ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ+ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ/2

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗΣ

ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ= ΔΙΑ+ ΣΚΕΔΑΝΥΜΜΙ= ΔΙΑ+ ΣΚΟΡΠΙΖΟΜΑΙ

ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ= ΨΥΧΗ + ΑΓΩ= ΟΔΗΓΩ ΤΗΝ ΨΥΧΗ-ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ

Συχνά, στο λόγο, καταχρηστικά, ταυτίζονται. Η ψυχαγωγία θεωρείται ότι περιλαμβάνει ΚΑΙ τη διασκέδαση.

Συνεπώς, η ψυχαγωγία μπορεί να επιμεριστεί σε υγιή /εποικοδομητική και νόθα. Η τελευταία ταυτίζεται με την αρνητική όψη της ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗΣ.

Η ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ σχετίζεται με:

ü  Την υγιή κοινωνικοποίηση

ü  Τη δημιουργική έκφραση

ü  Την ολόπλευρη και βαθιά ικανοποίηση

ü  Την πνευματική ανάπτυξη

ü  Την αισθητική καλλιέργεια

ü  Τη διάρκεια και όχι το πρόσκαιρο

ü  Τη γνησιότητα και τη σχετική πρωτοτυπία

ü  Την αρμονική εξισορρόπηση των δομικών στοιχείων του ανθρώπου (ψυχή, πνεύμα ,σώμα) για την ποιότητα ζωής στον καθημερινό βίο

ü  Τα αντισώματα στη ευτέλεια, την επιφανειακότητα, το άγχος κ.ά.

ü  Tις Τέχνες και τα Γράμματα (καλό θέατρο και σινεμά, βιβλίο, ποιοτικά μέρη κ.ά.)

Η ΘΕΤΙΚΗ ΟΨΗ ΤΗΣ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗΣ σχετίζεται με:

ü  Οριοθετημένη εκτόνωση-ατομική και συλλογική έκφραση

ü  Μέση αισθητική

ü  Απαλλαγή από το άχθος της καθημερινότητας

ü  Κοινωνικοποίηση με βάση τα κοινά ενδιαφέροντα

ü  Ανάδειξη των συναισθημάτων έναντι του στείρου ορθολογισμού

ü  Πιθανή σύνδεση με παράδοση (πανηγύρια, γλέντια)

Η ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΟΨΗ ΤΗΣ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗΣ  σχετίζεται με:

ü  Την ΅κοινωνία΅και τη ΅βιομηχανία  του θέματος΅

ü  Τη βιομηχανία του ελεύθερου χρόνου

ü  Την εμπορευματοποίηση

ü  Τη μαζικοποίηση

ü  Τη μόδα , την ξενομανία και το μιμητισμό/ είδωλα

ü  Την ευτέλεια, το εφήμερο και την επιφανειακότητα

ü  Την απλή και παροντική εκτόνωση

ü  Τη μη υγιή κοινωνικοποίηση

ü  Το χαμηλό πνευματικό επίπεδο

ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΣΤΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΓΙΗ ΟΨΗ ΤΗΣ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗΣ ΓΙΑ ΑΡΜΟΝΙΚΑ ΟΛΟΠΛΕΥΡΗ ΑΠΟΛΑΥΣΗ, ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΠΟΛΛΩΝΑ (ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ) ΚΑΙ ΤΟ ΔΙΟΝΥΣΟ (ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ).

Ενδεικτικός ορισμός : Η οργανωμένη προσπάθεια που σκοπό έχει να αξιοποιήσει τον ελεύθερο χρόνο του ατόμου, γεμίζοντας τον με μορφές δραστηριότητας, που να φέρνουν αποτελέσματα αντίθετα από εκείνα που προκαλεί η εργασία, δηλαδή αισθήματα χαλάρωσης, ευχαρίστησης, φυγής απ’ τη μονοτονία και τη ρουτίνα.

    ô Συνάρτηση της ψυχαγωγίας είναι ο ελεύθερος χρόνος και το βασικό κριτήριο της είναι η ευχαρίστηση, που στοχεύει στην ψυχική καλλιέργεια. Η ψυχαγωγία δεν είναι μόνο η απλή διασκέδαση.

Ετυμολογία : Η λέξη προέρχεται από το ρήμα ψυχαγωγώ (οδηγώ την ψυχή) = τέρπω την ψυχή.

    ô Διακρίνεται σε α) γνήσια ψυχαγωγία  β) νόθη ψυχαγωγία .

ΓΝΗΣΙΑ

ð Ο αθλητισμός (με την ατομική και ομαδική άθληση).

ð Η τέχνη (μουσική, θέατρο, κινηματογράφος, χορός, εικαστικές τέχνες) αναβαθμίζει την αισθητική.

ð Η επαφή με τη φύση αναζωογονεί το πνεύμα.

ð Τα ταξίδια, που ευνοούν την επικοινωνία με άλλους πολιτισμούς (νέες εμπειρίες – βιώματα, διεύρυνση οριζόντων).

ð Η φιλία, η παρέα και η συντροφιά μ’ άλλους ανθρώπους (κάλυψη συναισθημάτων και επικοινωνιακών αναγκών, ανταλλαγή ιδεών, αποφυγή μοναξιάς).

