ΒΙΑ-ΠΟΛΕΜΟΣ-ΕΙΡΗΝΗ-ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΑΠΟ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΩΣ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ> ΒΙΑ, ΠΟΛΕΜΟΣ,ΕΙΡΗΝΗ

ΒΙΑ, ΕΝΑ ΠΟΛΥΣΗΜΑΝΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΠΟΙΕΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΑ ΣΤΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ/ΣΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

«Βία είναι η εμπρόθετη χρήση φυσικής δύναμης ή εξουσίας, επαπειλούμενη ή πραγματική, εναντίον ενός άλλου προσώπου, του ίδιου του εαυτού ή μιας ομάδας ανθρώπων, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την επέλευση ή την αυξημένη πιθανότητα επέλευσης, τραυματισμού, θανάτου, ψυχολογικής βλάβης, στρεβλής ανάπτυξης ή αποστέρησης» 

-          Η ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ (ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ, Η ΒΙΑ) ΕΙΝΑΙ ΕΜΦΥΤΗ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ. Η ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΟΜΩΣ, ΔΕΝ ΟΔΗΓΕΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΣΕ ΒΙΑ, Η ΟΠΟΙΑ ΣΥΝΗΘΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΝΤΙΛΗΠΤΗ ΩΣ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ.

-          Η ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Η ΒΙΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΟΥΝ ΚΑΙ ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΡΟΟΔΟΥ, ΑΛΛΑΓΗΣ, ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ =ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ.

 /////////////////////////////////////////////////////////

ΑΙΤΙΑ ΒΙΑΣ

ΑΤΟΜΙΚΑ> λαθεμένη αγωγή, επιζήμια οικογενειακά πρότυπα, ανασφάλεια, νοσηρός εγωκεντρισμός, χαμηλό ή, στον αντίποδα, υψηλό μορφωτικό επίπεδο, συμπλέγματα κατωτερότητας και ανωτερότητας, αδυναμία πειθούς, απουσία σεβασμού στην ετερότητα και τη διαφορετικότητα, αντιδιαλεκτικότητα, ρατσιστικές αντιλήψεις, ανάγκη αυτοπεπιβεβαίωσης, αίσθημα αδικίας,  δυσπιστία στο νόμο και την πολιτεία, ψυχοπαθολογικά αίτια κ.ά.

ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ> αστικοποίηση, μαζοποίηση, κρίση αξιών και σχέσεων, μοναξιά, ανελευθερία, καταπίεση, άγχος, ανταγωνισμός, κρίση ανθρωπιστικής παιδείας, υλοκεντρισμός, κλονισμός οικογένειας, απουσία υγιών προτύπων- κυριαρχία βίαιων-επιθετικών ειδώλων (ευθύνη ΜΜΕ), χρησιμοθηρία, ηθική αποχαλίνωση, ρατσισμός, εθνικισμός, επεκτατισμός, φτώχεια- χαμηλό βιοτικό επίπεδο, κοινωνική αδικία, μη ορθή τήρηση των νόμων, καπιταλισμός, πόλεμοι, εγκληματικότητα, απουσία νοήματος ζωής, εκμηδενισμός αξίας συνανθρώπου κ.ά.

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΒΙΑΣ

ΑΤΟΜΙΚΑ> φόβος, ανασφάλεια, ψυχοσωματικές φθορές, θάνατος, αντίστροφη βία, επίταση επιθετικότητας, απώλεια εμπιστοσύνης, ευκολότερη χειραγώγηση, παραβατικότητα ή παρανομία, κυρώσεις, αποκτήνωση, απανθρωποποίηση κ.ά.

ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ και ΔΙΕΘΝΩΣ> χαλάρωση έως και διάρρηξη κοινωνικού ιστού, η κοινωνική συνοχή σπαράσσεται από έριδες, διαμάχες και βαθιά αμφισβήτηση, «η βία φέρνει βία», επίταση- επιδείνωση παραβατικότητας και εγκληματικότητας, τρομοκρατία, νέες εστίες πολέμου, αντίστροφος ρατσισμός, τόνωση εθνικισμού, ανασφάλεια, περαιτέρω κλονισμός των διαπροσωπικών και διανθρώπινων σχέσεων, περαιτέρω καταβύθιση των αξιών, αστυνομοκρατία, απανθρωπιά και απανθρωποποίηση, φθορά δημοκρατίας κ.ά.

ΜΕΤΡΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ

-          Η ΑΥΣΤΗΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΟΙΝΩΝ, ΩΣ ΜΟΝΟΔΙΑΣΤΑΤΟ ΜΕΤΡΟ, ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΔΕ ΦΕΡΝΕΙ ΤΑ ΕΠΙΘΥΜΗΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ, ΑΛΛΑ ΠΡΟΞΕΝΕΙ ΕΝΤΟΝΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ, ΠΕΡΙΟΡΙΖΕΙ ΑΣΦΥΚΤΙΚΑ ΤΙΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΕΣ, ΠΡΟΣΗΜΑΙΝΕΙ ΣΥΡΡΙΚΝΩΣΗ ΤΩΝ ΑΤΟΜΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΟΙΩΝΙΖΕΤΑΙ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΟΣ.

-          ΑΝΑΛΟΓΑ ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΕΠΑΚΟΛΟΥΘΑ ΕΧΕΙ Η ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΕΥΣΗΣ, ΠΑΛΙ ΩΣ ΜΟΝΟΔΙΑΣΤΑΤΟ ΜΕΤΡΟ.

-          ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ (ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ, ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ) ΝΑ ΕΠΙΔΕΙΚΝΥΟΥΝ ΑΥΤΟΣΥΓΚΡΑΤΗΣΗ ΚΑΙ ΨΥΧΡΑΙΜΙΑ, ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΝΟΜΟΤΑΓΕΙΣ, ΝΑ ΠΕΡΙΦΡΟΥΡΟΥΝ ΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΓΟΥΝ ΤΟΝ ΩΜΟ ΑΥΤΑΡΧΙΣΜΌ, ΝΑ ΠΡΟΛΑΜΒΆΝΟΥΝ ΤΗ ΒΙΑ ΚΑΙ ΝΑ ΜΗΝ ΕΠΙΤΡΈΠΟΥΝ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΤΗΣ,  ΠΑΡΑ ΜΟΝΟ ΌΤΑΝ ΕΧΟΥΝ ΕΞΑΝΤΛΗΘΕΙ ΟΛΑ ΤΑ ΑΛΛΑ ΜΕΣΑ ΠΕΙΘΟΥΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΡΕΧΟΥΝ ΣΟΒΑΡΟΙ ΛΟΓΟΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΟΣ.

-          Η ΒΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΠΟΛΥΔΑΙΔΑΛΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΚΑΙ ΩΣ ΤΕΤΟΙΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΤΑΙ> ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΟΛΑ, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ>

ΑΤΟΜΙΚΑ> μορφωτικό επίπεδο- ανθρωπιστική παιδεία,  αυτοσυγκράτηση, αυτοσεβασμός, σεβασμός στην ετερότητα, αντιρατσισμός, ευρύνοια, διαλεκτικότητα, ψυχραιμία, χιούμορ, ανεύρεση και αξιοποίηση άλλων διεξόδων εκτόνωσης (π.χ. φιλία, αθλητισμός, ψυχαγωγία, τέχνες, φύση κ.ά.), αισιοδοξία, θετική διάθεση, αυτογνωσία, αυτοπειθαρχία, ευαισθησία, κριτική σκέψη, υγιής κοινωνικοποίηση, νομοταγής συμπεριφορά, διεθνιστικό πνεύμα κ.ά.

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ>  λήψη φιλειρηνικής αγωγής από την οικογένεια ανθρωποκεντρική διαπαιδαγώγηση, σεβασμός στο παιδί, αγάπη και ασφάλεια, όχι στην ενδοοικογενειακή βία,  οριοθέτηση δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, γονείς ως θετικά πρότυπα, διάλογος κ.ά.

