ΤΟΥ ΝΕΚΡΟΥ ΑΔΕΛΦΟΥ- ΚΝΛ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

ΑΝΑΛΥΣΗ - ΕΡΜΗΝΕΙΑ

Τα βασικά θέματα της παραλογής αυτής είναι:

1. οι δεσμοί της οικογένειας,

2. ο θεσμός του γάμου,

3. η μοίρα,

4. ο ξενιτεμός,

5. η δύναμη της κατάρας,

6. ο θάνατος και

7. η μεταβολή της τύχης.

Το ποίημα αρχίζει με την εικόνα της ευτυχισμένης οικογένειας. Τα μέλη που αποτελούν την οικογένεια αυτή είναι έντεκα: η μάνα, οι εννέα γιοι και η μονάκριβη κόρη. Δε γίνεται καθόλου αναφορά στον πατέρα. Προφανώς να έχει πεθάνει. Το ενδιαφέρον των πρώτων στίχων εστιάζεται στην εξαιρετική ομορφιά της κόρης, η οποία προς το παρόν μένει ανώνυμη. Η ομορφιά ΚΑΙ ηθική της κόρης είναι η αιτία για την οποία καταφθάνουν προξενητάδες (ξεκινά η ‘δέση’ του μύθου) από τη Βαβυλώνα, να την πάρουν στα ξένα. Τώρα η κόρη αποχτά το όνομα της: Αρετή, διότι θα αποτελέσει σημαντικό παράγοντα στην εξέλιξη του ποιήματος.

Εισάγεται λοιπόν και το στοιχείο του γάμου, το οποίο συνδέεται στενά με τον ξενιτεμό της κόρης. Η ευτυχία της οικογένειας αναταράζεται. Το οικογενειακό συμβούλιο συσκέπτεται. Άλλοι αποφασίζουν για τη μοίρα της κόρης, η ίδια δεν έχει γνώμη. Οι γνώμες διχάζονται. Οι οχτώ γιοι και η μάνα δε θέλουν να δώσουν την κόρη σε αντίθεση με τον Κωνσταντίνο, ο οποίος θέλει να τη δώσει. Ο διάλογος Κωνσταντίνου και μάνας κάνει τη σκηνή πολύ παραστατική. Δίνονται άμεσα τα επιχειρήματα του γιου και οι δισταγμοί της μάνας. Ο καθένας σκέφτεται το δικό του συμφέρον. Ο Κωνσταντίνος, ο οποίος είναι ταξιδευτής, θέλει να έχει κάποιον δικό του στα ξένα. Η μάνα από την άλλη, στηρίζεται πάνω στην κόρη για τις δύσκολες ώρες. Τελικά, θα επικρατήσει η γνώμη του Κωνσταντίνου, ο οποίος είναι πιθανότατα ή ο μικρότερος γιος και ο αγαπημένος της μάνας ή ο μεγαλύτερος που έχει πάρει τη θέση του πατέρα.

Ο Κωνσταντίνος ορκίζεται στον ουρανό και στους αγίους ότι, αν έρθει μια δύσκολη στιγμή, όπως αποφαίνεται η μάνα, αυτός θα πάει και θα φέρει την Αρετή κοντά στη μητέρα της. Ο όρκος (θέμα όρκου) αυτός είναι ιερός και δένει τον Κωνσταντίνο με την εκτέλεση των καθηκόντων του. Η δύναμη του όρκου είναι πολύ μεγάλη. Εάν ο όρκος δεν εκπληρωθεί, τότε κλονίζονται οι αξίες που μπήκαν εγγυητές για την τήρηση του.

 

 

Αφού πέρασε αρκετός καιρός, έπεσε στην οικογένεια θανατικό (θέμα θανάτου) και τα εννέα (μαγικός αριθμός) αδέρφια πέθαναν. Τότε η μάνα απόμεινε μοναχή, αφού η μοναχοκόρη της η Αρετή ήταν παντρεμένη στα ξένα. Η μάνα κλαίει και θρηνεί σ' όλα τα μνήματα. Στο μνήμα όμως του Κωνσταντίνου τον οποίο θεωρεί υπεύθυνο για την ερημιά και την κατάντια της, οδύρεται, μαλλιοτραβιέται και τον αναθεματίζει. Ο μονόλογος της μάνας πάνω στο μνήμα, σε χρόνο παρατατικό, είναι ένα ανακάλεσμα του νεκρού. Τον καλεί να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του.

