)  Αποσύνδεση του σχολείου από την παραγωγή → το σχολείο φαντάζει ως «χαμένος» χρόνος, καθώς κρίνεται ότι δεν παρέχει τα απαραίτητα εφόδια για μια ουσιαστική επαγγελματική κατάρτιση ή έστω για μια δυναμική προετοιμασία για την έξοδο στην αγορά εργασίας (προσανατολισμός Παιδείας στις Εξετάσεις / πρόγραμμα σπουδών με λίγα στοιχεία πρακτικού προσανατολισμού (Η/Υ, γλώσσες, δεξιότητες)
4)  Υποβάθμιση αξίας απολυτηρίου
5)  Πρώιμη χειραφέτηση νέων → ζητούν να ανεξαρτητοποιηθούν σύντομα > χρειάζονται να εργασθούν για αυτοσυντήρηση
6)  Οικονομική ύφεση → εξαναγκασμός σε εργασία σε πολύ νεαρή ηλικία
7)  Αλλαγή κοινωνικών συνθηκών: Οι οικογένειες «αφήνουν» νωρίτερα τα παιδιά να χειραφετηθούν
8)  Το αγαθό της Παιδείας υποβαθμίζεται (γενική κρίση αξιών), πνευματικός πολιτισμός < υλικός πολιτισμός
9)  Ανεπάρκεια τεχνικής εκπαίδευσης που συνδυάζεται και με τη δυσπιστία ή και την απορριπτική στάση της κοινωνίας στους αποφοίτους ΤΕΕ ως υποδεέστερους των συνομηλίκων τους των Λυκείων.
 
l  Συνέπειες
1)  Στέρηση ουσιώδους επαγγελματικού προσόντος (απολυτήριο) και διακοπή της πορείας προς την Ανώτατη Εκπαίδευση με όσα θετικά αυτή συνεπάγεται
2)  Στέρηση όλων των γόνιμων και εποικοδομητικών χαρακτηριστικών του σχολείου: γνώση, παιδεία, κοινωνικοποίηση, ομαδική ζωή, ολοκλήρωση προσωπικότητας (η μικροκοινωνία της τάξης και του σχολείου), η «ανεμελιά» των μαθητικών χρόνων κ.ά.
3)  Πιθανός κοινωνικός στιγματισμός
4)  Πρώιμη ένταξη στο σκληρό, ανταγωνιστικό εργασιακό χώρο: όλες οι δυσχέρειες και οι καταπονήσεις στον ηθικό, ψυχικό και σωματικό τομέα
5)  Κίνδυνοι εκτροπής σε παραβατική και αντικοινωνική συμπεριφορά έξω από την «ασφάλεια» του σχολείου (συμμορίες, βία, ναρκωτικά, κλοπές, μικροεγκλήματα, αλητεία κ.α.)
6)  Απώλεια πλούσιου ανθρώπινου υλικού που ίσως παραμείνει ανειδίκευτο και απαίδευτο σε βάρος των ιδίων και της κοινωνίας.
 
l  Τι πρέπει να γίνει:
Αναδιάρθρωση Γενικού Λυκείου/ πρακτικότερος προσανατολισμός
 
Αναβάθμιση Τεχνικής εκπαίδευσης
 
Στενότερη Σύνδεση Μ.Ε. και παραγωγής / οικονομίας / εργασίας
 
Αναβάθμιση και συστηματοποίηση ΣΕΠ
 
Ενίσχυση παιδαγωγικού / συμβουλευτικού ρόλου σχολείου
 
Ειδική μέριμνα για παιδιά κατώτερων οικονομικών στρωμάτων, μεταναστών, εθνοφυλετικών μειονοτήτων κ.ά.
 
