ΠΟΛΥ ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ

Α. Στοιχεία θεωρίας

1. Ορισμός>οριστέα έννοια, γένος, ειδοποιός διαφορά.

2. Παραδείγματα (ένα ή πολλά) από την καθημερινότητα, την ιστορία κ.ά.

3. Διαίρεση

α. Στη θεματική περίοδο παρουσιάζεται το διαιρούμενο σύνολο- η διαιρετέα έννοια, η διαιρετική βάση- το κριτήριο της διαίρεσης και τα μέρη που το αποτελούν

β. Στην ανάπτυξη της παραγράφου υπάρχουν σχόλια ή παρέχονται πληροφορίες για κάθε μέρος του διαιρούμενου όλου χωριστά

γ. Στην κατακλείδα υπάρχει συνήθως κάποιο συμπέρασμα

4. Σύγκριση – αντίθεση:

α. Στη θεματική περίοδο αναφέρονται τα δύο συγκρινόμενα – αντιτιθέμενα μέρη

β. Στην ανάπτυξη της παραγράφου υπάρχουν σχόλια ή παρέχονται πληροφορίες για κάθε αντιτιθέμενο/ συγκρινόμενο μέρος ξεχωριστά. Τα μέρη συνδέονται με κάποια διαρθρωτική λέξη- έκφραση που να δηλώνει ΑΝΤΙΘΕΣΗ.

γ. Στην κατακλείδα υπάρχει συνήθως συμπέρασμα πάνω στην αντίθεση – σύγκριση

5. Αναλογία:

α. Στη θεματική περίοδο υπάρχει μια μεταφορά ή μια παρομοίωση, όπου συσχετίζονται δύο φαινόμενα, συμπεριφορές, καταστάσεις κ.ά. : μία της γνώριμης σε όλους πραγματικότητας ή καθημερινότητας και μία που αφορά κάποια πτυχή από το θέμα του κειμένου π.χ. ζωή – ποδόσφαιρο, ζούγκλα – ανθρώπινη κοινωνία, ασθένεια - εγκληματικότητα

β. Η ανάπτυξη χωρίζεται σε δύο χονδρικά μέρη, που το ένα αφορά την πραγματικότητα και το άλλο το θέμα. Λέξεις-κλειδιά> ομοιάζει, είναι σαν, όπως…έτσι, παρομοιάζεται κ.ά.

γ. Κατακλείδα συχνά δεν υπάρχει.

6. Αιτιολόγηση:

α. Στη θεματική περίοδο διατυπώνεται μία κρίση, θέση, άποψη η οποία χρειάζεται οπωσδήποτε αιτιολόγηση – στήριξη. Έτσι μπορούμε να ρωτήσουμε «γιατί» ή να εννοήσουμε «δηλαδή» αμέσως μετά τη διατύπωσή της.

β. Στην ανάπτυξη της παραγράφου, οι περίοδοι που ακολουθούν παίρνουν το χαρακτήρα απάντησης στο προηγούμενο «γιατί», αποτελούν τα επιχειρήματα με τα οποία αιτιολογείται – στηρίζεται η  κρίση, θέση, άποψη της Θ.Π. Η ύπαρξη τεκμηρίων δε συνιστά ανάπτυξη με αιτιολόγηση αλλά ΜΕ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ.

γ. Στην κατακλείδα υπάρχει ΣΥΝΗΘΩΣ συμπέρασμα-επιβεβαίωση της αρχικής τοποθέτησης

7. Αίτιο – αποτέλεσμα:

α. Στη θεματική περίοδο καταγράφεται ένα βασικό αίτιο ενός προβλήματος ή φαινομένου, το οποίο στην ανάπτυξη θα δημιουργήσει ένα σύνολο αποτελεσμάτων

β. Στην ανάπτυξη της παραγράφου, καταγράφεται το σύνολο των αποτελεσμάτων (σε παράθεση ή στη μεταξύ τους αλληλουχία). Βοηθούν ρήματα όπως> προξενώ, προκαλώ, συμβάλλω, γεννώ κ.ά.

8. Συνδυασμός μεθόδων- μεικτή μέθοδος> 1+ (με προσεκτική ανάγνωση όλης της παραγράφου, με επισήμανση των διαρθρωτικών λέξεων, με νοηματική προσέγγιση)