ΣΧΟΛΕΙΟ> ανθρωπιστική παιδεία, ανθρωποκεντρικές αξίες, αλληλοσεβασμός, οριοθετήσεις- νόμοι-κανόνες-δίκαιο, διάλογος, άμιλλα, ομαδικότητα, αντιαυταρχική εκπαίδευση, αντιρατσισμός, «ανοιχτό, πολυπολιτισμικό σχολείο», δημοκρατική αγωγή, μαθητικές κοινότητες> πρόπλασμα δημοκρατικού  μοντέλου ζωής κ.ά.

ΜΜΕ και ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ> υγιή πρότυπα, αντιστράτευση στη βία, ενημέρωση, ενίσχυση κριτικής σκέψης, προσέγγιση της κοινωνίας και ιδιαίτερα των νέων ≠ ελιτισμός και αποστασιοποίηση, αντιρατσισμός, διεθνισμός κ.ά.

/////////////////////////////////////////////////////////

ΒΙΑ, ΥΛΗ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ

ΝΕΟΙ ΚΑΙ ΒΙΑ

Μορφές:  νεανική παραβατικότητα, χουλιγκανισμός, νεανικές συμμορίες (sos-ιβιο), αναρχία κ.ά..

1. Αίτια

Α. Η νεανική φύση : παρορμητισμός, αψηφισιά, ροπή προς το έκνομο, αδιαφορία θανάτου, ευερέθιστη προσωπικότητα, μη κρυστάλλωση ηθικών αξιών στην ανολοκλήρωτη συνείδηση του νέου, τάση για σύσταση ομάδων, «αρχή της ήσσονος προσπάθειας», αντιδραστικότητα, σύγκρουση με κάθε λογής «κατεστημένο» κ.ά.

Β. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής και η καταρράκωση αξιών, νόμων και θεσμών : αστικοποίηση, μοναξιά, ανεργία, καθημερινό άγχος επιβίωσης, περιθωριοποίηση-γκετοποιημένες συνοικίες, προβληματική κοινωνικοποίηση,  απώλεια οραμάτων, ιδεολογικών στηριγμάτων και ελπίδας, εξαχρείωση στο όνομα του καταναλωτισμού και του εύκολου πλουτισμού, η ρηγματώδης διαφορά ευπόρων και πενόμενων, παιδεία αποψιλωμένη από αξίες και ηθική αγωγή, χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, κρίση θεσμού οικογένειας, διαφθορά κρατικού μηχανισμού, ναρκωτικά, απώλεια αισθήματος «ανήκειν» και υποκατάστασή του με συμμορίες ή συνδέσμους οπαδών, μη σεβασμός στο συνάνθρωπο και την περιουσία του, μαζικοποίηση-χειραγώγηση νέων, αρνητικά πρότυπα μέσω Μ.Μ.Ε. και αντίστοιχη απουσία θετικών προτύπων κ.ά.

2.  Προτάσεις περιστολής βίας: στήριξη θεσμού οικογένειας, σύσφιγξη οικογενειακών δεσμών, στήριξη βιοτικού επιπέδου οικογενειών, ηθική διαπαιδαγώγηση και αξιακή (ανθρωπιστικές αξίες: σεβασμός, αλληλεγγύη, φιλειρηνικότητα κ.ά.) αγωγή και στο σχολείο, μείωση ανεργίας, θετικά πρότυπα (παιδεία, οικογένεια, ΜΜΕ- δεοντολογία ΜΜΕ) ως αντίδοτο- αντέρεισμα-αντιστήριγμα στη βία, κοινωνική πολιτική εκ μέρους του κράτους που να είναι φιλική προς τους νέους (διασφάλιση δικαιωμάτων, εργασία, δωρεάν παιδεία, παιδεία για όλους ≠ εγκατάλειψη εκπαίδευσης+ όχι «ταξική» παιδεία), περιστολή και τήρηση νόμων έναντι καταστολής και αστυνομοκρατίας κ.ά.

////////////////////////////////////////////////////////

ΠΟΛΕΜΟΣ/ ΕΙΡΗΝΗ

Θεματική ενότητα : Πόλεμος –Ειρήνη

1. Μελέτη

Α. Λόγος Δοκιμιακός, η ομώνυμη ενότητα

Β. Θεματικοί Κύκλοι, τα ομώνυμα κείμενα (βλέπε φωτοτυπία)

2. Γλωσσικές ασκήσεις

Α. Να αναπτύξετε σε μία παράγραφο 70-100 λέξεων με τη μέθοδο της αιτιολόγησης την ακόλουθη θεματική περίοδο: «Αν θες ειρήνη, προετοιμάσου για πόλεμο».

Β. Πολεμοχαρής-πολεμοκάπηλος: Να σχηματίσετε από κάθε συνθετικό των παραπάνω λέξεων μια νέα λέξη

Γ. Ειρηνόφιλος, πολέμιος, αντιπολεμικός: Να καταγράψετε ένα συνώνυμο και ένα αντώνυμο για την καθεμία από τις λέξεις αυτές

3. Παραγωγή λόγου

Επιλέξτε ένα από τα ακόλουθα θέματα:

1. Πρόσφατα συμμετείχατε σε μια διαδήλωση για την παύση όλων των πολέμων που ακόμα μαίνονται στον κόσμο. Επιστρέφοντας, αρθρογραφείτε στην τοπική εφημερίδα για την ανάγκη δράσης στο όνομα της ειρήνης αλλά και για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει αυτό το εγχείρημα/ 450-500 λ.
2. Είναι ουτοπικό να ελπίζουμε σε οικουμενική ειρήνη έστω στο εγγύς μέλλον? Μορφή δοκιμίου πειθούς- 450-500 λ.

3.      Nα απευθύνετε επιστολή διαμαρτυρίας στο Γ.Γ. του Ο.Η.Ε. για τη συνέχιση των πολέμων κάθε μορφής στον πλανήτη. Να προσδιορίσετε και την ευθύνη των Διεθνών Οργανισμών- με προεξάρχοντα τον Ο.Η.Ε.- αλλά και της διεθνούς κοινότητας στο θέμα αυτό.- 450-500 λ.

«Δεν υπάρχει καλός πόλεμος ή κακή ειρήνη» Benjamin Franklin

 «Ας με μισούν, φτάνει να με φοβούνται» (Oderint dum metuant)

«Έτσι θέλω, αυτό μου αρέσει, η θέλησή μου είναι ο λόγος»  

 (Hoc volo, sic iubeo, sit pro ratione voluntas) Καλιγούλας

ΠΟΛΕΜΟΣ

ΟΡΙΣΜΟΣ:  Κοινωνικό και πολιτικό φαινόμενο για την ύπαρξη του οποίου ασκείται ένοπλη ή ιδεολογική – ψυχολογική βία ανάμεσα σε τάξεις, κράτη ή έθνη.