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΕΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
 μια ενδεικτική καταγραφή
Ø  Συνειδητοποίηση ότι το αγαθό της ποιοτικής, δημόσιας και δωρεάν Παιδείας είναι αδιαπραγμάτευτο, ότι αποτελεί εθνική επένδυση για το παρόν και το μέλλον μιας χώρας.
Ø  Χάραξη ενιαίας εθνικής στρατηγικής Παιδείας –ως προϊόν συναίνεσης και διαλόγου  των δυνάμεων του πολιτικού κόσμου και της κοινωνίας-, μιας στρατηγικής που δε θα αλλάζει ανάλογα με τη ροή των πολιτικών πραγμάτων. Γενικότερα, συνειδητοποίηση και ανάληψη ευθυνών και από τους υπόλοιπους φορείς που εμπλέκονται στην Εκπαίδευση (διδάσκοντες, οικογένεια, μαθητές, επιστημονική κοινότητα).
Ø  Γενναία αύξηση των κρατικών δαπανών για την Παιδεία
Ø  Εκσυγχρονισμός των εκπαιδευτικών δομών και ένταξη της ελληνικής Παιδείας στην τροχιά της εξέλιξης υπό το φως της παγκοσμιοποίησης (νέες παιδαγωγικές προσεγγίσεις και μέθοδοι διδασκαλίας, εισαγωγή νέων τεχνολογιών, διαρκής βελτίωση σχολικών εγχειριδίων , ευελιξία ωρολόγιου προγράμματος, βαθμιαία καταπολέμηση βαθμοθηρίας κ.ά.)
Ø  Δια βίου επιμόρφωση και αξιολόγηση διδασκόντων
Ø  Έμφαση στην καλλιέργεια δημοκρατικού φρονήματος με στόχο τη διάπλαση πολιτών με κριτική σκέψη, ευρύνοια, ανοχή, αντιρατσιστικές και φιλοπρόοδες αντιλήψεις. Δημιουργία μαθητών με αναπτυγμένο αισθητικό κριτήριο, ευαισθησία και υψηλό επίπεδο πολιτισμού εν γένει ---) ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΗΝ  ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
Ø  Δίχως να προδίδει τους καταστατικούς του στόχους και δίχως να καταργεί την αυτονομία του, το σχολείο να προετοιμάζει αποτελεσματικότερα για την είσοδο στην αγορά εργασίας (Σ.Ε.Π., ειδίκευση κ.α.)
Ø  Ιδεολογικό «άνοιγμα» του σχολείου και προσέγγιση στην κοινωνία= ΤΟ «ΑΝΟΙΚΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ» ΩΣ ΕΥΡΥΣ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΩΡΟΣ ΖΥΜΩΣΗΣ,  ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙ
 
j  Να υποκατασταθεί ο δάσκαλος από τον Η/Υ; j
ΠΙΘΑΝΑ ΘΕΤΙΚΑ
1)         Ακρίβεια – αυστηρή και επικεντρωμένη επιστημονικότητα (σε επίπεδο πληροφόρησης)
2)         Δυνατότητα πολλαπλής εξακρίβωσης στοιχείων
3)         Υπερπληθώρα παροχής γνώσεων / πληροφοριών από όλους τους τομείς του επιστητού
4)         Απάλειψη δεινών στη σχέση διδάσκοντος – μαθητή: τριβές, εμπάθεια, αντιπαιδαγωγική συμπεριφορά, βαθμοθηρία, εκμαυλισμός δασκάλου, διακρίσεις, ευνοιοκρατία, προσωπικές αντιπάθειες κ.τ.λ.
5)         Αρτιότερη οργάνωση ύλης – υψηλότερη παραγωγικότητα
6)         Προετοιμασία παιδιού για τον κόσμο του Αύριο
ΠΙΘΑΝΑ ΑΡΝΗΤΙΚΑ
1)         Ψυχρότητα – αποστασιοποίηση – απουσία γνήσιας ανθρώπινης επικοινωνίας / πιθανά προβλήματα υγείας (ψυχικής – σωματικής)
2)         Τυποποίηση – μηχανοποίηση μαθήματος
3)         Εκλείπει η ηθική διάσταση της διδασκαλίας (αρχές – παιδαγωγική), έστω και μέσα από τη σύγκρουση με το διδάσκοντα
4)         Το παιδί εσωστρέφεται, εμφανίζει τάσεις κοινωνικού αυτισμού και απομονωτισμού
5)         Απουσιάζει η κοινωνικά / ηθικά γόνιμη ατμόσφαιρα της τάξης – κυριαρχεί ένα κλινικά αποστειρωμένο κλίμα
6)         Τίποτε δεν υποκαθιστά τον παιδαγωγικό διάλογο (μαιευτική – ερωταποκρίσεις)
7)         Το παιδί εθίζεται να αναζητά τη γνώση για τη γνώση
8)         Το παιδί θεοποιεί την Τεχνολογία εις βάρος του ανθρώπινου παράγοντα
        ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΣΤΑΣΗ: Η συνέργεια ανθρώπινου παράγοντα + Η/Υ
k  Εξ αποστάσεως Εκπαίδευση k
(distance learning)
   Μέσα:
υλικό (διδακτικό), ανάθεση εργασιών, φόρουμ (forum) συζητήσεων, εικονική (virtual) τάξη και εξετάσεις μέσω του Διαδικτύου, Βιντεοκασέτες. Τηλε-διάσκεψη (tele-conference). Ειδικό λογισμικό (Software). Με ή χωρίς τη «φυσική» παρουσία διδάσκοντος (εικονικός δάσκαλος ð ή κομμάτι ενός λογισμικού ή φυσικό πρόσωπο στο Διαδίκτυο).
 
