EΛΛΗΝΑΣ,+-, 'ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ', 'ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑ'

ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΑ

«Έλληνας (ο από 3.000 ετών): Ο τυπικός Ρωμιός είναι λεβέντης, μερακλής, τσίφτης, ασίκης, χουβαρντάς, ντόμπρος, μάγκας, βλάμης, μπεσαλής και καπάτσος. Καμιά φορά τεμπέλης, το ρίχνει στο χουζούρι και στο ραχάτι - ξαπλωμένος στο ντιβάνι, κοιτάει το ταβάνι. Του αρέσει ο παράς, το μπαξίσι, το κέφι και το γλέντι. Άμα τον πιάσει ο σεβντάς ή ο νταλγκάς για καμιά νταρντάνα, γίνεται νταής (μπελάς, ο γρουσούζης!) και άμα τον χτυπήσει ντέρτι και σεκλέτι, γίνεται μπεκρής και τον πονάει ο ντουνιάς. (Όλα τα ουσιαστικά ονόματα αυτού του κειμένου είναι ξένα. Είκοσι τέσσερα τουρκικά, τρία αλβανικά, δύο ιταλικά και ένα σλαβικό")» . Νίκος Δήμου

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΥΝΕΒΑΛΑΝ ΣΤΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΙΔΙΑΙΤΕΡΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΑ

                                                                                         Επιδράσεις  γειτονικών λαών

 Ιστορικά γεγονότα                                               Γεωγραφική Θέση

παρελθόντος

                       

                            Παραδόσεις, ήθη, έθιμα

                                                                                        Γλώσσα, Τέχνες, Γράμματα

Οικονομικοκοινωνικές συνθήκες

ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΑ

      Αγάπη για την έρευνα. Το χαρακτηριστικό του αυτό οδήγησε στην ανάπτυξη των επιστημών και της φιλοσοφίας

      Φιλομάθεια

      Δημιουργικό πνεύμα

      Αυθορμητισμός. Οι Έλληνες είναι ένας λαός που βιώνει έντονα κάθε συναίσθημα χωρίς πολλές φορές να μπει στη διαδικασία μιας λογικής επεξεργασίας καταστάσεων. Χαίρεται με την καρδιά του, εμπιστεύεται ανεπιφύλακτα, λυπάται και, γενικότερα, ζει κάθε στιγμή, όπως της αξίζει

      Αγάπη για την ελευθερία. Το στοιχείο αυτό αποδεικνύεται περίτρανα, αν ανατρέξει κανείς στο παρελθόν και στις αμέτρητες θυσίες, τους αλλεπάλληλους αγώνες των Ελλήνων για τη διεκδίκηση και την καθιέρωση αυτού του αγαθού.

      Αγάπη για την πατρίδα. « Από τον πατέρα και τη μητέρα και όλους τους υπόλοιπους προγόνους, σημαντικότερη είναι η πατρίδα», μια Πλατωνική ρήση που αποδεικνύει περίτρανα ότι η φιλοπατρία δεν είναι χαρακτηριστικό μόνο του Νεοέλληνα αλλά του Έλληνα κάθε εποχής.

      Αισιοδοξία και αγάπη για τη ζωή. Το στοιχείο αυτό της προσωπικότητας του Νεοέλληνα φαίνεται λ.χ. καθαρά από την ανάγκη και τη διάθεση που έχει να οργανώνει και να συμμετέχει σε γιορτές.

      Αγάπη για το ωραίο. Ο Έλληνας λατρεύει την αρμονία και την ομορφιά. Η καλαισθησία της λαϊκής καλλιτεχνικής παράδοσης και πλήθος καλλιτεχνών από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα το αποδεικνύουν περίτρανα

      Αγάπη για τα ταξίδια. Οι Έλληνες ανέκαθεν ταξίδευαν είτε για εμπορικούς λόγους είτε για να γνωρίσουν άλλες χώρες, λαούς, πολιτισμούς. Η φιλομάθεια και η περιέργεια κάνουν πιο έντονη την ανάγκη για ταξίδια τόσο εντός όσο και εκτός Ελλάδας

      Ορθολογισμός του μέτρου. Αρκετές φορές ο Νεοέλληνας «παρασύρεται» από το συναίσθημα, όμως οι πράξεις του ως επί το πλείστον καθορίζονται υπό το καθεστώς του ορθού λόγου (μερική εφαρμογή της άποψης).

      Φιλότιμο και μεράκι: δύο αρετές που και ως λέξεις δεν έχουν αντίστοιχο σε άλλη γλώσσα

      Αγάπη για τη φύση. Ο Έλληνας είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με το φυσικό περιβάλλον. Η αγάπη του αυτή αποτυπώνεται και στους στίχους πολλών δημοτικών κυρίως τραγουδιών

      Εξωστρέφεια και Κοινωνικότητα. Ο Νεοέλληνας συνάπτει με ευκολία φιλίες και δημιουργεί με άνεση διαπροσωπικές σχέσεις

      Πίστη στο θεσμό της οικογένειας- Διατήρηση οικογενειακών δεσμών αλληλεγγύης

  Έκφραση αλληλεγγύης στον αδύνατο- φιλανθρωπία

      Σεβασμός στην παράδοση

      Φιλόξενη διάθεση. Η Ελλάδα είναι γνωστή για τη φιλοξενία που προσφέρει σε κάθε άτομο που την επισκέπτεται. Η ανάπτυξη του τουρισμού συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στη διάδοση αυτού του χαρακτηριστικού στοιχείου της ελληνικής προσωπικότητάς. Στα αρχαία χρόνια, η φιλοξενία ενός ξένου ακολουθούσε συγκεκριμένο πρωτόκολλο και οι δεσμοί φιλοξενίας ήταν ιεροί. Προστατεύονταν από τον Ξένιο Δία.

ΔΕΝ ΕΙΜΑΣΤΕ ΚΑΙ ΤΕΛΕΙΟΙ….. EΧΟΥΜΕ ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ ΤΑ «ΕΛΑΤΤΩΜΑΤΑΚΙΑ»  ΜΑΣ…

  Έλλειψη αυτοπεποίθησης. Ο Έλληνας συχνά εκδηλώνει συμπλεγματική συμπεριφορά σε σχέση με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους. Προσπαθεί να μιμηθεί χαρακτηριστικά και καταστάσεις, με αποτέλεσμα να τον κυριεύει πνεύμα ξενομανίας και καθολικής απόρριψης κάθε παραδοσιακού στοιχείου.

      Έλλειψη προγραμματισμού και οργάνωσης. Είμαστε γνωστοί ως ο λαός «της τελευταίας στιγμής», δε θέτουμε μακροπρόθεσμους στόχους και, αν το κάνουμε, δεν καταστρώνουμε ένα σχέδιο πραγμάτωσής τους, με αποτέλεσμα συχνά να αποτυγχάνουμε ή να έχουμε μερική επιτυχία.

      Πνεύμα ατομισμού και εγωπάθειας. Συχνά ο Έλληνας επιδιώκει την εξυπηρέτηση του ατομικού συμφέροντος, θυσιάζοντας το κοινό καλό. Επιδιώκει την ατομική του προβολή, ακόμα και αν με τις πράξεις του αμαυρώνει την εικόνα του κράτους του

      Αγαπάει την εξουσία. Ο Έλληνας αγαπάει τα πρωτεία και επιδιώκει την κατάκτηση οποιασδήποτε μορφής εξουσίας. Γνωστό σε όλους το « τέσσερις Έλληνες, πέντε αρχηγοί».

      Η δυσπιστία προς το Κράτος και η τάση παραβίασης των νόμων (π.χ. φοροδιαφυγή, παραβίαση κώδικα κυκλοφορίας , καταπάτηση δασών κ.ά.)

      Η τάση να αναζητούμε Μεσσίες ιδίως στην πολιτική ζωή

      Ο παροντισμός

      Η υλιστική στάση ζωής- Ο άκρατος καταναλωτισμός και η επιδειξιμανία

      Η μη αξιοποίηση της τεράστιας πολιτισμικής κληρονομιάς

      Το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο

      Ο ωχαδελφισμός

      Η προγονοπληξία και η αρχαιολατρία

▩▩▩  ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑ / ΤΙ ΕΙΝΑΙ «ΕΛΛΗΝΙΚΟ»; ▩▩▩ 

Ÿ   Μοναδική, ίσως, για τα παγκόσμια δεδομένα διάκριση ενός πολιτισμού σε «αρχαίο» και «νέο-μοντέρνο» (αρχαία Ελλάδα – Νεοέλληνες)

Ÿ   Ξενόφερτο (Γερμανία, Αγγλία, Γαλλία) ιδεολόγημα των 18^ου – 19^ου αι., για να στηριχθεί η ΣΥΝΔΕΣΗ του τότε Ελληνικού πολιτισμού ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ με τον αρχαίο, ώστε να «αναβαθμιστεί» και να δικαιολογηθεί, έτσι, και σε πολιτικό επίπεδο, η απαίτηση για στήριξη και απελευθέρωση των υπόδουλων Ελλήνων (φιλελληνισμός)

Χαρακτηριστικά: 1) Αρχαιολατρία 2) προγονοπληξία 3) «πολιτισμική κάθαρση» από «μολυσμένα» στοιχεία (σλαβικά, τουρκικά κ.α.) 3) εθνοφυλετική καθαρότητα 4) αναγωγή των τότε σύγχρονων πολιτισμικών στοιχείων ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ σε «αντίστοιχα» αρχαία Ελληνικά 5) εισαγωγή κλασσικών σπουδών και οικοδομικών – τεχνητών μορφών (π.χ. τα νεοκλασικά) 6) αρχική περιφρόνηση Βυζαντίου 7) δημιουργία Αρχαιολογίας + Λαογραφίας ως επιστημών και με εθνικό-ιδεολογικό προσανατολισμό 8) Αρχικά, περιφρόνηση  θετικών επιστημών 9) «τεχνητή» γλώσσα ð καθαρεύουσα

Εν κατακλείδι ð ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΗ ΑΓΚΥΛΩΣΗ που εμπόδισε και εμποδίζει την εθνική ολοκλήρωση και τη διαμόρφωση μίας ισχυρής και συνάμα «αντικειμενικότερης» εθνικής ταυτότητας (έτσι ακολουθήθηκε ένας ασφυκτικός δυτικο-ευρωπαϊκός προσανατολισμός).

«Ο Νεοέλληνας, όταν βλέπει τον εαυτό του στον καθρέφτη, κοιτάζει μόνο το Μέγα Αλέξανδρο κι όχι τον Καραγκιόζη» Νίκος Δήμου

▩▩▩   ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΕΛΙΚΑ «ΕΛΛΗΝΙΚΟ» ( + ); ▩▩▩

1)         Η ζύμωση και συγχώνευση ποικίλων στοιχείων σε νέες, ιδιαίτερες μορφές

2)         Το φιλερευνητικό πνεύμα / η φιλοτιμία / η φιλοκαλία / η αρμονία (μέτρο) / η ανάμειξη ορθολογισμού και συναισθήματος

3)         Η ακατάλυτη πολιτισμική συνέχεια (έθιμα, τέχνες, ήθη)

4)         Η αδιάψευστη γλωσσική συνέχεια («Τη γλώσσα μου έδωσαν Ελληνική στις αμμουδιές του Ομήρου»)

5)         Ο τρόπος ζωής (υλοζωισμός – θετική αντιμετώπιση ζωής – μελαγχολία – «Ελληνική απαισιοδοξία»)

6)         «Τα ελαττώματα του Έλληνα είναι αρετές και τούμπαλιν»

7)         Η διάθεση για υπέρβαση («κάτι από το τίποτε»)

8)         Ισχυρές δομικές αρχές (οικογένεια, φιλοπατρία, φιλοξενία, ανοχή, ηπιότητα, ανοχή, αγάπη στο συνάνθρωπο)