Τότε ο Κωνσταντίνος ανασταίνεται, για να εκτελέσει την υπόσχεση του. Η νεκρανάσταση του Κωνσταντίνου, παρόλο που εντάσσεται σ' ένα χώρο υπερφυσικό, γίνεται με τρόπο εντελώς φυσικό. Ο Κωνσταντίνος βγαίνει από τον τάφο, καβαλικεύει το μαγικό άλογο του και ξεκινά για τη Βαβυλώνα, για να φέρει πίσω την κόρη. Η ιδέα της ανάστασης των νεκρών συνδέεται συνήθως με κάτι κακό. Ο νεκρός βγαίνει από το μνήμα, για να πάρει εκδίκηση. Ο Κωνσταντίνος, όμως, στη συγκεκριμένη παραλογή ανασταίνεται, για να εκτελέσει ένα καλό σκοπό, μια υπόσχεση που είχε δώσει παλιά.

Ο Κωνσταντίνος φθάνει στην Αρετή. Τώρα η αφήγηση μπαίνει σε χρόνο ενεστώτα, για να ζωντανέψει τη σκηνή. Ένας διάλογος αναπτύσσεται ανάμεσα στα δυο αδέλφια. Ένας διάλογος περιττός, γιατί τα άστοχα ερωτήματα της Αρετής παραμένουν αναπάντητα. Σκοπός του διαλόγου είναι η επιβράδυνση της υπόθεσης και η αύξηση της αγωνίας> δραματικότητα.

Την ανεβάζει λοιπόν στο άλογο του και ξεκινούν. Στο δρόμο, τα πουλιά (ανθρωπομορφισμός) βλέπουν το παράξενο ζευγάρι με έκπληξη, θαυμασμό και απορία. Παίρνουν ανθρώπινη μιλιά και εκφράζουν την απορία τους. Τα λόγια των πουλιών επαναλαμβάνονται ως ερωτήματα (επανάληψη-κλιμάκωση αγωνίας) από την Αρετή προς τον αδελφό της. Όμως ο Κωνσταντίνος δεν της αποκαλύπτει την αλήθεια, αλλά βρίσκει διάφορες παραπλανητικές απαντήσεις. Η Αρετή, όμως, υποψιάζεται την αλήθεια. Και ο διάλογος αυτός επιβραδύνει την υπόθεση.

Η αφήγηση συνεχίζεται σε χρόνο ενεστώτα. Τα δύο αδέλφια φθάνουν μπροστά από την εκκλησία. Ο νεκρός Κωνσταντίνος εξαφανίζεται. Μπορούμε να δώσουμε δύο ερμηνείες: είτε γιατί οι "δαίμονες" εξαφανίζονται μπροστά στα σύμβολα της θρησκείας είτε γιατί έχει εκτελέσει πια την υπόσχεση του. Η Αρετή τώρα καταλαβαίνει. Βλέπει το ερημωμένο σπίτι. Χτυπάει την πόρτα και ακούει την απελπισμένη φωνή της μητέρας της. Η Αρετή της αναγγέλλει την άφιξη της και γίνεται η αναγνώριση. Οι δυο γυναίκες αγκαλιάζονται γεμάτες χαρά και συγκίνηση (κορύφωση). Η χαρά όμως αυτή δεν κρατάει για πολύ. Ο θάνατος θα έρθει να πάρει τη θέση της.

Το θέμα του θανάτου κυριαρχεί σε όλο το τραγούδι. Καθορίζει την εξέλιξη της υπόθεσης. Από την αρχή κιόλας θα έρθει να αναστατώσει και να καταστρέψει την ευτυχία της οικογένειας. Στο τέλος του ποιήματος δεν απομένει απολύτως τίποτε από την οικογένεια αυτή (λύση-τραγικότητα).

 

 

ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΙΔΕΕΣ

•        Οι ισχυροί δεσμοί της οικογένειας φέρνουν την ευτυχία. Η ευτυχία αυτή μπορεί να καταστραφεί μόνο με το θάνατο.

•        Η μοίρα της κόρης καθορίζεται από τα μέλη της οικογένειας της.

•        Ο ξενιτεμός πρέπει να αποφεύγεται, διότι τις περισσότερες φορές προκαλεί δυστυχία.

·                     Η κατάρα της μάνας μπορεί να αναστήσει νεκρούς.

•        Ο όρκος έχει μεγάλη δύναμη.

•        Ο θάνατος μπορεί να μεταβάλει τα πάντα.

 

ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ- ΜΟΤΙΒΑ

 

-όρκου

-κατάρας

-μητρικής αγάπης

-αδελφικής αγάπης

-θανάτου

-νεκρανάστασης

-μοίρας

-χωρισμού

Κ.ά.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΛΟΚΗΣ
§ Η αποστολή προξενητάδων ανατρέπει την ηρεμία και την
υπονοούμενη οικογενειακή ομόνοια. Προκαλεί διάσταση απόψεων και
διχασμό. Με το προξενιό λοιπόν αρχίζει η «δέση» του μύθου (= η πλοκή
της υπόθεσης ως το σημείο που η ευτυχία ή η δυστυχία του ήρωα
κορυφώνεται)
§ Ο όρκος- ΘΕΜΑ- του Κωσταντή, που δίδεται ώστε να καμφθεί η μάνα, θα δώσει
διέξοδο στη διαφωνία και ο γάμος θα συντελεστεί. Μάλιστα ο όρκος θα
συμβάλλει αργότερα στη νεκρανάσταση του Κωνσταντή.
§ Το θανατικό, θα ανατρέψει τους οικογενειακούς σχεδιασμούς- ανατροπή-περιπέτεια-, θα αλλάξει την κατεύθυνση της πορείας των πραγμάτων, φανερώνοντας
και το ευμετάβλητο της ανθρώπινης ζωής. Είναι επομένως στοιχείο
περιπέτειας, αφού μεταβάλλει την κατάσταση της οικογένειας από την
ευτυχία στη δυστυχία-ΔΡΑΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ.
§ Η κατάρα –ΘΕΜΑ-δίνει διέξοδο στο αδιέξοδο που έχει περιέλθει η μάνα και η
όλη αφήγηση: η μάνα δεν μπορεί ν επικοινωνήσεις με την κόρη της. Η
κατάρα υποχρεώνει τον Κωνσταντή να ξαναέρθει στη ζωή για να
επιστρέψει την Αρετή στο σπίτι. Αποτελεί «ανακάλεμα», κάλεσμα του
νεκρού Κωσταντή στη ζωή. Και γι’ αυτό ο ποιητής διακόπτει την
αφήγηση, για να παρεμβάλλει την κατάρα σε ευθύ λόγο, για να τονίσει
τη σημασία της στην πλοκή του μύθου. Η κατάρα αποτελεί στοιχείο
εσωτερικής οικονομίας του μύθου, γιατί συντελεί ώστε το αφύσικο
γεγονός της έγερσης του νεκρού να αποκτήσει ένα ισχυρότερο αίτιο, που
κάπως το δικαιολογεί, με αποτέλεσμα να το αποδεχτούμε ως κάτι το
φυσικό, ή τουλάχιστον αισθητικά αναγκαίο.

Η λύση
Ο τελευταίος στίχος με το θάνατο μάνας και κόρης κλείνει το μύθο του
ποιήματος φτάνοντάς το στο δραματικό του κορύφωμα. Η λύση που δίνει ο
ποιητής κατορθώνει να οδηγήσει στην υψηλότερη δραματική ένταση τα
συναισθήματα των ακροατών. Καμιά άλλη λύση δε θα μπορούσε να μας
οδηγήσει σ’ αυτή την ένταση των συναισθημάτων που μας δημιουργεί ο
θάνατος των δύο ηρωίδων. Ο ακροατής ζώντας όλη τη δραματικότητα της
ανθρώπινης τύχης και φτάνοντας στη μεγαλύτερη ένταση των
συναισθημάτων του, φτάνει τελικά στην κάθαρση, στη λύτρωση, στην
ψυχική ανακούφιση, που είναι το αποτέλεσμα της μαγείας που δημιουργεί
η υψηλή ποίηση.
Άλλωστε η ζωή και για τις δυο δεν είχε πια κανένα νόημα.

ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΘΙΓΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΠΟΙΗΜΑ
 «Στο τραγούδι του νεκρού αδελφού ενυπάρχει ο θάνατος, ο γάμος, η μετοικεσία,·
η αγάπη, όμως το σημαντικότερο που κυριαρχεί στην Ελλάδα, στη Σερβία, στη
Βουλγαρία, στην Αλβανία, στη Ρουμανία είναι η ιδέα της υπόσχεσης. Η μπέσα.
Κάποιος δίνει το λόγο του και πρέπει να τον κρατήσει» Μόργκενστερν.
 «Η μάνα απαιτεί και ο γιος αναγκάζεται να κάνει κάτι που δεν είναι του κόσμου·
τούτου. Ο γιος αναγκάζεται να αναστηθεί για να τηρήσει την υπόσχεση».
Κατσιαδάκη.
 «Πρέπει να έχουμε μπέσα. Ο Κωσταντής σηκώνεται γιατί έχει δώσει λόγο, δεν·
τον σηκώνει ο Θεός». Τζέπα.
Η οικογενειακή ζωή
· Μεγάλη οικογένεια που αποφασίζει με δημοκρατικές διαδικασίες
· Η γνώμη του καθενός (μάνας και Κωνσταντή) βασίζεται στο
προσωπικό του συμφέρον
Ο γάμος
· Είναι βασικό στοιχείο της κοινωνικής ζωής και συνδέεται με τον
αποχωρισμό. Στον ελληνικό γάμο κεντρικό ρόλο παίζουν οι
προξενητάδες, τα πρόσωπα που μεσολαβούν για τη σύναψη μιας
προξενιάς, ενός συνοικεσίου. Η κόρη δεν ερωτάται για τη μοίρα της.
Άλλοι αποφασίζουν και έρχονται να τη ζητήσουν, άλλοι (τα αδέρφια)
αποφασίζουν αν θα τη δώσουν ή όχι.
Η ξενιτιά
· Η λέξη «ξένα» (ξένοι, ξενιτιά, εξόριζες στα ξένα) επανέρχεται
συνεχώς.· Το τέλος του τραγουδιού είναι τυπική σκηνή γυρισμού του
ξενιτεμένου.ωΜΟΤΙΒΟ
(…) «θα παρατηρήσουμε την βασική σημασία που έχει στην έμπνευσή του το θέμα του χωρισμού. Ο πόθος της επιστροφής, η νοσταλγία για κάτι χαμένο, η αποστροφή για το ξένο, το αλλότριο, για την ξενιτιά, μας ανάγει ψυχολογικά σε μια λειτουργία όπου τα διάφορα θέματα γίνονται σύμβολα μιας καθολικής λαχτάρας για επιστροφή..» (Κ. Θ. Δημαράς, Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, Ίκαρος)

 

 

Η δύναμη του όρκου
· Όρκος είναι βεβαίωση ή υπόσχεση με επίκληση του θείου, Στην
ελληνική και στη ρωμαϊκή μυθολογία με το όνομα Όρκος είναι γνωστή
μία θεότητα την οποία οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν προσωποποίηση
του όρκου που δίνεται. Ο Όρκος μυθολογείται ως γιος της θεάς Έριδας ή
του Αιθέρα και της θεάς Γαίας. Ο `Όρκος τιμωρούσε τους επίορκους,
όσους δηλαδή καταπατούσαν τον όρκο που είχαν δώσει.
· Ο όρκος λοιπόν έχει βαρύτητα, προϋποθέτει πίστη σε αξίες. Αν ο
όρκος δεν εκπληρωθεί, πλήττονται και όλες οι αξίες που μπήκαν
εγγυητές (ουρανός, άγιοι) για την τήρηση του.

Ο θάνατος
· Ο θάνατος κυριαρχεί σε όλο το τραγούδι, αφού όλοι οι ήρωες
πεθαίνουν.

Η κατάρα της μάνας-ΘΕΜΑ
· Κεντρικό στοιχείο του τραγουδιού Του Νεκρού Αδελφού είναι η κατάρα.
Πιστεύεται ότι η κατάρα του γονιού, και ιδιαίτερα της μητέρας, έχει
καθοριστική σημασία για την ζωή του παιδιού. Ακόμη μεγαλύτερη
δύναμη έχει η κατάρα της ηλικιωμένης μητέρας. «Στα χέρια των
γυναικών», σύμφωνα με την Ελένη Ψυχογιού, «η κατάρα γίνεται
παραβατικό ―και δεισιδαιμονικά ακαταμάχητο― επικοινωνιακό,
δικαιικό, παιδευτικό και συναισθηματικό εργαλείο μεταφυσικής και
συμβολικής εξουσίας, ως μέσο ελέγχου και διαπραγμάτευσης».