Αίτια

• Επεκτατική πολιτική: κατάκτηση ξένων εδαφών και πλουτοπαραγωγικών πηγών
• Επιθυμία για έλεγχο των αγορών και άσκηση επιρροής σε μικρότερα κράτη. Επικράτηση του δίκαιου του ισχυρότερου.
• Εθνικιστικοί λόγοι. Πόλεμοι που οφείλονται σε εξάρσεις ρατσισμού και επιθετικού εθνικισμού.
• Εμπόριο όπλων. Τελειοποίηση εξοπλισμού
• Καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων
• Θρησκευτικός φανατισμός (σταυροφορίες, Αραβικά κράτη)
• Ευρύτερη κρίση αρχών και αξιών – ανηθικότητα
• Ανάπτυξη επιστήμης και αξιοποίησή της για την πραγμάτωση πολεμικών στόχων

Κίνδυνοι από έναν πόλεμο στην εποχή μας

• τραγικό παρελθόν δύο παγκοσμίων
• τρόμος πυρηνικού ολέθρου
• ενεργειακή και περιβαλλοντική κρίση

Είναι ποτέ δικαιολογημένος ένας πόλεμος;;

• Όταν προστατεύει και υπερασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα

• Όταν είναι αμυντικός και εθνικοαπελευθερωτικός

«Ένας ένδοξος πόλεμος είναι προτιμότερος από μια επαίσχυντη ειρήνη»

Δημοσθένης

 

 

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΠΟΛΕΜΟΥ

« O πόλεμος είναι η πιο ηλίθια και τραγική από τις ανθρώπινες περιπέτειες. Ηλίθια γιατί επιλύει ελάχιστα προβλήματα και τραγική, γιατί προκαλεί μεγάλη καταστροφή και κόστος σε ανθρώπινες ζωές, σε πολιτισμό και πλούτο»

Αϊζενχάουερ

• Χάνονται ανθρώπινες ζωές
• Επιφέρει τεράστιο υλικό κόστος
• Οδηγεί στην οικονομική εξαθλίωση των αντιμαχόμενων
• Υποβαθμίζει το βιοτικό επίπεδο
• Προκαλεί κλίμα απαισιοδοξίας, εμπάθειας, ανασφάλειας και δυσπιστίας
• Διαταράσσεται η ομαλή λειτουργία της κοινωνικής ζωής
• Διαιωνίζονται τα πάθη και οι διαφορές ανάμεσα στα κράτη.
• Αναστέλλεται η πρόοδος του πολιτισμού
• Καταστροφή φυσικού περιβάλλοντος
• Ο άνθρωπος απανθρωποποιείται, διεγείρονται τα κατώτερα ένστικτά του.

(+ -) Προβολής πολεμικών σκηνών στην ΤV

( + )

• Άμεση, έγκαιρη, έγκυρη ενημέρωση που αποκαλύπτει σε όλη του την έκταση το ανθρώπινο δράμα του πολέμου.
• Συγκινησιακή φόρτιση που αποφέρει κοινωνική, πάνδημη ευαισθητοποίηση. Αυτή με τη σειρά της συχνά οδηγεί σε μαζικές κινητοποιήσεις, άσκηση πιέσεων και δυναμική διαμαρτυρία για το τέλος του πολέμου.
• Αποδεικνύεται πως ο πόλεμος δεν είναι κάτι μηχανικά καμωμένο, απρόσωπο. Εμπλέκει ανθρώπους και γεννά οδύνη / όλεθρο.
• Δείχνει το αληθινό πρόσωπο του πολέμου. Δε χωρίζει σε «θύτες» και «θύματα». Όλοι είναι θύματα του ιδίου θηριώδους ανθρώπινου παραλογισμού. 

( - )

1)          Ευτελής συγκινησιακή φόρτιση - επιδερμική συγκίνηση - νοσηρή φιλοπεριέργεια - τρομολαγνεία - εκτίναξη στα ύψη των δεικτών τηλεθέασης ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΠΟΝΟΥ.

2)          Συχνά υπακούει (η προβολή) σε πολιτικά / εθνικά / ιδιοτελή συμφέροντα. Μέσα και από επιλεκτική παρουσίαση «θυτών» και «θυμάτων», ασκεί προπαγάνδα, παραπληροφορεί, διαστρεβλώνει την αλήθεια (και με την αρωγή σύγχρονων τεχνικών μέσων).

3)          Εθισμός στη βία - σταδιακή ουδετεροποίηση - σκληρότητα - αναλγησία ή αποκτήνωση – – έξαρση βίαιων ενστίκτων.

4)          Ο πόλεμος και οι φρικαλεότητές του γίνονται ΕΙΚΟΝΑ, αφηρημενοποιούνται, γίνονται απρόσωπες, δήθεν «μακρινές», εφησυχασμός και ικανοποίηση που ΔΕ ΣΥΜΒΑΙΝΟΥΝ ΣΕ ΕΜΑΣ ΑΥΤΑ.

Θέση : συνδυαστική. Ναι στη λελογισμένη και φιλτραρισμένη προβολή λίγων πολεμικών σκηνών, όταν και όπου είναι άκρως αναγκαίο για την ιστορική αλήθεια και την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης.

ΕΙΡΗΝΗ

ΠΟΛΙΤΙΚΑ= Η κατάσταση ομόνοιας και σύμπνοιας ανάμεσα σε λαούς και κράτη

ΝΟΜΠΕΛ ΕΙΡΗΝΗΣ                        

Θεσμός που πρωτοεμφανίστηκε το 1901 και θεσπίστηκε από τον εφευρέτη της δυναμίτιδας Άλφρεντ Νόμπελ. Είναι το μόνο που δίνεται από τη νορβηγική Ακαδημία και έχει έντονα πολιτικό χαρακτήρα.

Κάποιοι από τους πιο γνωστούς κατόχους του Νόμπελ ειρήνης είναι:

1989: Δαλάι Λάμα. Ο Τενζίν Γκιατσό (14^ος Δαλάι Λάμα) επιβραβεύθηκε για τον αγώνα του για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των Θιβετιανών που ζουν υπό κινεζική κατοχή.

1990: Μιχαήλ Γκορμπατσόφ: Κατάφερε ώστε η πτώση του «Τείχους» να πραγματοποιηθεί αναίμακτα

1993: Νέλσον Μαντέλα. Έθεσε τέλος στο απαρτχάιντ. Πέρασε 27 χρόνια στη φυλακή στην προσπάθειά του να εμποδίσει την εδραίωση του ρατσιστικού καθεστώτος.

1994: Γιάσερ Αραφάτ. Μοιράζεται το Νόμπελ με τους Γιτζάκ Ραμπίν  και Σιμόν Πέρεζ.

«Ας σταματήσουν οι πόλεμοι και η βία. Ας επικρατήσει η ομόνοια και η ανοχή απέναντι στο μίσος. Ας μπορέσουν όλοι οι πεινασμένοι να χορτάσουν, να έχουν στέγη, περίθαλψη και πόσιμο νερό. Ας έχουν όλα τα παιδιά του κόσμου σχολεία και βιβλία. Ας καταργηθούν τα όπλα, οι νάρκες, ας εξαφανιστούν τα πυρηνικά και βιολογικά όπλα. Ας βασιλέψει η ειρήνη.»

  Ειρήνη

«Είναι ώριμες οι συνθήκες για την εδραίωση μιας σταθερής παγκόσμιας ειρήνης;»

«Αν θες ειρήνη , ετοιμάσου για πόλεμο»

«Πόλεμος πατήρ πάντων»

«Ειρήνη δεν είναι τίποτε άλλο παρά το διάστημα ανάμεσα σε πολέμους»

 

Α.    Προσδιορισμός του όρου παγκόσμια ειρήνη (αρμονική συνύπαρξη, λαών, απουσία διενέξεων, φιλία, συναδέλφωση, αλληλεγγύη, συνεργασία, αλληλεπίδραση, κοινή ανάπτυξη).

Β.        Αντιδιαστολή της ειρήνης όχι μόνο προς τη βίαιη αντιπαράθεση / εμπόλεμη σύρραξη αλλά και προς το ψυχροπολεμικό κλίμα / ξενοφοβία / απομονωτισμό.

Γ.        Η πρόοδος της ανθρωπότητας αποτέλεσμα των ειρηνικών περιόδων. Ο πόλεμος αφανίζει τις υλικές και ηθικοπνευματικές κατακτήσεις του ανθρώπινου γένους και οδηγεί στην οπισθοδρόμηση.

Δ.       Οι όροι μιας σύγχρονης παγκόσμιας ειρήνης (διεθνής επικοινωνία, ισοτιμία, αλληλοσεβασμός λαών, περιφρούρηση δικαιωμάτων, οικουμενικές συναλλαγές – εμπορικές, πολιτιστικές – , αφοπλισμός, κοινή μέριμνα λαών για παγκόσμια προβλήματα).