 
   Καλύπτει:
Όλες τις βαθμίδες της Εκπαίδευσης.
Μεταπτυχιακά προγράμματα (Μάστερ και διδακτορικά).
Δια βίου εκπαίδευση Επιμόρφωση ενηλίκων.
Ανοιχτό Πανεπιστήμιο
  ΘΕΤΙΚΑ
 
   Εξυπηρετεί άτομα με: ειδικές ανάγκες, κινητικές δυσκολίες κ.ά.
   Κάνει προσβάσιμη την εκπαίδευση σε άτομα που διαμένουν σε δύσβατες, σχεδόν αποκλεισμένες περιοχές (νησιά, ορεινές περιοχές) ή σε επικίνδυνες γειτονιές (γκέτο).
   Παρέχει τη δυνατότητα επιμόρφωσης και / ή απόκτησης τίτλου σπουδών σε άτομα που εργάζονται, δε διαθέτουν επαρκή χρόνο ή ευκολία μετακίνησης ή βρίσκονται σε ώριμη ηλικία → πέρα από τη χαρά της μόρφωσης, αυξάνονται τα επαγγελματικά προσόντα, εκσυγχρονίζεται η γνώση, βελτιστοποιείται η απόδοση και γίνεται ανταγωνιστικότερος ο επιμορφούμενος.
   Λιγότερο κόστος για τον επιμορφούμενο.
   «Εκδημοκρατίζει» την Εκπαίδευση («εκπαίδευση για όλους»).
   Σε αρκετές περιπτώσεις, η εξ αποστάσεως εκπαίδευση καλύπτει γνωστικά αντικείμενα που δε συμπεριλαμβάνει η «συμβατική εκπαίδευση.
   Εξοικείωση με την Τεχνολογία, κάτι που απαιτεί ο σύγχρονος τρόπος ζωής και άσκησης επαγγέλματος αλλά και επιστημονικής έρευνας.
 
  ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ
 
   Bλ. φυλλάδια για «+ - Η/Υ» και (+ - υποκατάστασης δασκάλου από τον Η/Υ).
   Τυποποίηση εκπαίδευσης ≠ «ζωή της τάξης» ð απροσωποποίηση.
   Βαριά εξάρτηση από την Τεχνολογία ð υποχώρηση ανθρώπινου παράγοντα.
   Υποσκελίζεται ο επικοινωνιακός παράγων και η ουσιαστική αλληλόδραση:
διδάσκων     -   μαθητής
μαθητής  -    μαθητής
   Πληθώρα πτυχίων. Κορεσμός αγοράς εργασίας (πτυχιούχοι)
   Επίταση επιστημονικού και επαγγελματικού ανταγωνισμού (πολλοί άνθρωποι με πολλά, παρόμοια προσόντα).
   Αμφισβητείται συχνά και η επιστημονική εγκυρότητα ανάλογων εκπαιδευτικών προγραμμάτων καθώς και η ακριβής ισοτιμία τους προς τα «συμβατικά».
 ΚΚ
 
 
 
 
 

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου