ΠΟΛΥ ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΘΕΩΡΙΑΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ

Η ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ – ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ- ΠΗΓΗ

Η παράγραφος είναι μία νοηματική ενότητα: Σε αυτή αναπτύσσεται μία και μόνη πλευρά του θέματος του κειμένου.

Κύρια στοιχεία παραγράφου Το εξωτερικό της γνώρισμα είναι η αλλαγή αράδας. Με την παράγραφο εκφράζουμε ένα κύριο νόημα, που μπορεί να δηλωθεί με ένανπλαγιότιτλο. Ο πλαγιότιτλος διευκολύνει τον αναγνώστη στην κατανόηση του κειμένου.

 Η παράγραφος σχηματίζεται από προτάσεις . Κάθε πρόταση δίνει ορισμένες πληροφορίες. ð Οι κύριες προτάσεις δίνουν βασικές πληροφορίες.

ð Κάθε παράγραφος έχει μία ή περισσότερες βασικές πληροφορίες.  Οι βασικές πληροφορίες συνθέτουν το κύριο νόημα μιας παραγράφου. Οι υπόλοιπες πληροφορίες εμπλουτίζουν το κύριο νόημα της παραγράφου.

 Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΘΕΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ> Στο γράψιμο, το πρώτο βήμα είναι να διαλέξετε τι θα περιλάβετε στην παράγραφό σας και τι θα αποκλείσετε. Η δουλειά αυτή είναι πολύ δύσκολη, αλλά μπορείτε να τα καταφέρετε,αν διατυπώσετε ξεκάθαρα τη θεματική πρόταση της παραγράφου. Η θεματική πρόταση θαπεριορίζει και θα δηλώνει συγκεκριμένα το θέμα της παραγράφου σας. Πάρτε για παράδειγμα τη θεματικήπρόταση: «Τη βδομάδα που μας πέρασε συνάντησαένα παλιό μου συμμαθητή». Η θεματική αυτή πρόταση δε μας βοηθά να καταλάβουμε ποιαθα είναι η κύρια ιδέα της παραγράφου. Αν χρησιμοποιούσατε την πρόταση αυτή ως θεματική,μπορεί να γράφατε τι φορούσε ο συμμαθητής σας, πού συναντηθήκατε, τι σας είπε κτλ. Αν, όμως, χρησιμοποιούσατε τη θεματική πρόταση «Τη βδομάδα που μας πέρασε, άκουσα ευχάριστα νέα από ένα παλιό μου συμμαθητή»; Τώρα καταλαβαίνουμε με σαφήνειαποιο είναι το θέμα της παραγράφου και είναι εύκολο για εμάς να μη βάλουμε στην παράγραφόμας στοιχεία «εκτός θέματος».

Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΘΕΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ> Η θεματική πρόταση είναι συνήθως η πρώτη πρόταση της παραγράφου. Η θέση αυτήμας διευκολύνει , γιατί έτσι μπορούμε να οργανώσουμε γύρω από την κύρια ιδέα της παραγράφου τις λεπτομέρειες.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΩΝ> Αν εξαιρέσουμε τη θεματική πρόταση, κάθε πρόταση μέσα σε μια παράγραφο μας δίνειμια βασική ή μια βοηθητική πληροφορία. Οι βασικές προτάσεις αναπτύσσουν την κύρια ιδέα,ενώ οι βοηθητικές προτάσεις διευκρινίζουν ή εμπλουτίζουν την κύρια ιδέα.

Η ΠΡΟΤΑΣΗ – ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΑ> Ο ρόλος της πρότασης αυτής είναι να συνοψίζει όσα έχουμε πει στην κύρια ιδέα της παραγράφου. Χωρίς αυτή την πρόταση η παράγραφος θα ήταν μετέωρη και θα τελείωνεαπότομα. (Ν. Γρηγοριάδης, «Η παράγραφος»)

Ακόμη, στις παραγράφους σου να προσέχεις όσα γράφεις να έχουν νοηματική αλληλουχία. Δηλαδή, το νόημα της μίας πρότασης να συνδέεται με το νόημα της επόμενηςκτλ. Συγκεκριμένα: Ø Να αφηγείσαι τα γεγονότα με τη σωστή σειρά (π.χ. από το χθες, στο σήμερα και στο αύριο). Ø Να περιγράφεις τα αντικείμενα με τη σωστή σειρά (π.χ. ξεκινώντας από πάνω προς τα κάτω ή από μέσα προς τα έξω). Ø Να χρησιμοποιείς λέξεις που να συνδέουν τις προτάσεις σου μέσα στην παράγραφο. (π.χ. επίσης, επιπλέον, ακόμη - όμως, ωστόσο, αλλά - έτσι, τελικά, στο τέλος, επομένως - αρχικά, έπειτα, αργότερα, στο τέλος - αντίθετα, από την άλλη μεριά, παρόλο που - την ίδια στιγμή, ταυτόχρονα, παράλληλα κτλ.).