Ε.        Η σύγχρονη πραγματικότητα (εστίες πολέμου ανά την  υφήλιο, εμφύλιες αντιπαραθέσεις, κατοχή εθνικών εδαφών από ξένους, εθνικισμός, επεκτατικές βλέψεις, διακρατικές συρράξεις, υπερεξοπλισμοί, τρομοκρατικές ενέργειες …).

ΣΗΜΑΣΙΑ ΕΙΡΗΝΗΣ

• Διασφάλιση και προστασία ανθρωπίνων δικαιωμάτων
• Επικράτηση κλίματος φιλίας συνεργασίας αλληλεγγύης
• Εδραίωση ελευθερίας – δημοκρατίας
• Προώθηση γραμμάτων και τεχνών
• Ανάπτυξη πολιτισμού
• Αναβάθμιση ποιότητας ζωής
• Επίλυση προβλημάτων σε διεθνές επίπεδο
• Πολιτισμική αλληλεπίδραση

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΚΑΘΙΣΤΟΥΝ ΕΠΙΣΦΑΛΗ ΤΗΝ ΕΙΡΗΝΗ

• Επεκτατική πολιτική
• Εκμετάλλευση πλουτοπαραγωγικών πόρων

o   Άνιση κατανομή πλούτου στις χώρες της γης, εκμετάλλευση λαών, υπανάπτυξη, εξάρτηση

o   Πολιτιστικές και θρησκευτικές διαφορές

• Ενεργειακό πρόβλημα

o   Ανταγωνισμός ανάμεσα στα κράτη, προσπάθειες οικονομικής διείσδυσης

o   Εκμετάλλευση διαφορών από τις πολεμικές βιομηχανίες

o   Φανατισμός – εθνικισμός

o   Στρατιωτικός έλεγχος εδαφών

o   Ανισόρροπη δημογραφική κατανομή, υπεργεννητικότητα, λιμοκτονία, βιοτική εξαθλίωση

o   Αυταρχισμός, αρχομανία ηγετών, εθνικιστική και ρατσιστική προπαγάνδα

o   Αναβίωση μωαμεθανικού επεκτατισμού και φανατισμού

o   Κατάρρευση καθεστώτων υπαρκτού σοσιαλισμού, αποσχιστικές τάσεις λαών από ομοσπονδιακές κοινοπολιτείες, αναδιανομή εδαφών, συμφερόντων, σφαιρών οικονομικής και πολιτικής επιρροής

o   Κυριαρχία του δόγματος «αν θέλεις ειρήνη, προετοιμάσου για πόλεμο», θεοποίηση στρατιωτικής δύναμης, τελειοποίηση μέσων καταστροφής, ψυχροπολεμικό κλίμα μεταξύ λαών, ισορροπία του τρόπου.

o   Ευρύτερη κρίση αξιών, απουσία διαλόγου

o   εξοικείωση ανθρώπου με τη βία, επιδοκιμασία δυναμικής επιβολής συμφερόντων

o   αδυναμία διεθνών οργανισμών να επιβάλουν δικαιοσύνη, να ασκήσουν διαιτησία, να προωθήσουν την ειρήνη

• Ολοκληρωτικά καθεστώτα
• Ηθική εξαχρείωση
• Χαμηλό μορφωτικό επίπεδο
• Απουσία ανθρωπιστικής παιδείας

Συνθήκες που ωριμάζουν  υπέρ της ειρήνης

  Διεθνοποίηση οικονομίας

• τελειοποίηση μέσων
• φιλελευθεροποίηση και παγκοσμιοποίηση των οικονομικών διαδικασιών, διεύρυνση δικτύου διακρατικών συναλλαγών, κοινά οικονομικά συμφέροντα λαών

  Διεθνοποίηση επικοινωνίας

• διάδοση παγκόσμιου πολιτισμού, κοινών αξιών και  προτύπων, μετριασμός και σύγκλιση πολιτιστικών ιδιαιτεροτήτων, εξομάλυνση πολιτιστικών διαφορών
• ενημέρωση, συνειδητοποίηση παγκοσμίων προβλημάτων δημιουργία παγκόσμιας κοινής γνώμης

  Συνειδητοποίηση σύγχρονου ανθρώπου

• σταδιακή άνοδος βιοτικού και πνευματικού επιπέδου
• καταπολέμηση αχρειότητας και αδιαλλαξίας
• όξυνση προβληματισμού ως προς τα αίτια του πολέμου
• κατανόηση αγαθών ειρήνης και αναζήτηση ποιότητας ζωής

  Διεθνείς Οργανισμοί και Διακρατικοί Συνασπισμοί

• συσπείρωση, προσέγγιση λαών, συνεργασία
• κοινοί οικονομικοί και πολιτικοί στόχοι
• οικονομική ασφάλεια και πολιτική ισορροπία
• πιέσεις – δεσμεύσεις στα μέλη ως προς τη διεθνή συμπεριφορά τους

ΤΡΟΠΟΙ ΕΔΡΑΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΦΥΓΗΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

• Υιοθέτηση διαλόγου ως μέσου επίλυσης των διαφορών

o   ανάπτυξη διεθνιστικής συνείδησης

o   καθημερινή οικουμενική ενημέρωση, γνώση της παγκόσμιας κατάστασης και των προβλημάτων, διαμόρφωση οικουμενικής οπτικής (τα κοινά σημεία μεταξύ λαών είναι πολύ περισσότερα απ’ όσο τους χωρίζουν), δημιουργία παγκόσμιας κοινής γνώμης ευαίσθητης, δραστήριας.

• Σταδιακός αφοπλισμός
• Συμμετοχή πολιτών σε φιλειρηνικά κινήματα
• Άσκηση πίεσης προς τις κυβερνήσεις, ώστε να αναστέλλεται κάθε επεκτατική βλέψη
• Παροχή ανθρωπιστικής παιδείας που θα δώσει έμφαση στις αξίες της δικαιοσύνης, του σεβασμού των δικαιωμάτων, της συμφιλίωσης και της συνεργασίας
• Περιορισμός πολεμικών εξοπλισμών
•  Δραστηριοποίηση πνευματικών ανθρώπων οι οποίοι θα αφυπνίσουν συνειδήσεις, θα κινητοποιούν την κοινή γνώμη και θα ενισχύουν τον αγώνα για ειρήνη
• συσπείρωση επιστημόνων και διασφάλιση ότι τα επιτεύγματά τους θα χρησιμοποιούνται για ειρηνικούς και μόνο σκοπούς
• Ανάπτυξη οικουμενικής συνείδησης
• Ενίσχυση δημοκρατικών πολιτευμάτων, αποδυνάμωση ολοκληρωτικών καθεστώτων
• Οικονομική ενίσχυση και πολιτική στήριξη διεθνών οργανισμών
• Προβολή ορθών προτύπων από τα Μ.Μ.Ε., τα οποία στόχο πρέπει να έχουν την υγιή και γόνιμη επικοινωνία ατόμων και λαών
• Διαμόρφωση παγκόσμιας κοινής γνώμης κατά του πολέμου
• Κινητοποίηση διεθνών οργανισμών όπως ο Ο.Η.Ε.

ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΟΤΙ Η ΠΡΟΟΔΟΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΠΙΤΕΥΧΘΕΙ ΜΟΝΟ ΣΕ ΚΛΙΜΑ ΕΙΡΗΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΑΔΕΛΦΩΣΗΣ.

AΠΑΝΤΗΜΕΝΟ ΘΕΜΑ

Το διαχρονικό και πανανθρώπινο αίτημα για ειρηνική συνύπαρξη των λαών εκφράζεται σήμερα με έμφαση και αγωνία από την παγκόσμια κοινή γνώμη.

