ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΚΑΙ ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΤΙΚΗ ΓΡΑΦΗ

ΝΕΟΤΕΡΙΚΑ-ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

§    Ελλιπής στίξη και την απόκλιση από τη «σωστή»-ορθόδοξη   σ υ ν τ α κ τ ι

-κ ή   σ ε ιρ ά     τ ω ν   λ έ ξ ε ­ω ν.

§    Χρήση καθημερινού λεξιλογίου - «Ποιητική χρήση» των λέξεων: Η μοντέρνα λογοτεχνία χρησιμοποιεί εκφράσεις του καθημερινού λεξιλογίου, όπως και λέξεις και εκφράσεις από οποιαδήποτε περιοχή του προφορικού και γραπτού λόγου, xωρίς προκαταλήψεις. Κάθε λέξη, ακόμα και η πιο πεζή και κοινότοπη, μπορεί να λειτουργήσει ποιητικά στο ανάλογο γλωσσικό περιβάλλον· να απελευθερωθεί από την καθιερωμένη σημασία της και να «αναβαπτισθεί» νοηματικά, υπηρετώντας τις εκφραστικές ανάγκες του συγγραφέα.

v  Σχήμα της ε π α ν ά λ η ψ η ς λέξεων και φράσεων.

v  Σ υ μ β ο λ ι κ ή  σ η μ α σ ί α   τ ω ν  ό ρ ω ν:  Σε αρκετές περιπτώσεις, χρησιμοποιούνται εικόνες και σύμβολα που δεν έχουν την καθιερωμένη σημασία τους στη συμβατική γλώσσα, αλλά την ιδιαίτερη σημασία που τους προσδίδει ο λογοτέχνης στη δική τους «γλώσσα». Με βάση αυτόν τον ιδιαίτερο γλωσσικό κώδικα, πρέπει οι όροι αυτοί να «αποκωδικοποιηθούν», να αποσυμβολιστούν για την πληρέστερη κατανόηση του νοήματος.        .

v  Η συμβολική λειτουργία ενός όρου επιτυγχάνεται εξάλλου με την  προσωποποίηση/ προσωποποιία, δηλαδή με την απόδοση σε άψυχα όντα σκέψεων και συναισθημάτων που προσιδιάζουν μόνο σε πρόσωπα, έτσι ώστε να εξαρθεί η σημασία τους.

§   Εικονοποιία: Οπτικές και ηχητικές εικόνες που αποδίδονται συνήθως με εντυπωσιακές και ασυνήθιστες (στο συμβατικό λόγο) παρομοιώσεις και μεταφορές.

§   Στην παραδοσιακή λογοτεχνία, οι εικόνες στηρίζονται στα δεδομένα της εμπειρίας και ερμηνεύονται με βάση λογικές συσχετίσεις νοημάτων. Οι εικόνες της μοντέρνας λογοτεχνίας, με τους τολμηρούς λεκτικούς συνδυασμούς τoυς, «καλούν» τον αναγνώστη ν’ ανακαλύψει νέες πτυχές και διαστάσεις της πραγματικότητας μέσα από μια συνειρμική και όχι λογική συσχέτιση λέξεων και φράσεων (υπερρεαλιστικό στοιχείο).

§   Συνειρμοί.

§   Αντιθέσεις.

§   Αμφισημίες-πολυσημίες.

§   Ελλειπτικός λόγος(όταν λείπουν κάποιοι βασικοί όροι της πρότασης ή εννοούνται, λ.χ. υποκείμενο, ρήμα κ.ά.)

§   Το στοιχείου του παραλόγου.

§   Κρυπτικότητα.

§   Θεατρικότητα-σκηνοθετικότητα.

§   Εξομολογητικός τόνος.

§   Αυτοαναφορικότητα- έκφραση εσωτερικού κόσμου.

§   Κυριαρχία εσωτερικής εστίασης.

§   Αντιλυρική γραφή ή συγκρατημένος λυρισμός.

§   Πεζολογικό ύφος στην ποίηση.

§   Προσωποποιήσεις και διάλογος με άψυχα ή αφηρημένες έννοιες.

§   Απροσδόκητα ζεύγη λέξεων.

§   Πεσσιμισμός- τραγικότητα.

§   Εναλλαγή πραγματικότητας και κόσμου φαντασίας.

§   Λογοτεχνία αστικού τοπίου.

§   Μοναξιά- εσωστρέφεια.

§   Βιωματικότητα.

§   Σχετική εκφραστική λιτότητα.

§   Τόλμη  θέματος- αντισυμβατική θέαση πραγματικότητας- ρήξη με παράδοση -ιδεολογική ανατρεπτικότητα μέσω, λ.χ. αποτύπωσης ιδεών κομμουνισμού, φεμινισμού κ.ά.

§   Στοχαστικότητα- φιλοσοφική διάθεση- κριτική στάση

κ.ά.

+ ΟΛΑ ΤΑ ΕΙΔΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΡΕΥΜΑΤΩΝ- ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ- «ΓΕΝΙΩΝ» ΠΟΥ ΕΓΚΟΛΠΩΝΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΜΟΝΤΕΡΝΟ> ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ- ΝΕΟΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ, ΕΞΠΡΕΣΣΙΟΝΙΣΜΟΣ, ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΜΟΣ- ΝΕΟΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΜΟΣ, ΥΠΑΡΞΙΣΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ, ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ, ΓΕΝΙΑ ΤΟΥ ’30, Α’,Β’ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΓΕΝΙΑ, ΓΕΝΙΑ ΤΟΥ ’70 Κ.Α.

ΒΑΣΙΚΑ ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

ü  Αυτόματη γραφή

ü  Απρόοπτο-  έκπληξη

ü  Θεατρικότητα- σκηνοθετικότητα

ü  Αντιθέσεις

ü  Χιούμορ- ειρωνεία

ü  Πολιτικοποίηση

ü  Αντιπολεμικό πνεύμα

ü  Κριτική στάση- ανατροπή- ρήξη με παράδοση

ü  Αδιαφορία για τη χρονική συνέχεια

ü  Αυτοαναφορικότητα

ü  Ρητορικότητα

ü  Ήπια διδακτική διάθεση

ü  Ρήξη με γραμματικοσυντακτικούς κανόνες

ü  Προσωποποιήσεις και διάλογος με άψυχα ή αφηρημένες έννοιες

ü  Απροσδόκητα ζεύγη λέξεων

ü  Αισιοδοξία (υπερρεαλισμός)- Πεσσιμισμός- τραγικότητα (νεο- υπρρεαλισμός)

ü  Αμφισημίες

ü  Εικονοποιία

ü  Εικαστικότητα

ü  Για κάποιους πληθωρικότητα στα εκφραστικά μέσα, για άλλους λιτότητα και ελλειπτικός λόγος

ü  Συνειρμοί

ü  Εναλλαγή πραγματικότητας και κόσμου φαντασίας

ü  Ελεύθερος στίχος- ποίηση

ü  Το παράλογο-υπέρλογο- υπερφυσικό κ.ά.