ð Η ανάγνωση και η μελέτη βιβλίων εξωεπαγγελματικού ενδιαφέροντος (ικανοποιεί την έμφυτη τάση για μάθηση, διευρύνει τους γνωστικούς ορίζοντες και τα πνευματικά ενδιαφέροντα).

ð Η δημιουργική ερασιτεχνική ενασχόληση (αναδεικνύει τις ιδιαίτερες κλίσεις και την ατομική έκφραση, απαλλάσσει από την παθητικότητα).

ΝΟΘΗ

? Οι κάθε είδους καταχρήσεις είναι μέσα ψυχαγωγίας επιφανειακά, χωρίς βάθος (προκαλούν εθισμό, επιβαρύνουν οικονομικά και διαμορφώνουν μια χρησιμοθηρική αντίληψη για κάθε δραστηριότητα).

? Η εκτόνωση στους αθλητικούς χώρους με εκδηλώσεις φανατισμού και βίας.

? Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια (καλλιεργούν την εσωστρέφεια, εμποδίζουν την επικοινωνία, παθητικοποιούν και μηχανοποιούν τη σκέψη).

? Η χρήση των μηχανών και η μανία της ταχύτητας (αποτελεί ακραία μορφή εκτόνωσης που εγκυμονεί κινδύνους για τη σωματική ακεραιότητα και υγεία, καλλιεργεί την έφεση για επιδεικτική συμπεριφορά, οδηγεί τους νέους στην ταύτιση της αξίας τους με τα αντικείμενα χρήσης).

? Παρακολούθηση χαμηλής ποιότητας πολιτιστικών έργων (εμπορικό θέαμα ή ακρόαμα, προγράμματα ευτελούς αισθητικής – τηλεοπτικές σειρές, προϊόντα της παγκόσμιας πολιτιστικής βιομηχανίας κ.α.) τα οποία προβάλλουν αρνητικά πρότυπα (ευδαιμονιστικά, ανταγωνιστικά, βίας κ.ά.).

? Σε ακραίες περιπτώσεις η καταφυγή σε τεχνητούς παραδείσους με την αναζήτηση εναλλασσόμενων και απαγορευμένων εμπειριών (διάφορα είδη ναρκωτικών ουσιών), η οποία φθείρει την σωματική υγεία, προκαλεί ψυχικές διαταραχές (μελαγχολία, τάσεις αυτοκτονίας), έχει ως αποτέλεσμα την κοινωνική απομόνωση και περιθωριοποίηση.

ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΓΝΗΣΙΑΣ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑΣ

P Επενεργεί θετικά στον ψυχισμό του ανθρώπου (αποσυμπίεση από άγχη, εσωτερική ένταση, εξασφάλιση συναισθηματικής ισορροπίας.)

P Συντελεί στην πνευματική καλλιέργεια (οξύνει την κρίση, τη δημιουργική φαντασία).

P Διευρύνονται τα ενδιαφέροντα του ανθρώπου.

P Συντελεί στην κοινωνικοποίηση του ανθρώπου μέσω της συλλογικής ψυχαγωγίας (με το πνεύμα συνεργασίας και ομαδικότητας).

P Συμβάλλει στην ηθικοποίηση του ατόμου με την προβολή θετικών προτύπων (τέχνη, κινηματογράφος), με την αποβολή του εγωισμού.

P Συντηρεί και ανανεώνει τη δύναμη και τη χαρά της ζωής. Είναι η ακτινοβολία και ο θρίαμβος της σωματικής και ψυχικής ευφορίας.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΩΘΟΥΝ ΣΤΗ ΝΟΘΗ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ

♦  Τα αρνητικά πρότυπα και η έλλειψη κριτικής σκέψης προκαλούν στο άτομο την αδυναμία να εκτιμήσει την ποιότητα κι έτσι γίνεται εύκολα θύμα χειραγώγησης και αντικείμενο εκμετάλλευσης των εμπόρων διασκέδασης.

♦  Οι αυξημένες απαιτήσεις σύγχρονης ζωής η υπερεργασία και το άγχος ελαχιστοποιούν τον ελεύθερο χρόνο, προκαλούν ψυχοσωματική κόπωση και ανάγκη εκτόνωσης και φυγής.

♦  Ο ευτελισμός των ανθρωπίνων σχέσεων απομονώνει τα άτομα και τα εγκλωβίζει στην εσωστρέφεια

♦  Η μαζική παραγωγή προϊόντων υποκουλτούρας σε συνδυασμό με την οικονομική ευχέρεια του ανθρώπου να τα αγοράσει οδηγεί στην τυποποίηση και την εμπορευματοποίηση της ψυχαγωγίας.

Γλωσσάρι

ψυχοπνευματική, αντιμάχεται, πληρότητα, οξύνω, αλόγιστη, αναζωογονεί, φθείρει, εκτονωτικό, άκρατος, αποχαυνώνουν, απόλαυση, εμπορευματοποίηση, ξέφρενος, αυτοεκφράζομαι, αδιέξοδο, δραστηριότητα, καταφυγή, τυποποίηση, συνθλίβω, λήθαργος, αναπλήρωση, πρόσκαιρος, ανύψωση, ισορροπία, αγωγή, ευαισθησία.