Συμφωνείτε με την άποψη ότι η ειρήνη στις μέρες μας είναι αναγκαία περισσότερο από ποτέ άλλοτε;

ΛΟΓΟΙ

                   1.      Εστίες πολέμου ανά τον κόσμο (διακρατικές, εμφύλιες)

                   2.      Συνέπειες πολέμων, τρομοκρατίας, βίας, καθημερινές στη ζωή μας

                   3.      Επαύξηση και τελειοποίηση εξοπλισμών

                   4.      Κίνδυνος πυρηνικού ολοκαυτώματος

                   5.      Περιβαλλοντικό και ενεργειακό ζήτημα

                   6.      Τραγικό παρελθόν δύο παγκοσμίων στον αιώνα μας

                   7.      Η διεθνής οξύτητα που καθιστά την ειρήνη επισφαλή (οικονομικές ανταγωνισμός, βιομηχανία όπλων, εθνικισμός, ολοκληρωτισμός, αστάθεια πολιτικοοικονομική στο χώρο των καθεστώτων «ανατολικού τύπου»)

                   8.      Αδράνεια και ανεπάρκεια Διεθνών Οργανισμών να επιβάλλουν την ειρήνευση, με αποτέλεσμα αυτή να σχοινοβατεί

                   9.      Βιοτική και πνευματική αναβάθμιση των σύγχρονων κοινωνιών, καταπολέμηση αχρειότητας – βαρβαρότητας, αναζήτηση αγαθών ειρήνης

               10.      Η ανάγκη για εδραίωση της δημοκρατίας και περιφρούρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ανά τον κόσμο

               11.      Τι θα μπορούσε να προσφέρει μια σύγχρονη ειρηνική συνύπαρξη (στον εσωτερικό κόσμο, του ανθρώπου, στην κοινωνική, πολιτική, οικονομική, πολιτιστική ζωή, στις σχέσεις των λαών και γενικά στον πολιτισμό του ανθρώπου) και ποια προβλήματα θα επιλύονται με τη συνδρομή της (λιμοκτονία, ασθένειες, υπανάπτυξη) 12. Το τέλος του ψυχρού πολέμου Ανατολής – Δύσης, που διαμόρφωσε νέες συνθήκες διακρατικών σχέσεων, την κυριαρχία μιας υπερδύναμης αλλά και οξύτερο οικονομικό ανταγωνισμό.

ΕΝΙΣΧΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

k Αίτια άδικων πολέμων k

1.         Οικονομικά:

Ü  Ο βασικός οικονομικός νόμος  ð η εξασφάλιση του ανώτατου κέρδους.

Ü  Ο νόμος της ανισόμετρης οικονομικής ανάπτυξης γοργή ανάπτυξη μερικών χωρών σε σχέση με τις άλλες και γρήγορη εκτόπιση ορισμένων χωρών από άλλες στην παγκόσμια αγορά.

Ü  Το φαινόμενο αυτό οδηγεί σε κρίση όλου του οικονομικού συστήματος, στη διάσπαση του κόσμου σε δύο εχθρικά στρατόπεδα και στον πόλεμο μεταξύ τους.

Ü  Η στρατιωτικοποίηση της οικονομίας ð εμπόριο όπλων ð αύξηση εξοπλισμών.

Ü  Το μεγαλύτερο ποσοστό επενδύσεων κατευθύνεται στην πολεμική βιομηχανία. το 1/3 του παραγωγικού δυναμικού των Η.Π.Α. σήμερα είναι αφιερωμένο στην παραγωγή και εξαγωγή όπλων, έτσι αυξάνεται και ο πολιτικός ρόλος του στρατιωτικοβιομηχανικού συμπλέγματος.

Ü  Έλεγχος αγορών, σφαιρών επιρροής και πρώτων υλών για διαιώνιση εξάρτησης, υποδούλωση και καταλήστευση χωρών και λαών = οικονομικά συμφέροντα.

2.         Πολιτικά:

Ü  Πολύ σοφά διατύπωσε τον αφορισμό του ο Κλαούζεβιτς: Ο πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα και συγκεκριμένα βίαια. Κάθε πόλεμος συνδέεται άρρηκτα με εκείνο το πολιτικό καθεστώς από το οποίο πηγάζει. Την ίδια πολιτική, που ένα ορισμένο κράτος, μια ορισμένη τάξη στα πλαίσια αυτού του κράτους εφαρμόζει σε μια μακρόχρονη περίοδο πριν από τον πόλεμο, η ίδια αυτή τάξη τη συνεχίζει αναπόφευκτα και στη διάρκεια του πολέμου αλλάζοντας μόνο μορφή δράσης. Ο πόλεμος δεν είναι ένα φαινόμενο που εμφανίζεται τυχαία ή ξαφνικά, αλλά αντίθετα προετοιμάζεται και ωριμάζει στην ειρηνική περίοδο που προηγείται και ξεσπά, μόνο όταν οι στόχοι της πολιτικής των κρατών ή των τάξεων που παίρνουν μέρος σ’ αυτόν δεν μπορούν πια να προωθηθούν με «ειρηνικά» μέσα.

Ü  Ιμπεριαλιστικός επεκτατισμός

Ü  «Δίκαιο του ισχυρότερου»

Ü  Το δόγμα των σφαιρών επιρροής των μεγάλων δυνάμεων

Ü  Ο πατερναλισμός, ο ηγεμονισμός, η πολιτική διείσδυσης.

3.         Κοινωνικά:

¶   Η αρχή της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, τάξης από τάξη, έθνους από έθνος

¶   Η κοινωνική βία σε όλες τις εκδηλώσεις της ζωής διασπά την εσωτερική ειρήνη και υποδαυλίζει τον πόλεμο

¶   Η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων

¶   Ο επιθετικός εθνικισμός

4.         Πνευματικά:

¶   Η στράτευση της επιστήμης σε πολεμικούς σκοπούς

¶   Ο θρησκευτικός φανατισμός και η μισαλλοδοξία

5.         Ψυχικά:

¶   Πλεονεξία

¶   Αρχομανία

¶   Μίσος

6.         Ηθικά:

¶   Κρίση αξιών

¶   Ειδωλοποίηση και προσωπολατρία

¶   Υποβάθμιση της αξίας της ανθρώπινης ζωής

¶   Αμοραλισμός

Αξιολόγηση:

         Μπορούμε να ελπίζουμε στην κατάργηση των πoλέμων και στην επικράτηση

μιας διηνεκούς ειρήνης χωρίς πολεμικούς εξοπλισμούς, αν:

ü  Συνειδητοποιήσουν οι πιο πολλοί ότι δεν τους συμφέρει ο πόλεμος.

ü  Οι λαοί ρυθμίζουν ειρηνικά τις διαφορές τους, εξάλλου πάντα υπάρ­χει ο κοινός δρόμος που οδηγεί στην ειρήνη.

ü  Οι Μεγάλες Δυνάμεις αναστείλουν τις ιμπεριαλιστικές τους βλέψεις.

ü  Αποφασίσουμε κάποτε να δώσουμε άλλη διέξοδο στην κερδοσκοπική μανία μας και εγκαταλείψουμε τις τεράστιες πολεμικές βιομηχανίες ­που με τον ανταγωνισμό τους απειλούν να κάνουν μια μέρα πυροτέχνημα τον πλανήτη μας.

ü  Οι νέοι διδάσκονται τη συνεργασία και σκέφτονται τα συμφέροντα ολόκληρης της ανθρωπότητας σαν να ήταν δικά τους. Μια τέτοια διαπαιδαγώγηση θα .δημιουργήσει φιλικά αισθήματα ανάμεσα στα έθνη, αντί της προπαγάνδας μίσους που ασκείται σήμερα­

ü  Οι άνθρωποι καλής θέλησης ή μάλλον, όλοι όσοι αγαπούν τη ζωή συγκροτήσουν ένα ενιαίο μέτωπο για την επιβίωση, για τη συνέχιση της ζωής και του πολιτισμού.