Η ανάσταση νεκρών
· Η ιδέα της ανάστασης των νεκρών περιγράφει την επαναφορά των
νεκρών από το θάνατο στη ζωή. Η ακριβής αντίληψη του τόπου, του
τρόπου και του χρόνου αυτής της διαδικασίας ποικίλει σε καθεμία από
τις θρησκείες που διακηρύττουν πίστη στην νεκρανάσταση —όπως ο
Ιουδαϊσμός, ο Ζωροαστρισμός, ο Χριστιανισμός και το Ισλάμ.
· Η διάχυτη πίστη των βαλκανικών λαών στους βρικόλακες συνδέεται με
ενυπάρχει στο τραγούδι. Πολλές είναι οι παραδόσεις και οι
δεισιδαιμονίες γύρω από τον χαρακτήρα των όντων αυτών, αλλά και
γύρω από τους λόγους που ένας άνθρωπος μπορεί να γίνει βρικόλακας,
κατάσταση η οποία τερματίζεται με ορισμένες μαγικές πράξεις. Η
περίπτωση του Κωσταντή, σύμφωνα με την ανάλυση του Ελευθέριου Π.
Αλεξάκη, είναι μια ενδιάμεση κατάσταση βρικόλακα/νεκροζώντανου, ο
οποίος σηκώνεται πρόσκαιρα από τον τάφο, λόγω της μητρικής
κατάρας, για συγκεκριμένο σκοπό και όχι για να βλάψει τους
ανθρώπους.

Το ανακάλεμα-ΘΕΜΑ
· Το ανακάλεμα είναι θρήνος πάνω στον τάφο του νεκρού προσώπου
και κάλεσμα με το όνομα του για να σηκωθεί και να δώσει κάποια
βοήθεια.

Η ομορφιά και η φροντίδα της κόρης
· Ήλιος δε σου την είδε: Δίδεται μεγάλη φροντίδα για την ασφάλεια και
την τιμή της κόρης. Ακόμη στη λαϊκή αντίληψη η ομορφιά της γυναίκας
σχετίζεται με τη λευκότητα του δέρματος.

 

 

 

Η φύση-ΘΕΜΑ
— Η φύση είναι παρούσα σε όλο ποίημα. Ήδη από το στ. 3-5 δηλώνεται ότι
την κόρη: ήλιος δε σου την είδε … στ’ άφεγγα τη χτενίζει, Στ’ άστρι και
τον αυγερινό έπλεκε τα μαλλιά της
— Στο στ. 15 ο Κωνσταντής επικαλείται τον ουρανό ως μάρτυρα της
υπόσχεσής του: Βάλλω τον ουρανό κριτή
— Στους στ. 31-33 η φύση γίνεται σύμμαχος του Κωνσταντή στην
προσπάθεια να επαναφέρει την Αρετή: το σύγνεφο άλογο και τ’ άστρο
χαλινάρι και το φεγγάρι συντροφιά και πάει να της τη φέρει και
κυριαρχεί στο χώρο: Παίρνει τα όρη πίσω του και τα βουνά μπροστά του.
— Τα δυο αδέλφια συναντιούνται σε φυσικό χώρο: Βρίσκει την κι
εχτενίζουνταν όξου στο φεγγαράκι.
— Στους στ. 42-53 και 57-59 τα πουλάκια με ανθρώπινη λαλιά συμμετέχουν
στο δράμα.
— Τέλος στο στ. 70 η γύμνια της φύσης δηλώνει το δράμα: Βλέπει τους
κήπους της γυμνούς, τα δέντρα μαραμένα
ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ
· Ήρεμη οικογενειακή ζωή => ευτυχία
· Άφιξη των προξενητάδων => ανησυχία
· Θάνατος=> θλίψη, απελπισία, απόγνωση
· Ανάθεμα και κατάρα μάνας => φόβος και αγωνία
· Εξωλογικά στοιχεία => δέος, έκπληξη, απορία
· Ερήμωση σπιτιού => πόνος
· Αναγνώριση μάνας και κόρης => χαρά
· Θάνατος μάνας και κόρης => πόνος
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗΣ
Αφηγηματικές Τεχνικές+τρόποι
° Αφήγηση: από ένα παντογνώστη αφηγητή σε γ’ ενικό πρόσωπο.
Μάλιστα ξεκινά με προσφώνηση προς τη μάνα και με β’ πρόσωπο.
°Μονόλογος
· μάνας (επίκληση στο νεκρό Κωνσταντίνο με αναθεματισμούς)
· πουλιών (με ανθρώπινη λαλιά, στοιχείο της τεχνική του δημοτικού
τραγουδιού, που εκφράζουν την έκπληξη και το θαυμασμό της φύσης
για το πρωτοφανές γεγονός)
° Διάλογος
· Κωνσταντίνου - μάνας
· Κωνσταντίνου – Αρετής
· Αρετής – μάνας