9)         Το κοσμοπολίτικο πνεύμα («Έλλην ήτοι πολίτης του κόσμου»)

10)     Παράδοση (ζώσα)

«Το αληθές είναι το εθνικό»

                                                 ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

                                                                  Κοινωνικός Τομέας

 

Πνευματικός Τομέας                                                                                   Πολιτικός  Τομέας

                                                                 Πολιτιστικός Τομέας

H ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ*

ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

  Η πίστη στην ελευθερία της σκέψης και της έκφρασης

  Το ανθρωπιστικό ιδεώδες , «πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος»

  Το δημοκρατικό πολίτευμα

  Η αγάπη για διάλογο σε όλα τα θέματα, καθημερινά και σοβαρά

  Το πνεύμα αλτρουισμού και ανιδιοτελούς φιλοξενίας

  Το «ευ αγωνίζεσθαι» του Ολυμπισμού σε όλα τα πεδία της ανθρώπινης   

     έκφρασης

  Η ελληνική γλώσσα : για τον κορυφαίο Βρετανό καθηγητή WHITEHEAD, δεν υπάρχει σύνθετη ανθρώπινη σκέψη ή αξία που να μην μπορεί να εκφραστεί σε μία ελληνική λέξη. Ελληνική = «μητέρα» των περισσότερων ευρωπαϊκών γλωσσών προσφέρει προσπέλαση σε σύνθετα νοήματα , έτσι τονώνοντας την κριτική σκέψη

  Τέχνες- Γράμματα- πολιτισμός : οικουμενική εμβέλεια. Το υπόστρωμα πάνω στο οποίο μεγαλούργησε ο δυτικός πολιτισμός .Εξισορροπείται το «ωραίο» (αισθητική) με το «ηθικό» («καλός κ’αγαθός»)

  Η ελληνική παράδοση, στην οποία κυριαρχούν η ανθρωπιά, η φαντασία, η δημιουργικότητα, η αλληλεγγύη, η πίστη στην οικογένεια κ.ά.

  Η πίστη στη φυσική ισότητα των ανθρώπων (Σοφιστές, Στωικοί, Χριστιανισμός)

  Η σχέση με το περιβάλλον= σεβασμός και ισορροπία. Ελληνική δίαιτα (τρόπος

     ζωής)

  Ο ίδιος ο Έλληνας ως «ανθρώπινος τύπος» : αναζητά,, δημιουργεί, παλεύει, αγαπά, ταξιδεύει, μαθαίνει, στοχάζεται, βοηθά.

  «Έλλην ήτοι πολίτης του κόσμου»

   ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΣΥΝΕΙΣΦΕΡΟΥΝ ΟΙ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΑΞΙΕΣ

ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ

ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ?

  Με ριζική αναθεώρηση του υφιστάμενου οικονομοκεντρικού και απάνθρωπου «αξιακού» συστήματος επαναφέροντας στο προσκήνιο το ανθρωποκεντρικό ιδεώδες και  επανενθρονίζοντας τις αξίες του ανθρώπου

  Προτείνοντας ένα εναλλακτικό μοντέλο ζωής ,πιο ισορροπημένο, σε ανθρώπινη κλίμακα, πιο φυσιοκρατικό,  ενάντια στο χυδαίο υλισμό και στην ισοπεδωτική τεχνοκρατία

      Προτάσσοντας το σύμφυτο στον Έλληνα και τον ελληνικό πολιτισμό πνεύμα του υγιούς κοσμοπολιτισμού, της συνδιαλλαγής, του διαλόγου, της συνεργατικότητας

*Εννοούμε τις αξίες των οποίων η αρχική σύλληψη και εφαρμογή έγινε στην Ελλάδα από Έλληνες- τουλάχιστον ως προς την ταυτότητα- αλλά δεν παραγνωρίζουμε ότι πολλές από αυτές εξελίχτηκαν ή και βελτιώθηκαν από άλλους λαούς, κυρίως ευρωπαϊκούς.