ü  Την πάλη για την ειρήνη τη διεξάγουμε αδιάκοπα κι ασταμάτητα σε όλα τα πλάνα, όλα τα επίπεδα. με όλα τα μέσα  στη διάθεσή μας στον τόπο εργασίας, στους πολιτικούς αγώνες, στις κοινωνικές μας οργα­νώσεις, στις προσωπικές μας σχέσεις, μέσα στους κόλπους του λαού, σε όλη την αλυσίδα των ανθρώπινων διασυνδέσεων ως άτομα και ως οργανωμένοι πολίτες.

ü  Η μάχη για την ειρήνη γίνει μέσα σε πλαίσια. με πνεύμα. με εκδηλώ­σεις, όσο γίνεται πιο πλατιές, πιο αδογμάτιστες και ακομμάτιστες.

ü  Οι μεγάλες μάζες των ανθρώπων ασκούν πίεση στην κοινή γνώμη, στους κυβερνώντες όλων των χωρών, ενάvτια στον πόλεμο και για τον τερματισμό αυτού του παρανοϊκού υπολογισμού.

ü  Το φιλειρηνικό κίνημα γίνει κίνημα του ριζοσπαστικού ουμανισμού, εφόσον θα είναι σε θέση να κάνει έκκληση σε ολόκληρο τον άνθρωπο, στον άνθρωπο που υποφέρει από την έλλειψη ζωτικότητας που του δημιουργεί αυτή η βιομηχανική κοινωνία και εφόσον θα μπορέσει να παρουσιάσει το όραμα μιας νέας κοινωνίας και ενός νέου ανθρώπου.

ü  Συνδεθεί ο αγώνας για την ειρήνη με τον αγώνα για μια καλύτερη ποιότητα ζωής, με το βάθεμα της δημοκρατίας, με την κοινωνική δικαιοσύνη.

ü  Συνειδητοποιήσουμε πως η πρόοδος και η ευτυχία του καθενός μας εξαρτώνται από την προσφορά μας στο σύνολο. Γι’ αυτό είναι ανάγκη να συνδέσουμε τη λογική με την κοινωνική συνείδηση - αντίκρουση του ατομικισμού.

ü  Ξεσκεπάζουμε αδιάκοπα τη λογική ασυνέπεια των εχθρών της προόδου που σε όλες τις περιπτώσεις επιχειρούν την αμφισβήτηση του μέλλοντος.

ü  Αποκλείσουμε τους παλιούς δρόμους και αποφύγουμε κάθε και­νούριο δρόμο, που από αυτόν να μην μπορεί να περάσει στη συνείδηση και στο υποσυνείδητο των παιδιών πνεύμα. επιθετικό και φιλο­πόλεμο, πνεύμα δoγματισμoύ, φανατισμού και μισαλλoδoξίας.

Συνέπειες:

            Ο  πόλεμoς - έλεγε ο Aiζενχάoυερ - εiναι η πιο ηλiθια, η πιο τραγική απ' όλες τις αvθρώπινες περιπέτειες. Είναι ηλiθια, γιατί επιλύει ελάχιστα πρoβλήματα για πολύ καιρό, τραγική εξαιτίας της μεγάλης καταστροφής σε ανθρώπινες ζωές, σε πολιτισμό, σε πλούτο.

1.         Οικονομικές:

Ö  Εξασθενεί την οικονομία.

Ö  Επισωρεύει τεράστιες. υλικές ζημιές.    

Ö  Προκαλεί οικονομική εξαθλίωση σε νικητές και νικημένoυς.

Ö  Μειώνει το βιοτικό επίπεδο των εμπολέμων.

Ö  Νεκρώνει την εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πη­γών.

Ö  Μειώνει τον εθνικό πλούτο

2.         Κοινωνικές:

Ö  Εμποδίζεται η επαφή και η επικοινωνία των λαών.

Ö  Καλλιεργείται κλίμα δυσπιστίας και μίσους ανάμεσα στους λαούς.

Ö  Προκαλεί πληθυσμιακές και δημογραφικές ανακατατάξεις.

Ö  Διαιωνίζει την εχθρότητα, τη μισαλλοδοξία ανάμεσα στους λαούς.

Ö  Χωρίζει τη γη σε στρατόπεδα συμμάχων και αντιπάλων.

Ö  Εμποδίζει την ομαλή λειτουργία όλων των κοινωνικών θεσμών.

           

3.         Πολιτιστικές:

Ö  Καταστρέφει τα αγαθά του πoλιτισμoύ που με κόπο δημιούργησαν οι άνθρωποι.

Ö  Aναστέλλει την πρόοδο των γραμμάτων και των τεχνών.

Ö  Κατευθύνει την επιστήμη στην εξυπηρέτηση πολεμικών σκοπών.

4.         Οικολογικές:

Ö  Καταστρέφει το φυσικό αλλά και το οικιστικό περιβάλλον.

Ö  Προκαλεί εκτεταμένη μόλυνση των υδάτων.

Ö  Αποψίλωση και πυρκαγιές δασικών εκτάσεων. 

Ö  Ραδιενεργό μόλυνση της ατμόσφαιρας σε περίπτωση πυρηνικού πολέμου που προκαλείται από την εξάπλωση του ραδιενεργού νέφους.      

5.         Στην ανθρώπινη φύση:

Ö  Απανθρωποποιεί τον άνθρωπο.

Ö  Του καταστρέφει ανεπανόρθωτα την ψυχική ισορροπία.

Ö  Προκαλεί εκατομμύρια θύματα αποδεκατίζοντας την ανθρωπότητα.

Ö  Φορτώνει τον άνθρωπο με αβεβαιότητα,. ανασφάλειες, φόβους και αγωνία­.

Ö  Yπoβαθμίζει την αξιοπρέπεια, την τιμή του ανθρώπου.

Τροποποιημένη πηγή

////////////////////////////////////////////////////////

ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ

Ορισμός : Η χρησιμοποίηση βίας ή και απειλών βίας ιδιαίτερα για πολιτικούς σκοπούς.

Μέσα που μετέρχεται : Δολιοφθορές σε συγκοινωνιακούς κόμβους ή σε βιομηχανικές / ενεργειακές μονάδες - τοποθέτηση εκρηκτικών μηχανισμών σε δημόσιους χώρους - κατάληψη κτιρίων και μεταφορικών μέσων (π.χ. αεροπειρατείες) - απαγωγή, ομηρία ή και δολοφονία πολιτικών, δικαστικών, οικονομικών παραγόντων και άλλων επιφανών προσώπων - βασανιστήρια, απειλές, εκφοβισμός, εκβιασμοί για την ικανοποίηση των αιτημάτων των τρομοκρατών - κλοπές στρατιωτικού εξοπλισμού, κτλ.

Κίνητρα : θέληση για βίαιη επιβολή του αναρχισμού - άσκηση πίεσης σε πρόσωπα ή κυβερνήσεις - απόσπαση ωφελημάτων (π.χ. απελευθέρωση κρατουμένων, τρομοκρατικές ενέργειες από εγκληματίες, σπείρες προκειμένου οι δυνάμεις καταστολής να μην παρεμποδίζουν τις παράνομες δραστηριότητές τους, όπως τη διακίνηση ναρκωτικών) - ανατροπή του υπάρχοντος καθεστώτος (κοινωνικού ή πολιτικού) - αντίποινα - αυτοδικία - αποπροσανατολισμός της Κοινής Γνώμης - αποσταθεροποίηση, αμφισβήτηση του κύρους του κράτους, εξευτελισμός των οργάνων του και κλονισμός της εμπιστοσύνης των πολιτών στην κρατική εξουσία - άσκηση ελέγχου σε ορισμένες περιοχές - απαλλαγή από ξένη κατοχή - εξάλειψη της τυραννίας, του δεσποτισμού, της αδικίας -  πρόκληση του κοινού ενδιαφέροντος, ευαισθητοποίηση της παγκόσμιας Κοινής Γνώμης.