Σε αρκετά σημεία ο αφηγητής δίνει το λόγο στους ήρωές του. Έτσι:
α) περιορίζει τη μονοτονία της αφήγησης και χαρίζει ποικιλία στο λόγο.
β) ηθογραφεί-ψυχογραφεί άμεσα τα πρόσωπα: από αυτά που λένε
αντιλαμβανόμαστε καλύτερα τις ιδιότητες του χαρακτήρα τους, την
προσωπικότητά τους, τα συναισθήματά τους. ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
γ) προσδίδει στο λόγο δραματικότητα και ζωντάνια, αυθεντικότητα,
θεατρικότητα, αφού με τους διαλόγους είναι σα να έχουμε τα πρόσωπα
να δρουν μπροστά στα μάτια μας.

 

° Η αφήγηση είναι ευθύγραμμη, δίχως αναδρομές και πρόδρομες αφηγήσεις.
°Επιτάχυνση (συμπύκνωση του χρόνου αφήγησης – με περίληψη/σύνοψη
=> επιτάχυνση ρυθμού αφήγησης)>αυτά που συνέβησαν στο μεταξύ,
o (Και σαν την επαντρέψανε την Αρετή στα ξένα,
o κι εμπήκε χρόνος δίσεχτος και μήνες οργισμένοι
o κι έπεσε το θανατικό, κι οι εννιά αδερφοί πέθαναν)
δίνονται πολύ πυκνά μέσα σε τρεις στίχους με σχήμα πολυσύνδετο
(και σαν.... κι εμπήκε... κι έπεσε κι οι εννιά...)
° Επιβράδυνση για λόγους αφηγηματικής οικονομίας (παράταση του
χρόνου αφήγησης με διάλογο Αρετής – Κωνσταντή)
° Προϊδεασμός: χρόνος δίσεχτος και μήνες οργισμένοι

Εκφραστικοί Τρόποι
° Επανάληψη
(στίχων 13 και 14 στους στίχους 16 και 17, μια επανάληψη που δείχνει να
συνεχίζει ομηρικά πρότυπα).
° Αντιθέσεις: Μάνα με τους εννιά σου γιους και με τη μια σου κόρη - Οι οχτώ αδερφοί δε θέλουνε κι ο Κωσταντίνος θέλει. - Φρόνιμος είσαι, Κωσταντή, μ’ άσκημα απιλογήθης.
° Τραγική ειρωνεία: Η Αρετή (ήρωας) δεν ξέρει ενώ εμείς (ο αναγνώστης) ξέρουμε ότι ο αδελφός της είναι νεκρός.
° Προσωποποίηση: μήνες οργισμένοι
° Παρομοίωση: σαν καλαμιά στον κάμπο
°Χρήση παρατατικού χρόνου που δηλώνει διάρκεια.
° Εικόνες στο χώρο της φυσικής πραγματικότητας τώρα.
οπτικές (ερημιάς και εγκατάλειψης),ακουστικές (χτυπήματα στην πόρτα, το τρίξιμο των παραθυριών)
° Άστοχες υποθέσεις: μάνας προς Αρετή
° Στιχουργική: Ιαμβικός4 δεκαπεντασύλλαβος στίχος, ανομοιοκατάληκτος
και παροξύτονος.
4 ίαμβος; μετρική μονάδα από μια βραχεία και μία μακρά συλλαβή για την αρχαία ποίηση, από μία άτονη και μία τονισμένη για τη νεότερη

ΠΗΓΗ