ΑΙΤΙΑ

- Η κρίση των θεσμών και των ηθικών αξιών

- Η έλλειψη ανθρωπιστικής παιδείας - προβολή αρνητικών προτύπων

- Η κρίση στην οικογένεια î ένταξη του νεαρού ατόμου σε αντικοινωνικές - περιθωριακές ομάδες

- Η ηρωοποίηση της βίας από τα ΜΜΕ

- Τα έντονα κοινωνικά προβλήματα, οι οικονομικές ανισότητες, οι αδικίες, η άνιση κατανομή του πλούτου, τα σκάνδαλα

- Οι πολιτικές σκοπιμότητες

- Ο πολιτικός και θρησκευτικός φανατισμός - η μύηση και γαλούχηση των ατόμων σε παρακρατικές και παραθρησκευτικές οργανώσεις - η “πλύση εγκεφάλου”

- Ο εθνικισμός, οι φυλετικές διακρίσεις, η ξενοφοβία

- Τα τυραννικά καθεστώτα, η έλλειψη πολιτικού διαλόγου

- Η διαίρεση του κόσμου σε σφαίρες επιρροής, ο επεκτατισμός των ισχυρών

- Τα χρονίζοντα προβλήματα του κόσμου (π.χ. το κουρδικό, το παλαιστινιακό, το αρμενικό) , ή αίσθηση ότι η δικαιοσύνη σε διεθνές επίπεδο είναι ανεπαρκής.

 

 

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ

- Καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων - κατάργηση θεμελιωδών ελευθεριών

- Σοβαροί κίνδυνοι για την ομαλή λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος (επιπλέον η τρομοκρατική δράση υποχρεώνει ακόμη και δημοκρατικά καθεστώτα να λαμβάνουν δρακόντεια αστυνομικά και νομοθετικά μέτρα για την προστασία τους με αποτέλεσμα την ολοένα και μεγαλύτερη αστυνόμευση της ζωής των πολιτών).

- Απώλειες σε ανθρώπινο δυναμικό (το τραγικό είναι ότι οι τρομοκράτες πλήττουν όχι μόνο διακεκριμένους στόχους, αλλά και ανύποπτα αθώα θύματα του άμαχου πληθυσμού)

- Σοβαρές υλικές φθορές

- Τροφοδοτείται η παραοικονομία του εμπορίου όπλων

- Προκαλείται φόβος, ανασφάλεια στον πολίτη, αποπροσανατολισμός

- Αποσταθεροποίηση του κράτους - αναρχία - κοινωνική αταξία

- Αρνητικά φαινόμενα για την οικονομία (περιορισμός του τουρισμού, έλλειψη επενδύσεων)

- Κρίση στις διακρατικές σχέσεις

ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ

- Αυστηρότεροι νόμοι κατά της τρομοκρατίας

- Αρτιότερη εκπαίδευση των ανθρώπων που ασχολούνται με την αντιτρομοκρατία

- Κοινωνική δικαιοσύνη, ισονομία, ελευθερία, ευνομία

- Επίλυση των σοβαρών κοινωνικών προβλημάτων

- Καλλιέργεια ηθικοπνευματικών αξιών

- Διεθνής συνεργασία για την αντιμετώπιση του προβλήματος

- Να συνειδητοποιηθεί ότι σε καμία περίπτωση “ο σκοπός δεν αγιάζει τα μέσα”, ότι κανένας δεν επιτρέπεται να παίρνει το νόμο στα χέρια του και να επιβάλλει τους όρους του εκβιάζοντας, ή πολύ περισσότερο σκοτώνοντας αθώους πολίτες.

Διαδικτυακή πηγή

ΕΝΙΣΧΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

τι είναι βία H βία δεν είναι μικρό πράγμα, δεν είναι μόνο φυσική-σωματική, δεν είναι μόνο ψυχολογική, δεν είναι μόνο λεκτική, δεν είναι μόνο καταπάτηση στοιχειωδών δικαιωμάτων, έλεγχος, κοινωνική απομόνωση και οικονομική εκμετάλλευση…

.. δεν είναι μόνο στην TV, δεν είναι μόνο μέσα στην οικογένεια και στις σχέσεις, δεν είναι μόνο προς οποιονδήποτε φοβόμαστε γιατί είναι ή γιατί δείχνει "διαφορετικός", δεν είναι μόνο προς αυτούς που αγαπάμε, αλλά που θα προτιμούσαμε να είναι.. αλλιώς, δεν είναι μόνο προς καθετί που μας φοβίζει ή που νομίζουμε ότι μας απειλεί.. δεν είναι μόνο προς οποιονδήποτε "μας παίρνει" να καταπιέζουμε, σε αντιστάθμισμα των καταπιέσεων που δεχόμαστε από "πιο δυνατούς" δεν είναι μόνο από ανασφάλειες και φόβους απώλειας κι αρρωστημένα πάθη, και τελικά από και προς καθετί που δεν ξέρουμε πώς να το αντιμετωπίσουμε πιο ισότιμα και πιο δημιουργικά .. H βία εκφράζεται με πολλούς τρόπους, πιο εύκολα αναγνωρίσιμη με τους πιο "φωναχτούς" και τους πιο διαφημισμένους τρόπους : ξύλο, τραυματισμοί, ακρωτηριασμοί, σκοτωμοί, βιασμοί, σεξουαλική κι οικονομική εκμετάλλευση, κι οτιδήποτε έχει φανερά μετρήσιμα καταστροφικά αποτελέσματα ή προσβάλει τα "χρηστά ήθη" (εμφανής ψυχολογική βλάβη, εξαναγκασμός σε εγκληματικές πράξεις, απειλές βίας, εκβιασμοί, περιορισμός κίνησης, εκμετάλλευση, καταστροφή περιουσίας .. ) Αλλά έχει μακροπρόθεσμα καταστροφικά αποτελέσματα και όταν εκφράζεται με μορφές όχι τόσο εύκολα αναγνωρίσιμες και δυστυχώς ευρύτατα διαδεδομένες, συχνά χωρίς να τη συνειδητοποίηση ούτε θύματος ούτε θύτη, όπως για παράδειγμα η λεκτική, η συναισθηματική και η ψυχολογική βία. Βία είναι .. Κάθε συμπεριφορά ή συστηματική πολιτική συμπεριφοράς που χρησιμοποιείται για να εξαναγκάσει, να κυριαρχήσει ή να απομονώσει το θύμα. Είναι κάθε σωματική, ψυχολογική και λεκτική κακοποίηση ανθρώπου που δημιουργεί σωματικό ή και ψυχικό πόνο ή και πληγές, Είναι η χρήση κάθε μορφής εξουσίας που επιβάλλεται στο άλλο άτομο για τη διατήρηση του ελέγχου της σχέσης και της συμπεριφοράς του θύματος. Συχνά συμπεριλαμβάνει παραβίαση των δικαιωμάτων του θύματος. Βία μέσα στην οικογένεια είναι .. Κάθε μορφή βίας μεταξύ συζύγων, συντρόφων ή πρώην ή και από γονείς ή από κάθε ενήλικο μέλος της οικογένειας.

Συνήθως θεωρούμε βία τις βασικές μορφές της που είναι εύκολα ορατή, αλλά πολύ συχνά η βία δεν είναι και τόσο ορατή. Η βία συμπεριλαμβάνει όλες τις παρακάτω μορφές. και ο κατάλογος δεν είναι πλήρης…

Σωματική βία
Από χαστούκι μέχρι βαριά σωματική βλάβη, συμπεριλαμβάνοντας καθετί που προξενεί πόνο, τραυματισμό, ακρωτηριασμό ή που έχει πρόθεση να.. Και o βιασμός και κάθε άλλη βίαιη & καταπιεστική συμπεριφορά προς το σώμα ...χτυπήματα, καψίματα, σπρωξίματα, χρήση όπλου, φυσικός περιορισμός, παρεμπόδιση κάλυψης βασικών αναγκών (πχ. τροφή, φάρμακα, ύπνος..)

Απομόνωση
Περιορισμός της ελευθερίας, έλεγχος της επικοινωνίας με φίλους και συγγενείς, περιορισμοί της κοινωνικότητας, 'Έλεγχος της πρόσβασης σε πληροφόρηση, της συμμετοχής σε ομάδες κι οργανώσεις, κλείδωμα σε περιορισμένο χώρο, περιορισμός της κινητικότητας, παρακολούθηση τηλεφώνων, email κλπ.
παράδειγμα: "Γιατί να δεις τους παλιούς σου φίλους και την οικογένεια? Τώρα παντρεύτηκες." "Πού θα πας λέει? Δεν κατάλαβες… Στο απαγορεύω."

Ψυχολογική βία
Υποτιμητικές συμπεριφορές, ταπείνωση… μέχρι σοβαρή ψυχολογική βλάβη (ιδίως σε μακρόχρονη ή και έντονη έκθεση). Διαρκές κριτικάρισμα, υποτίμηση & κοροϊδίες (εαυτού, οικογένειας, φίλων, παρελθόντος..) Προσπάθειες εξευτελισμού, ψέματα, υπονόμευση της αυτοεκτίμησης.

Συναισθηματική βία
Ιδιαίτερα καταπίεση κι εξαναγκασμοί που εκμεταλλεύονται την ψυχολογική και συναισθηματική μας εξάρτηση, πιθανώς με απειλές κι εκβιασμούς. Τα όρια συγχέονται με την ψυχολογική βία.
Ιδιαίτερα σοβαρή για τις νέες και τα παιδιά, αλλά και για κάθε άτομο "αποκλεισμένο" από ευρύτερη κοινωνικότητα. Συχνά σε συνδυασμό με στέρηση-απομόνωση.

Λεκτική βία
Φωνές, βρισιές, εξευτελισμοί, απειλές & τρομοκράτηση (με στόχο το ίδιο το θύμα ή και οικείους του) Αποτελεί τμήμα της ψυχολογικής & συναισθηματικής βίας, συνήθως συμπεριλαμβάνει τις απειλές, ενώ η τρομοκράτηση συνήθως συμπεριλαμβάνει κι άλλους τρόπους βίας..

Απειλές, εκφοβισμοί, εκβιασμοί
Απειλές βίας ή πρόκλησης κάθε είδους κακού στον απειλούμενο, στον εαυτό του (απειλούντα), ή σε άλλους (παιδιά, οικογένεια, κατοικίδια κλπ.), Απειλές για καταγγελίες στις αρχές που θα θέσουν σε κίνδυνο κάτι σημαντικό για το θύμα (πχ. επιμέλεια παιδιών, πράσινη κάρτα.. κλπ.)  ή και αντίστοιχων αναφορών που επίσης μπορεί να κοστίσουν στο θύμα,. πχ. κατηγορίες στην οικογένεια, στη δουλειά, κλπ.

Εξαναγκασμός
- σε κάθε πράξη ή απραξία του θύματος, παρά στη θέληση του Συχνά επιβάλλεται με εκφρασμένες ή μη απειλές κι εκβιασμούς και με κάθε άλλο είδος βίας και καταπίεσης.

Οικονομική βία - εκμετάλλευση
'Έλεγχος της περιουσίας και των εσόδων του θύματος ή και κατάχρηση, καλλιέργεια οικονομικής εξάρτησης (απαγόρευση εργασίας, αποκλεισμός χρηματοπιστωτικών πόρων και δυνατότητας εργασίας, κλπ.), άμισθη εργασία, καταναγκαστική εργασία (για κέρδος του θύτη) οικονομικές αποφάσεις χωρίς ενημέρωση του συντρόφου (για κοινούς πόρους),
παράδειγμα: " η δικιά μου η γυναίκα/κόρη δεν μπορεί να δουλεύει "

Συμπεριφορές παρενόχλησης
Παρακολούθηση, εμφανίσεις στη δουλειά ή στο σπίτι, επανειλημμένα τηλεφωνήματα στο θύμα ή και στην οικογένεια, τους φίλους, τους συναδέλφους. (εμφανίζεται διαρκώς μπροστά μας…ή επικοινωνεί διαρκώς με κάθε τρόπο, μας επιβάλλει την παρουσία του.)

Σεξουαλική βία & παρενόχληση
Επιβολή σεξουαλικής πράξης ή συμπεριφορών ενάντια στη θέληση του θύματος, πίεση για σεξουαλικές συμπεριφορές που μας κάνουν να νοιώθουμε άσχημα, κριτική της συμπεριφοράς και της απόδοσής μας στο κρεβάτι… (Και μέσα στο γάμο ή στο ζευγάρι, κάθε σεξουαλικός καταναγκασμός που δε δέχεται "όχι" είναι βία.)

Καταστροφή περιουσίας..
Από έπιπλα κι αντικείμενα αξίας, μέχρι ημερολόγια κι αντικείμενα συναισθηματικής μόνο αξίας, και τα κλασικά γυαλικά που η θραύση τους τρομάζει πάντα, ανεξάρτητα από την αξία τους, κατά προτίμηση με βίαιο τρόπο που να τρομοκρατεί όσο γίνεται περισσότερο. Πέταμα ή με κάθε άλλο τρόπο εξαφάνιση ρουχισμού ή άλλων αντικειμένων του θύματος..

Παραμέληση-στέρηση
Στέρηση βασικών δικαιωμάτων, ιδιωτικής ελευθερίας, επικοινωνίας, βασικών αναγκών (& συναισθηματικών) αναγκών σωματικής & ψυχικής υγείας, εκπαίδευσης, κλπ.

Τις περισσότερες φορές οι "απαγορεύσεις" δε δηλώνονται ρητά, αλλά επιβάλλονται με "τιμωρητικές" συμπεριφορές κάθε φορά που παραβαίνουμε τους υποτιθέμενους "κανόνες" του θύτη, τους οποίους "οφείλουμε" να γνωρίζουμε κι οι οποίοι παραβιάζουν τα βασικά μας δικαιώματα και δε λαμβάνουν υπόψη καμιά βασική μας ανάγκη. Η πιο συνηθισμένη και "απλή" τιμωρία είναι νευράκια, καβγαδάκια κλπ. αμέσως μετά, (μέτριες ή και σοβαρές μορφές ψυχολογικής και λεκτικής βίας).. μέχρι και ζημιές στο σπίτι, αλλά και κάθε άλλη "τιμωρητική" ή απειλητική συμπεριφορά.
"Θα σου κάνω, θα σου δείξω.." και βέβαια κυρίως: "Θα σε μάθω εγώ". Θα σε εκπαιδεύσω δηλαδή, να κάνεις ό,τι ακριβώς θέλω και τίποτα άλλο. Για να ξέρεις την άλλη φορά και να μην ξανατολμήσεις ούτε να το σκεφτείς.

Πολύ συχνά γίνεται προσπάθεια να θεωρηθούν "αυτονόητοι" οι κανόνες συμπεριφοράς που θέλει να επιβάλει ο θύτης, είτε γενικά στην κοινωνία είτε σε κάποια δική του ομάδα, πχ. στην οικογένειά του, στον τόπο καταγωγής του κλπ.

Ο κύκλος της βίας στην οικογένεια και στις διαπροσωπικές σχέσεις

Πολλές οι μορφές βίας Η βία, λοιπόν,   μπορεί να είναι: οικονομική, ψυχολογική, σωματική,  σεξουαλική, λεκτική. Τι αναγνωρίζει ο νόμος; Ουσιαστικά, δυστυχώς, μόνο την σωματική, κι αυτή μόνο όταν υπάρχουν μάρτυρες και σημάδια. Όμως βοηθάει το θύμα το να κατανοεί τις διάφορες μορφές βίας, για να μην αυτοενοχοποιείται. Επίσης αναγνωρίζονται κάποια οικονομικά ζητήματα εκμετάλλευσης, και η σωματεμπορία, ή η προώθηση σε πορνεία. ΣΥΝΘΕΣΗ-ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ> ΚΚ.